شرح دعای روز اول ماه مبارک رمضان
برچسپ ها: رمضان ، ماه ، اول ، روز ، شرح ، دعای ، مبارک
اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِیامِی فِیهِ صِیامَ الصَّائِمِینَ وَ قِیامِی فِیهِ قِیامَ الْقَائِمِینَ وَ نَبِّهْنِی فِیهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِینَ وَ هَبْ لِی جُرْمِی فِیهِ یا إِلَهَ الْعَالَمِینَ وَ اعْفُ عَنِّی یا عَافِیاً عَنِ الْمُجْرِمِینَ [1]
خدایا روزه مرا در این روز مانند روزه روزه داران حقیقی قرار ده و اقامه نمازم را مانند نمازگزاران واقعی مقرر فرما و مرا از خواب غافلان هوشیار ساز و هم در این روز جرم و گناهم را ببخش ای خدای عالمیان و از زشتیهایم عفو فرما ای عفو کننده از گناهکاران عالم.
اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِیامِی فِیهِ صِیامَ الصَّائِمِینَ
خدایا روزه مرا روزه صائمین قرار بده؛ صائمین چه کسانی هستند؟
ما سه نوع روزه داریم؛ 1- روزه عام 2- روزه خاص 3- روزه خاص الخاص
روزه عام: همان روزه ای است که عموم مردم می گیرند؛ نمی خورند و نمی آشامند ولی به نامحرم هم نگاه می کنند؛ گناه هم می کنند؛ حجابش را هم مراعات نمی کند. پس روزه عام روزه ای هست که از اموری که روزه را باطل میکند خودداری می کند.
روزه خاص: روزه ای هست که علاوه بر اینکه از خوردن و آشامیدن خود داری می کند اعضاء و جوارحش هم روزه دارد؛ چشمش را هم از معصیت می بندد؛ سحر که روزه میگیرد نیت میکند که خدایا من همه اعضاء و جوارحم روزه هست؛ گوشم غیبت نمی شنود، زبانم غیبت نمی کند، و این روزه خاص هست.
در حدیث است: اذا صمت فلیصم سمعک، بصرک، جلدک، شعرک [2] وقتی روزه میگیری باید گوشت هم روزه باشد (از گناهان مربوط به گوش مثل گوش دادن به غیبت و...)، چشمت هم باید روزه باشد، پوستت هم باید روزه باشد؛ موی سرت هم باید روزه داشته باشد؛ خانم ها باید حجابشان را رعایت کنند.
روزه خاص الخاص: این هست که در دلم غیر از خدا هیچ چیز دیگری نباشد؛
ای یک دله و صد دله دل؛ دل یک دله کن مهر دگران را ز دل خود یله کن
اگر در ماه رمضان همه کار ها برای خدا باشد؛ این روزه خاص الخاص هست و اینکه در دعا از خدا می خواهی اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِیامِی فِیهِ صِیامَ الصَّائِمِینَ یعنی روزه مرا روزه خاص الخاص قرار بده.
ملائکه شب احیاء فرود می آیند ولی فرودگاه پیدا نمی کنند؛ دلهای ما جای خالی برای ملائکه باقی نگذاشته؛ تعلقات به مال و زن و بچه و دنیا جایی برای نزول ملائکه باقی نگذاشته است دل اگر خالی باشد آن وقت «تنزل الملائکه و الروح» [3] و اگر اینگونه نباشد ملائکه در شب احیاء بر دل شما فرود نمی آیند؛ در ماه رمضان کاری بکنیم که جا برای نزول ملائکه داشته باشیم. [4]
وَ قِیامِی فِیهِ قِیامَ الْقَائِمِینَ
خدایا در ماه رمضان قیام مرا قیام قائمین قرار بده؛ یعنی شب که نماز شب می خوانم قیامم قیام قائمین باشد، قائمین آنهایی هستند که در نماز از خوف خدا گریه و زاری می کنند
حاج میرزا علی محدث زاده پسر بزرگ شیخ عباس قمی (ره) نقل می کرد: پدرم وقتی نماز شب می خواند آن طور از خوف خدا گریه می کرد که ما از صدای گریه ایشان از خواب می پریدیم.باید نماز، نمازی باشد که از روی عشق باشد؛ چرا که خروس هم نماز شب می خواند ولی عشق ندارد لذا شاعر گفته:
ای مرغ سحر عشق ز پروانه بیاموز کان سوخته را جان شد و آواز نیامد [5]
قیام ما را قیام قائمین قرار بده؛ یعنی نماز مرا نماز عاشقانه قرار بده؛ برای نماز شب از خواب باید بپریم نه اینکه ساعت کوک کنیم .
وَ نَبِّهْنِی فِیهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِینَ
و در این روز اول ماه رمضان مرا از خواب غفلت بیدار بکن؛ این هم دعای خوبی هست گناه نکنیم هر لحظه ممکن است مرگ از راه برسد مثلا فلان آقای فروشنده دارد آب توی شیر می ریزد یک مرتبه سکته می کند، مرگ که خبر نمی کند و اینها غفلت هست.
وَ هَبْ لِی جُرْمِی فِیهِ یا إِلَهَ الْعَالَمِینَ وَ اعْفُ عَنِّی یا عَافِیاً عَنِ الْمُجْرِمِینَ
خدایا در این ماه رمضان مرا ببخش ای خدایی که از گنهکاران می گذری
منبع: برگرفته از سخنان مرحوم حجت الاسلام و المسلمین شیخ احمد مجتهدی تهرانی «ره»
پی نوشت ها:
[1] - اقبال الاعمال ص 109
[2] - عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِذَا صُمْتَ فَلْيَصُمْ سَمْعُكَ وَ بَصَرُكَ وَ شَعْرُكَ وَ جِلْدُكَ وَ عَدَّدَ أَشْيَاءَ غَيْرَ هَذَا وَ قَالَ لَا يَكُونُ يَوْمُ صَوْمِكَ كَيَوْمِ فِطْرِكَ « الكافي ج : 4 ص : 87»
[3] - سوره قدر ؛ آيه 4.
[4] - مرحوم ميرزا جواد ملكي تبريزي راجع به شرايط روزه صحيح چننين گفته است :
در روايات آمده است: «غيبت، دروغ، نگاه (حرام) پىدرپى، دشنام دادن و ظلم - كم باشد يا زياد -، باعث باطل شدن روزه مىشود، و روزه، فقط خوددارى از خوردنى و آشاميدنى نيست، هنگام روزه گوش، چشم، زبان، فرج و شكمت نيز بايد روزه بگيرند. دست و پايت را نگهدار و بسيار سكوت كن مگر از خير. و با نوكرت رفق و مدارا نما. هنگام روزه بايد گوش و چشم تو نيز از حرام و زشتى روزه بگيرد. از جدال و آزار رساندن به نوكر خوددارى كن و وقار روزه را داشته باش و روزى كه روزهاى با روزى كه روزه نيستى بايد با هم فرق داشته باشند.» رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم فرمودند: «آسانترين چيزى كه خداوند در روزه بر روزهدار واجب نموده، خوددارى از خوردنى و آشاميدنى است.» فقها به صحت روزه بعضى از آنها فتوا دادهاند. جمع بين روايات بالا با روايتى كه از رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم وارد شده و سخن فقها به اين است كه بگوييم منظور از صحت در احاديث فوق اين است كه چنين روزهاى مورد قبول خداوند است و منظور از صحت در كلام فقها اين است كه چنين روزهاى قضاى آن را ساقط مىكند.
خلاصه اين كه روزه صحيح و كاملى كه خدا براى كامل نمودن روزهدار مقرر فرموده است، قطعا روزهاى است كه شامل خوددارى اعضاى بدن از گناه مىباشد، و روزه كاملتر اين است كه علاوه بر آن، قلب را از ياد غير خدا باز داشته و از هر چه غير اوست روزه بگيرد. و هنگامى كه انسان ماهيت روزه، درجات و فلسفه تشريع آن را فهميد، ناچار بايد از هر گناه و حرامى، بخاطر قبول روزهاش خوددارى كند.
و الا مسئول بوده و بخاطر اينكه اعضاى بدنش روزه نگرفتهاند، مجازات مىشود، و ساقط شدن قضاى روزه به اين معنا نيست كه انسان را در روز قيامت از مجازات نجات دهد. «ترجمهالمراقبات ص : 210 »
[5] - گلستان ؛ سعدي شيرازي