«سه یار دبستانی»

در کتاب تاریخ دبستان ما بیشتر از یک عبارت چند خطی دربارة واقعه 16 آذر 1332، چیزی نوشته نشده است. این نگاه گذرا و سطحی که گویا فقط از سر وظیفه به این واقعة مهم در تاریخ انقلاب صورت گرفته، اصلاً کافی نیست؛ چنان که در عمل هم حساسیت، اهمیت و تاثیر این روز در تاریخ انقلاب و بروز و ظهور حوادث بعد از آن، به چشم نیامده است؛ روزی که برای اولین بار، گروه کثیری از نیروهای مسلح ارتش پا به دانشگاه می گذارند؛ تا به زور تهدید و سرنیزه، آن چه را در قاموس خود «نظم» می پنداشتند، در دانشگاه پیاده کنند؛ تا معاون رئیس جمهور آمریکا – که میهمان ویژة دولت به زور بر سر کار آمدة زاهدی بود – با آسودگی خاطر، قدم به ایران بگذارد؛ مبادا آزادی خواهی دانشجویان آگاه، او را از علم آموزی و بینش افزایی، به تحقیر براند.

آن چه در پی می آید، گونه ای تاریخ نگاری از حادثة 16 آذر است که بر خلاف آن چه در ذهن ها مانده، برآمده از هیجان کور یک عده ای دانشجوی جوان نبوده، بلکه حاصل یک روند مبارزاتی عمیق است که تبلور آن در 16 آذر و با شهادت سه جوان دانشجوی برومند، جاودانه شد؛ روزی که به برکت خون این شهیدان روز دانشجو نام گرفت؛ تا رسالت ما را در مقابل خون های به ناحق ریختة دانشجویان در صحن مقدم دانشگاه، همیشه مقابل چشم تاریخ، زنده نگه دارد.

«وقایع آن روز، چنان در نظرم مجسم است که گویی همه را به چشم می بینم. صدای رگبار مسلسل، در گوشم طنین می اندازد، سکوت موحش بعد از رگبار، بدنم را می لرزاند. آه و نالة جانگداز مجروحین را در میان این سکوت دردناک، می شنوم. دانشکدة فنی خون آلود را در آن روز و روزهای بعد، به رای العین، می بینم...»1.

28 مرداد 1332 بود که ارتشبد زاهدی در پی یک کودتا، به قدرت رسید و دولت مصدق را سرنگون و نخست وزیر کشور را به تبعیدگاه فرستاد؛ 2 ماه و نیم پس از آن بود که ... .

شهریور 1332، نیمة اول

ایران در شوک سقوط دولت مصدق و پیروزی کودتاچیان، فرو رفته است. تهران، افسرده است و سکوت مرگ بار پس از حکومت نظامی، سراسر خیابان ها، کوچه ها، مراکز علمی و آموزشی و... را فرا گرفته است. خفقان، بر سر ملت آورد شده است و مردم بی هیچ کلامی، از کنار هم می گذرند و از چشم های یکدیگر بیم دارند... .

شهریور 1332، نیمة دوم

سراسر ایران به ویژه تهران، در تب و تاب بازگشایی مدارس و دانشگاه هاست. شهرها آرام آرام بیدار می شوند از خواب تابستانه. دانشگاه ها، اما آبستن یک اتفاق است. بوی خون و گلوله به مشام می رسد. ارتشبد زاهدی و دولت استبدادی اش، برق دندان نشان می دهند و دوباره پشت سکوت، سنگر می گیرند. همه می دانند اتفاقی در راه است؛ اما هیچ کس پیش بینی مشخص و مطمئنی ندارد. اضطراب از چشم ها پیداست؛ اما کسی حرفی نمی زند. همه می ترسند. خبرهای درگوشی، گوش به گوش می شود. تا اول مهر، چیزی نمانده است... .

مهرماه 1332، نیمة اول، تهران

مدارس و دانشگاه ها باز شده اند. آغاز سال نو تحصیلی، کمی یخ شهرها را آب کرده است. کلاس های دانشکده های مختلف، با نظم و ترتیب و به موقع، برگزار می شود؛ مثل جلسات شبانة گروه های مبارز سیاسی، اعم از مذهبی ها، ملی _ مذهبی ها، توده ای ها و... بحث همة جلسات، مشترک است؛ مقابله با دولت کودتا. در شیوة مقابله، اما اختلاف است؛ حتی در اهداف پشت مبارزه هم. جلسات، مخفیانه است؛ هیچ کس نباید بویی ببرد؛ به خصوص ساواک و ماموران مخفی آن که حتی در دانشگاه نیز نفوذ پیدا کرده، «نفوذی» دارند. از بین دانشجوها و استادان، بوی اتفاقی می آید؛ یک اتفاق نو! دانشکدة فنی تهران بیشتر در جنب و جوش است و دانشجوهایش هم انگار سر نترس تری دارند و دیدة بازتری؛ اصلا شفاف تر می بینند انگار.

مهرماه 1332 نیمة دوم، باز هم تهران

کمتر از دو ماه از تشکیل دولت نظامی زاهدی گذشته است. مردم هنوز رفتن مصدق را باور نکرده اند. امیدهایی که به او بسته بودند، هنوز رنگ نباخته است. باید برای حمایت از او، اقدامی می کردند؛ پس به خیابان ها آمدند؛ 16 مهر است. خیابان ها در شور تظاهرات، غرق شده اند. بازار و دانشگاه، مثل همیشه، از مردم حمایت می کنند. اعتصاب بازاریان و دانشگاهیان، عرصه را بر کودتا تنگ تر کرده است. سرانجام حکومت وارد عمل می شود. بازار، تخریب می شود بر سر بازاریان و اجناسشان از حجره ها به تاراج مزدوران دولت زاهدی می رود. دوباره شهر، جان گرفته است. امید به دل ها بازگشته، شاید مصدق بازگردد.

آبان 1332، نیمة اول، پشت پردة سیاست

«نهضت مقاومت ملی» با حضور شخصیت های ملی و مذهبی و استادان دانشگاه، شکل گرفت؛ تا مبارزه، روند جدی تری پیدا کند.

خبرها آهسته و پنهانی، به گوش می رسد. مذاکرات مخفیانة دولت های ایران و انگلیس که پیش تر به لطف مبارزة مصدق در جهت ملی شدن نفت، تیره و این اواخر قطع شده بود، از سر گرفته می شود.

آبان 1332، نیمة دوم

اولین مذاکره بین نمایندگان دولت های ایران و انگلیس، در روز 16 مهر، آغاز و مذاکرات در 16 آبان ماه آینده هنوز در راه است... و درست یک هفته بعد از انجام دور اول مذاکرات است که اعلام می شود: نیکسون، معاون رئیس جمهور وقت آمریکا با ماموریتی از طرف مافوقش، آیزنهاور، به ایران می آید.

خبر، مثل پتکی بر سر مردم، به ویژه بازار و دانشگاه فرود آمد. گویا ملت، فرود گام های متکبرانه و پیروزمندانة نیکسون را بر خاک خویش، برنمی تافت؛ به ویژه آن که پیشتر آیزنهاور در نطق معروف خود در کنگرة آمریکا، پیروزی دولت کودتا و سقوط مصدق را یک پیروزی سیاسی امید بخش خوانده بود که نصیب قوای طرفدار تثبیت اوضاع و قوای آزادی شده بود!

مبارزه، شکل و قوام می یابد. راهپیمایی در روز ورود نیکسون، حتمی به نظر می رسد. دست های آمریکا در وقوع کودتا و پیروزی آن، آشکار شده بود و نیکسون می آمد تا نتایج سرمایه گذاری 21 میلیون دلاری سازمان سیاسی کشورش برای براندازی دولت مصدق را از نزدیک نظاره کند؛ چیزی که ملت، تحمل آن را نداشت!

آذر 1332، نیمه اول، دانشگاه تهران و خیابان های اطراف

چند روزی بیشتر به ورود نیکسون به ایران نمانده است. دانشجویان دانشکده های حقوق و علوم سیاسی، علوم، دندان پزشکی، پزشکی، داروسازی و فنی، در دانشکده های خود تظاهرات گسترده ای برضد دولت کودتا بر پا کرده اند و همین تظاهرات موجب می شود تا دولت، زنگ خطر دانشجویان را بیش از پیش، احساس کند.

این تظاهرات به بهانة ورود «دنیس رایت»، کاردار سفارت انگلیس به ایران بود. روز 14 آذر است که ارتشبد زاهدی رسماً تجدید رابطة امریکا با ایران را اعلام می کند و قرار شد دنیس رایت به تهران بیاید. این امر موجب می شود که تظاهرات از داخل دانشگاه به بیرون، به ویژه بازار تهران، کشیده شود و به این ترتیب، دولت با تمام توان، دست به سرکوب تظاهر کنندگان زد و در نتیجه، تعداد زیادی از راهپیمایان در منطقة بازار و خیابان های اطراف دانشگاه، دستگیر می شوند. این اوضاع، روز بعد، در 15 آذر ماه هم تکرار شد.

آذر ماه 1332، نیمة دوم، درب ورودی دانشگاه تهران

دولت، نگران سلامتی نیکسون در ایران است و همین بهانة خوبی است تا دانشگاه تهران، به قرق نیروهای مسلح گارد درآید. یکی از دربان های دانشگاه تهران شنیده بود که به یکی از افسران گارد دانشگاه، تلفنی دستور رسیده که باید دانشجویی را شقه شقه کرد و بر در بزرگ دانشگاه آویخت؛ تا عبرت دیگران شود.

16 آذر 1332، دانشگاه تهران، دانشکدة فنی

اوضاع، کاملاً غیر عادی است. حضور چشم گیر نیروهای مسلح در دانشگاه تهران، بوی ناآرامی می دهد. دانشجویان، بی هیچ واکنشی، بدون سر و صدا، به کلاس ها رفتند. کلاس های ساعت اول، بدون اتفاق مهمی برگزار می شود؛ اما دانشگاه، آبستن. همه چیز آرام است که ناگاه سربازان، بی هیچ بهانة موجهی، با هجوم به دانشکده های مختلف دانشگاه، تعدادی از دانشجویان دانشکده های حقوق، داروسازی و علوم را همراه با برخی استادان، دستگیر کرده، پس از ضرب و شتم، به داخل خودروی مخصوص گارد می برند. رئیس دانشگاه، نگران جان دانشجویان است و دستور می دهد که دانشگاه، تعطیل شود و دانشجویان، به خانه هایشان بروند.

دانشجویان در حال ترک محوطه دانشگاهند که ناگاه هجوم سربازان به دانشکدة فنی، همه چیز را به هم می ریزد. سربازان انگار شنیده اند که دو دانشجوی رشتة ساختمان، به حضور آنان در دانشگاه اعتراض تمسخرآمیزی داشته اند.

گارد ارتش، برای دستگیری آن دو دانشجو، به کلاس درس مهندس شمس، حمله می کنند. استاد اعتراض که می کند، با مسلسل، او را به جای خود می نشانند و حتی برای دستگیری آن دو دانشجو، به مستخدم دانشگاه نیز رحم نکرده، او را مورد شکنجه قرار می دهند. حضور نظامیان در محوطة دانشکده فنی، موجب ناآرامی دانشجویان شده است. محوطه، کاملاً در محاصرة ارتش است که دسته ای از سربازان با سرنیزه، به دانشگاه وارد می شوند. اوضاع، دیگر از کنترل خارج است. دانشجویان معترض به حضور نظامیان در صحن بزرگ ترین و معتبرترین مجموعة علمی کشور، به صدا در می آیند؛ دانشجویی شعار می دهد: «دو دست نظامیان از دانشگاه کوتاه»!

ناگاه صدای ممتد رگبار گلوله بر سر دانشجویان، شنیده می شود. دانشجویان، غافلگیر شده اند. آنها انتظار تیراندازی از سوی مأموران شاه را ندارند. هر یک به سمتی می گریزند؛ اما وجود پله های بین محوطة مرکزی دانشکدة فنی با قسمت جنوبی، موجب شد تا دانشجویان، قادر به فرار سریع نباشند. عدة زیادی از دانشجویان، در همان لحظات اول درگیری، زخمی شده، روی زمین می افتند. «مصطفی بزرگ نیا»، دانشجوی 19 سالة دانشکده فنی، با سه گلوله، از پا در می آید. او همیشه می گفت: «مرگ افتخارآمیز را از زندگی ننگین، بهتر می دانم». این را برادرش سال ها بعد در گفت وگو با روزنامه کیهان درباره اش گفت.

مهدی شریعت رضوی، برادر همسر دکتر شریفی هم با اصابت گلوله ای، به زمین می افتد و در حالی که به سختی مجروح شده، بر زمین می خزد و ناله می کند.

احمد قندچی، دانشجوی دیگری است که به ضرب گلوله، مجروح می شود؛ همان طور که احمد بر زمین افتاده، ناگاه لولة شوفاژ مقابل او می ترکد و آب جوش، تمام سر و صورت او را می سوزاند.

ناچار، احمد را به بیمارستان می رسانند؛ اما مسئولان بیمارستان، حتی از تزریق خون به احمد، خودداری می کنند و او 24 ساعت مظلومانه درد می کشد و قطره قطره خون از دست می دهد؛ تا شهید می شود.

مسئولان دانشگاه و دانشجویان دانشکدة پزشکی، برای رسیدگی به مجروحان، دست به کار می شوند؛ اما سربازان با

تهدید اسلحه، مانع اقدامات درمانی آنها می شوند.

سال 1332، بعد از 16 آذر

روز 17 آذر، همة دانشگاه های شهر تهران و اغلب شهرستان ها و حتی بسیاری از مدارس و دبیرستان ها در اعتصاب کامل به سر می برند.

دولت از عواقب این افتضاح به بار آمده، بیمناک است. روزنامه های طرفدار دولت، با انتشار مقالات توجیهی، در صدد سرپوش گذاشتن بر این اقدام دولت هستند. برخی روزنامه ها سعی دارند به مردم این گونه القا کنند که تیراندازی در دانشگاه تهران، هوایی بوده، دانشجویان به صورت اتفاقی، هدف تیرها قرار گرفته اند؛ اما یک روزنامة منتقد در مقاله ای نوشت: «اگر تیرها هوایی شلیک شده، پس دانشجویان پر در آورده و خود را به گلوله زده اند»!

دولت در اقدام دیگری و به منظور جلوگیری از نهادینه شدن اتفاقات 16 آذر، خود اقدام به خاک سپاری شهیدان دانشگاه کرد.

«احمد قندچی» و «مصطفی بزرگ نیا» در امامزاده عبدالله شهرری و «مهدی شریعت رضوی»، در مسگرآباد، دفن شدند؛ اما خانواده های شهیدان به دلیل این که تصمیم به احداث بنای یادبود برای شهیدان گرفته بودند، شبانه با نبش قبر، جسد شهید شریعت رضوی را از مسگر آباد به امامزاده عبدالله منتقل و در کنار یاران مبارزش، به خاک سپردند.

رژیم کودتا به این نیز بسنده نکرد و با جلوگیری از برگزاری مراسم سوگواری و عزاداری برای این شهیدان، خانواده های آنان را تحت فشار شدید قرار داد؛ اما اصرار خانواده ها مبنی بر برگزاری مراسم، سرانجام، نتیجه داد و در چهلمین روز شهادت فرزندانشان مراسم بزرگداشتی در امامزاده عبدالله برگزار شد که آن هم با محدودیت ها و موانع بسیاری همراه بود.

برادر شهید شریعت رضوی که آن زمان دانشجوی سال چهارم پزشکی بود، در توصیف آن روزها می گوید: «بعد از شهادت این سه تن، به ما اجازه برگزار کردن مراسم شب سوم را در خانه هایمان هم ندادند؛ ولی در مراسم چهلم، به خاطر پافشاری زیادی که کردیم، فقط 300 کارت به ما دادند که مهر حکومت نظامی روی آنها خورده بود و هر کس می خواست به طرف امامزاده عبدالله برود، کارتش را کنترل می کردند». سهم هر خانواده، فقط یک صد کارت بود!

***

به این ترتیب، تاریخ، شاهد به خون غلتیدن سه جوان برومندی بود که در حریم دانشگاه، مظلومانه جان دادند، تا فردای همان روز، نیکسون به تهران بیاید و گام های آلوده اش را بر خاک پاک دانشگاه بر زمین بگذارد و از دست مسئولان دانشگاه، دکترای افتخاری بگیرد. نیکسون البته افتخار آن را داشت که در پیش پایش، در بدو ورود، سه نفر از جوانان مستعد این سرزمین، قربانی شوند؛ تا مبادا خیالش ذره ای از بابت مخالفت های ملت آزادة ایران، دچار ناراحتی و ناملایمتی گردد.

نیکسون افتخار آن را داشت که برخون های پاک جوانان این دیار، قدم بگذارد و بی توجه به حرمت و تقدس خون های ریخته شده به دست استبداد، داعیة آزادی و حقوق بشر کشورش را بر سر ملت عزادار ایران، هوار کند و آنها را دعوت به دوستی و مهرورزی نماید. دکترای افتخاری نیکسون، لایق همان دست های آلوده بود. یکی از روزنامه ها در روز ورود نیکسون نوشت:

«هرگاه دوستی از سفر می آید یا کسی از زیارت باز می گردد و یا شخصیتی بزرگ وارد می شود، ما ایرانیان به فراخور حال در قدوم او، گاوی و گوسفندی قربانی می کنیم.

آقای نیکسون! وجود شما آن قدر گرامی و عزیز بود که در قدوم شما، سه نفر از بهترین جوانان این کشور، یعنی دانشجویان دانشگاه را قربانی کردند».

***

اگر اجباری که به زنده ماندن دارم، نبود، خود را در برابر دانشگاه، آتش می زدم؛ همان جایی که بیست و دو سال پیش، «آذرِ» مان در آتش بیداد، سوخت. او را در پیش پای نیکسون، قربانی کردند! این سه یار دبستانی که هنوز مدرسه را ترک نگفته اند، هنوز از تحصیلشان فراغت نیافته اند، نخواستند – همچون دیگران – کوپن نانی بگیرند و از پشت میز دانشگاه، به پشت پاچال بازار بروند و سر در آخور خویش فرو برند. از آن سال، چندین دوره آمدند و کارشان را تمام کردند و رفتند؛ اما این سه تن ماندند؛ تا هر که را می آید، بیاموزند؛ هر که را می رود، سفارش کنند. آنها هرگز نمی روند؛ همیشه خواهند ماند. آنها «شهیدند». این «سه قطره خون» بر چهرة دانشگاه، همچنان تازه و گرم است. کاشکی می توانستم این سه آذر اهورایی را با تن خاکستر شده ام، بپوشانم؛ تا در این سموم که می وزد، نفسرند؛ اما نه، باید زنده بمانم و این سه آتش را در سینه نگاه دارم».2

پی نوشت ها:

1. خاطرات شهید چمران، «روایت شهید دکتر چمران در دانشگاه تهران در 16 آذر 1332».

2. دکتر علی شریعتی.

منابع و مآخذ

1. سایت معاونت دانشجویی و فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی مشهد.

2. پایگاه خبری شریف نیوز.

3. خاطرات شهید چمران.

4. سایت میهن نیوز.

5. ویژه نامه آذرخش، آذر 1386.

6. روزنامه های کیهان، اطلاعات و جمهوری اسلامی، آذر58.

مطالب مرتبط

۸ کاری که افراد موفق در طول روز انجام می دهند

برای چند لحظه عنوان شغلی خود را فراموش کنید هر کسی به دنبال راه کارهایی برای بهتر و موثرتر کردن کار خود است و حالا زمان آن فرا رسیده که لیوان های بزرگ قهوه خود را زمین بگذارید،

روز معلّم

معلّم، ماندگارترین واژه است که نام او برای همیشه با دیروز و امروز و فردای اهل خرد و اندیشه همراه است؛

شرح دعای روز اول

جهت بهره مندی مخاطبان ارجمند از لحظه های سراسر نور و معرفت ماه مبارک رمضان، شرح کوتاهی از دعاهای هر روز این ماه پرفضیلت را که توسط مرحوم آیت الله مجتهدی تهرانی(ره) بیان شده تقدیم می گردد. گفتنی است، مطالب ارایه شده با استناد به فایل های صوتی آن فقیه پارسا تنظیم شده است.

شرح دعای روز سوم ماه مبارک رمضان

'اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ الذِّهْنَ وَ التَّنْبِیهَ وَ بَاعِدْنِی فِیهِ مِنَ السَّفَاهَةِ وَ التَّمْوِیهِ‏وَ اجْعَلْ لِی نَصِیباً مِنْ كُلِّ خَیرٍ تُنْزِلُ فِیهِ بِجُودِكَ یا أَجْوَدَ الْأَجْوَدِین.''

فقط ده روز فرصت دارید

اهمیت دهه اول ذی الحجة و اعمال آن با توجه به کتاب المراقبات

زمزمه های آسمانی

خداوندا ! وجودم را با حقایق اهل تقرب آشنا گردان و روش گروندگان به سویت را به من بیاموز». خداوندا! با تدبیر خود از تدبیرهای ناقصم بی نیازم کن و از اختیار خود بهره مندم ساز».

خصوصیات ویژه روز عرفه

روز نهم ماه ذی الحجه الحرام را روز "عرفه" نامیده اند ،

همه مشکلاتمان را در روز عرفه حل کنیم !

"دعا" رشته اتصال بنده با خدای خود است، دعا باعث ارزشمند شدن بندگان نزد خداوند متعال می شود ، قرآن کریم می فرماید : «قلْ ما یَعْبَؤا بِکمْ رَبِّی لَوْ لا دعاؤکمْ فَقَدْ کَذَّبْتمْ فَسَوْفَ یَکون لِزاماً»؛( فرقان، 77) بگو: اگر دعایتان نباشد پروردگارم به شما ارج و منزلتی ننهد.

اعمال شب و روز عرفه

شب نهم ذي الحجة از شب‎های متبرك و شب مناجات با قاضى الحاجات است و توبه در آن شب مقبول و دعا در آن مستجاب است. عبادت در اين شب، اجر صد و هفتاد سال عبادت را دارد.

خطبه مظلومانه امام عاشورا برای هدایت کوردلان

بررسی حوادث صبح عاشورا به لحاظ اسناد تاریخی دارای اهمیت زیادی است. اگر چه ممکن است برای برخی خوانندگان محترم، مضمون این مباحث تکراری باشد اما توجه به منابع اصلی در گزارش جزئیات حوادث مقطع مذکور ارزش خاص خودش را دارد.

بیعت با عاشورا

الا... ای محرّم! تو بغض گلوی تمام ستمدیدگانی تو خون خدایی که با خاک آمیخت، تو چشم گره خورده سالیانی، تو یادآور عشق و ایمان.

روز شادی ملت

از رادیو پخش شد. ملّت ایران فریاد شادی و شادمانیسر دادند. چراغ اتومبیل هایشان را روشن کردند. برف پاکن ها را به رقص درآودند.

به مناسبت روز درختكاري

از نعمت های پرارزش و حیات بخش در جهان هستی، درختان هستند که خداوند برای انسان آفریده است.

12فروردین روز جمهوری اسلامی

نهال انقلاب اسلامی که با نثار خون بهترین فرزندان ایران رشد کرده بود، سرانجام در 22 بهمن 1357 به بار نشست و با پیروزی انقلاب اسلامی زمینه مهم ترین همه پرسی تاریخ ایران زمین، جهت تعیین نوع حکومت، فراهم شد.

دستی که آتش نمی بیند

روز, جهاني, کار, کارگر, يازدهم, ارديبهشت پیامبر خدا حضرت محمّد صلّی الله علیه و آله و سلّم از غزوه * تبوک به مدینه باز می گشتند، یکی از اصحابی که نتوانسته بود همراه نبیّ مکرّم اسلام، پیامبر اعظم صلّی الله علیه و آله و سلّم در جهاد شرکت کند به استقبال ایشان آمد.

عید زیبای بندگی

روز عید فطر روز عید زیبایی های معنوی است. عیدی که زمین و زمان غرق در شادی و سور است و ساکنان زمین و کسانی که این لیاقت را یافتند تا بتوانند یک ماه، زیبایی های بندگی معبود را درک کنند اینک به شکرانه این بندگی زیبا، جشنی با شکوه به پا کنند...

راههایی برای بهتر سپری کردن یک روز شلوغ

گذران زمان به شیوه ی سیاه و سفید در کنار هم و در حالت تعادل کمک می کند احساس خوبِ موفق بودن و آرامش را تجربه کنیم. به این ترتیب کمتر پیش می آید که یک هفته بگذرد و گاهی یک فصل و شما اعتراف کنید که اصلا نفهمیدم زمان چطور گذشت!

روز مهندس (استاد البشر.خواجه نصیرالدین طوسی حکیم)

خواجه نصیرالدین طوسی حکیم، متکلّم، شاعر، فیلسوف، فقیه، دانشمند، اندیشمند، ریاضیدان، منجّم، خاتم الفلاسفة و عقل حادی العشر، قرن هفتم قمری است. ابو جعفر محمّد بن محمّد بن حسن طوسی، مشهور بهخواجه نصیرالدین طوسی حکیمکنیه‌اش «ابوجعفر» و به القابی چون «نصرالدّین»، «محقّق طوسی»، «استادالبشر» و «خواجه» شهرت دارد.

روز درختكاری

درخت نماد آبادانی و شاخص سبزی و خرمی و مظهر زندگی و باعث تلطیف هوا و موجب آسایش و رفاه مردم و صفا و پاكی طبیعت می باشد.

اسراف و زیاده روی های پایان سال

امام علی علیه السلام می فرماید: انسان حقیقت ایمان را درک نمی کند جز اینکه در وی سه خصلت باشد، دانایی در احکام دین، شکیبایی در مصیبت ها و خصلت سوم که مد نظر است، اندازه گیری خوب در معیشت است.

روز کار و کارگر

از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمودند: در تأمین مایحتاج زندگی خودتان سستی نکنید.

شرح دعای روز اول ماه مبارک رمضان

اگر در ماه رمضان همه کار ها برای خدا باشد؛ این روزه خاص الخاص هست و اینکه در دعا از خدا می خواهی اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِیامِی فِیهِ صِیامَ الصَّائِمِینَ یعنی روزه مرا روزه خاص الخاص قرار بده.

سرّ روزه سی روز

چند نفر یهودی محضر رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلم مشرف شده و داناترین آنها مسائلی چند از حضرتش پرسید در بین سؤالات عرضه داشت: برای چه خداوند عزّ و جل سی روز، روزه بر امّتت واجب کرده و بر امم سابقه بیشتر از سی روز فرض و لازم قرار داده بود؟

دحو الارض روز گسترش زمین

روز بیست و پنجم ذیقعده، همزمان با دحوالارض یعنی گسترش یافتن زمین است. در شب این روز نیز بر اساس روایتی از امام هشتم علیه السلام حضرت ابراهیم و حضرت عیسی علیهما السلام به دنیا آمده اند. همچنین این روز به عنوان روز قیام امام زمان مهدی موعود (عج) نیز معرفی شده است.

سفیدپوشان بردبار

اول شهریورماه هر سال، به مناسبت بزرگداشت ابن سینا، حکیم و پزشک سرآمد روزگاران، روز پزشک نامگذاری شده است؛ همو که به اعتراف همه عالمان شرقی و غربی، در ردیف بزرگ ترین دانشمندان تمام دوره های تاریخی این کره خاکی قرار دارد.

فرصت طلائی آشتی

عرفه طلوع خورشید آشنایی در آسمان ذی حجه است و عرفات محراب ترنم عارفانه های بندگی و عاشقانه های دلدادگی است.

شمیم دل انگیز استجابت دعا/به بهانة روز عرفه

خداوند بزرگ به دلیل غنای ذاتی که دارد، هدفی خارج از ذات نداشته، منفعت و فایده ای به او بر نمی گردد، اما چون حکیم است و کار عبث نمی کند فعل و کارش دارای هدف است

روز عرفه و فرصتها

یکی از ویژگی های مؤمن این است که می خواهد دائماً خود را به خدا نزدیک کند و پیوسته در جهت جلب رضای اوست. همانطور که در روایات بسیاری به توبه یا دعا و...سفارش شده و از طرف دیگر مکانها یا زمانهای خاصی برای اجات دعا یا قبولی توبه ذکر شده، برای جلب رضایت حق نیز اوقات یا مکانهایی بیان شده که مؤمن می تواند در آنها، به خداوند تقرّب جوید. خداوند، مهربان و بخشنده بوده و رحمت او همیشه بر خلقش جاری است، اما باید بدانیم برخی از اوقات یا در برخی از مکانها رحمت خداوند بر خلق بیشتر بوده و بخشش معاصی راحت تر می باشد، یکی از همین اوقات روز عرفه است. برای کسی که در جستجوی رحمت الهی است روز عرفه فرصت خوبی است تا بتواند رضایت خداوند را جلب نموده و از گناهان خود توبه کند در این نوشته سعی می کنیم به برخی از این فرصتها اشاره کنیم.

عید شکست شیطان

عید قربان، روز بزرگ آزمون بندگی و یکتاپرستی، روز شکست بزرگِ شیطان، روز ایثار و از خود گذشتگی، روز نجابت، وقار و ایثار اسماعیل و پیروزی ابراهیم و اسماعیل در امتحان بزرگ الهی، روز رمی در جمرات و غلبه بر شیطان بزرگ و همه شیاطین درون و روز صلابت و مقاومت است. عید قربان، یعنی عید رهیدگی و آزادی از اسارت نفس و اباطیل، به سوی شکوفایی ایمان و یقین، و رهایی از ذلت وابستگی ها و هر آنچه غیر خدایی و گمراه کننده باشد.

خانواده ی سالم با محیط زندگی سالم

در نظرگاه اسلام خانواده از تقدس ویژه ای برخوردار است؛

روز دانشجو

امروز، روز رستاخیز اندیشه هاست؛ روز علم دوستی و حقیقت پرسی، روز طلوع اندیشه های نو، روز انسان های فرهیخته و بالنده، روز اندیشه های ناب و روز گسستگی جهل ها ونابخردی ها. امروز، روز پرده برداری از گمنامی ها و پرده پوشی بر سیاهی هاست. امروز، روزی است که دانش دوستان با دستان مهربان و اندیشه های نابشان از دوستی ها سخن خواهندگفت، از عشق ها، از زیبایی ها. امروز، روز دانشجوست؛ روز حقیقتی که دوستدار روشنایی است.

5 اسفند، روز بزرگداشت خواجه نصیر الدین طوسی و روز مهندس

سرزمين طوس ناحيه‌اي از خراسان بزرگ است كه خاستگاه دانشوراني بزرگ و تاريخ ساز بوده است. در جغرافياي قديم ايران، طوس از شهرهاي مختلفي چون «نوقان»، «طابران» و «رادكان» تشكيل شده بود و قبر مطهر حضرت علي بن موسي الرضا ـ عليه السّلام ـ در حوالي شهر «نوقان» و در روستايي به نام «سناباد» قرار داشت كه پس از توسعه آن، امروزه يكي از محله‌هاي شهر مشهد به شمار مي‌آيد.

ثواب شگفت آور درختکاری!!

روز 15 اسفند را روز درختکاری" نام گذاشته اند، واقعا شایسته است که در جامعه اسلامی به این روز اهمیت زیادی داده شود چرا که اسلام ارزش زیادی برای درختکاری قائل است و خداوند متعال پاداش های بزرگی برای این عمل در نظر گرفته است.

مروارید در صدف

قد دلجویش به شاخه شمشاد می ماند؛ سایه گستر و پربار.

ابوعلی سینا

ابن سینا در حدود 370 ق در بخارا زاده شد.

چهره های آسمانی

یکباره سکوت مسجد،مانند حبابی شکست.چشمان نماز گزاران،از حیرت و تعجب به روی سجاده هایشان خیره ماند.نجواهایی فضای مسجد را پر کرد و صداها درهم شد.هر کس چیزی می گفت.این چه صدایی بود که به گوش می رسید؟ صدای ناقوس ؟ آن هم در مسجد پیامبر؟!

روز دانشجو

دانشجو در دنیای امروز

برای کسی که به تحصیل اشتغال دارد، در صورتی می توان آینده ای درخشان پیش بینی کرد که همه ساعات و دقایق زندگی اش برنامه داشته باشد;

آشنایی با مفاخر شیعه«خواجه نصیرالدین طوسی»

امروز پنجم اسفندماه مصادف است با روز بزرگداشت حکیم بزرگ ایران زمین خواجه نصیر الدین طوسی. به همین مناسبت نگاه کوتاهی به زندگی و زمانه این حکیم بزرگ و خدمات او به فرهنگ و اندیشه ایرانی و اسلامی می اندازیم

عصر مغول و نقش خواجه نصیر و علامه

«در دین ستیزی مغولان، تشیع و تسنن سرنوشتی مشابه داشتند و آنان بر احدی رحم نمی کردند، چه شیعه و چه سنی!

روز مادر، نمودی از عمری در خدمت مادر

روز بیستم جمادی الثانی مطابق با ولادت اسوه مادران عالم، حضرت فاطمه زهرا علیها السلام و روز مادر و تکریم از شخصیت والای این موجود مقدس می باشد . به همین مناسبت در این نوشتار نگاهی کوتاه به مقام و منزلت و حقوق مادر در فرهنگ و اندیشه قرآن و اهل بیت علیهم السلام خواهیم داشت .

طلای سبز

من و تو با دست هایمان نهال کوچک را به خاک سرد اسفند می سپاریم و آفتاب، گرمای خویش را هدیه راه طولانی اش می کند و آب، با پاکی اش بدرقه شکفتن اش می شود.

نشانه های سبز

درختان، از نعمت های پرارزش و حیات بخشی هستند که خداوند برای انسان آفریده است تا همواره از فایده های گوناگون و بسیار آن استفاده کنند و پیوسته به یاد او باشد.

آری روز جمهوری اسلامی

با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، خواست ملت در فروپاشی سلطنت استبدادی تحقق یافت. دولت موقت اسلامی، به فرمان امام خمینی رحمه الله مسئله رجوع به آرای عمومی ملت، درباره تغییر نظام سیاسی کشور را پی گیری کرد تا حکومت اسلامی که یکی از شعارها و خواسته های ملت در دوران مبارزه به رژیم پهلوی بود، شکل گیرد. بر این اساس، کمتر از بیست روز بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، رسما اعلام شد که رفراندوم تعیین نظام سیاسی کشور روز دهم فروردین 1358 برگزار خواهد شد. در این همه پرسی، پاسخ ملت موافقت یا مخالفت با «جمهوری اسلامی» بود؛ پاسخی که به حاکمیت اسلامی بر ایران انجامید.

«حرمت استاد» در آیات و روایات

امام صادق علیه السلام یکی از وظایف‌ متعلمان را تـواضع مـعرفی کرده و فرموده است.«نسبت به کسی که از او علم می‌آموزید(استاد) فروتن باشید.

قدس شریف؛ محور وحدت و رمز اقتدار

فلسطین از قدیمی ترین مناطق مسکونی جهان به شمار می آید، نام فلسطین را رومیان به این قلمرو اطلاق کردند و بعد از تجزیه امپراتوری روم به دو بخش شرقی و غربی، سرزمین مذکور به عنوان یکی از ایالات مهم روم شرقی تحت کنترل دولت بیزانس که مرکز آن در قسطنطنیه (استانبول کنونی) بود، درآمد.

امام خمینی ثابت و استوار از آغاز تا پایان روز قدس، روز اسلام

همه باید بدانند که هدف دولتهای بزرگ از ایجاد اسرائیل، تنها با اشغال فلسطین پایان نمی پذیرد، آنها در این نقشه اند که ـ پناه بر خدا ـ تمامی کشورهای عربی را به همان سرنوشت دچار کنند.

خصوصیات ویژه روز عرفه

روز نهم ماه ذی الحجه الحرام را روز "عرفه" نامیده اند ، روز عرفه خصوصیات منحصر به فردی دارد ، اگر چه این روز بزرگ عید نیست ؛ اما از آن به عنوان یکی از اعیاد بزرگ یاد می شود ؛ چرا که در این روز بزرگ خالق مهربان، نگاهی ویژه به بندگان خود دارد ، روزی برای درخواست کردن و جواب گرفتن ، روز پاک شدن از گناهان بسیار، روز رهایی از آتش ....

کارهایی که باید در روز عرفه انجام دهیم!

عرفه روز همراهی و هم صداییِ با «یا ربّ» «یا ربّ» های امام حسین(علیه السلام) است. روز معراجِ دل های کربلایی است که همنوا با کاروان سالار عشق عاشورا، می خوانند: لااِلهَ اِلاّ اَنتَ سُبحانَکَ اِنّی کُنتُ مِنَ المُستَغفِرینَ ... . روز پالایش وجود از هر گونه تعلّق و شرک و گناه است، روز توبه!

روز دوم محرّم، نماد پایداری

آفتاب محرم برمی آید و کربلای دل را در پرتو خود می سوزاند. سرخی بیرق ایستادگی از گلدسته ی دست ها بالا می رود و در باد به حرکت در می آید. عطر شهادت مشام را می نوازد و چشم ها در انتظار طراوت اشک به تماشا می نشیند. عقربه زمان روی نقطه پنجم عشق قفل می شود. خواب ها از چشم های خسته می گریزد و حسینیه سینه ها سیاه پوش می شود. آری محرم شده و انتظار لباس های مشکی به سر آمده است.

27 روز شعر و ادب پارسی

مهم‌ترین اثر استاد شهریار منظومه حیدربابایه سلام (سلام به حیدربابا) است که از شاهکارهای ادبیات ترکی آذربایجانی به‌شمار می‌رود و شاعر در آن از اصالت و زیبایی‌های روستا یاد کرده‌است. این مجموعه در میان اشعار مدرن قرار گرفته و به بیش از ۸۰ زبان زندهٔ دنیا ترجمه شده است.

شبیه ترین مردم به پیامبر..

جوان، محتاج اسوه و الگوست. اسوه و الگوی جوان، باید جوان باشد؛ تا فضایل و کمالات این جوان دست یافتنی و ملموس باشد.

روز آزادی وجایزه

سیر و سلوک بندگان خدای رحیم در ماه ضیافت الهی که شب ها، روزها و تک تک ساعاتش بهترین اوقات بی مانند در طول سال محسوب می شود؛ میهمانان پروردگار را به «عید سعید فطر» که موسم پذیرش اعمال صالح و فصل اهدای جوائز به آنان است، می رساند.

روز عرفه و فرصتها

یکی از ویژگی های مؤمن این است که می خواهد دائماً خود را به خدا نزدیک کند و پیوسته در جهت جلب رضای اوست. همانطور که در روایات بسیاری به توبه یا دعا و...سفارش شده

روز مباهله

مردان بزرگ مسیحی تازه به شهر مدینه رسیده بودند. آن‌ها 60 نفر بودند و با غرور راه می‌رفتند. بر تن هر کدام لباسی گران‌قیمت با جنس ابریشم و طلا بود

به بهانه روز مهندس

چرا روز مهندس با نام خواجه نصرالدین طوسی گره خورده است؟ محمد بن حسن جهرودی طوسی مشهور به خواجه نصیرالدین طوسی در تاریخ 15 جمادی الاول 598 هجری قمری در طوس متولد شد. او به تحصیل دانش علاقه زیادی داشت و از دوران کودکی جوانی در علوم ریاضی و نجوم و حکمت سرآمدو از دانشمندان معروف زمان خود شد.

روز طبیعت

سیزدهم فروردین ماه هر سال، روز پایان جشن های نوروزی است. در این روز، مردم بنا بر سنتی فرهنگی، از خانه ها بیرون می آیند و به دشت و صحرا و باغ می روند

پارسایان شب و شیران روز

امیرالمؤمنین، علی- علیه السلام- قال: ... فِیهِمْ رِجَالٌ لَا یَنَامُونَ اللَّیْلَ لَهُمْ دَوِیٌّ فِی صَلَاتِهِمْ کَدَوِیِّ النَّحْلِ یَبِیتُونَ قِیَاماً عَلَی أَطْرَافِهِمْ وَ یُصْبِحُونَ عَلَی خُیُولِهِمْ رُهْبَانٌ بِاللَّیْلِ لُیُوثٌ بِالنَّهَار .

شمع همیشه فروزان(روز معلم)

چندین سال است بهانه مقدس شهادت معلمی بزرگ و فرزانه، استاد شهید مطهری رحمه الله دست مایه قدردانی و تجلیل از معلم شده است؛ معلمی که انسان ساز و فرداپرداز است

امام خمینی ثابت و استوار از آغاز تا پایان روز قدس، روز اسلام

فاجعه بقیع، داغی فراموش نشدنی

سال قبل در هشت شوال یکی از غم انگیزترین حوادث جهان اسلام و تشیع به وقوع پیوست و جنایتکاران بی خرد وهابی و آل سعود به حریم آل الله حمله ور شده و بقاع متبرکه آنان در بقیع را ویران ساخته و اشیا باارزش آن را غارت کردند.

روز زیارتی مخصوص امام رضا علیه السلام

مرحوم شیخ عباس قمی در وقایع الایام و مفاتیح الجنان در فضیلت ماه ذی القعده و به خصوص روز زیارتی امام رضا علیه السلام می نویسد:

اعمال شب و روز عرفه

روز عرفه نهمین روز از ماه ذی الحجه است که اعمال مخصوص خودش را دارد. حاجیان در این روز در بیابانی نزدیک شهر مکّه به نام «عرفات» دور هم جمع می‏شوند و از ظهر تا بعد از غروب آفتاب، باید در آنجا بمانند. روز عرفه، روز دعا و نماز و راز و نیاز با خداست، روز بخشیده شدن گناهان است. بسیاری از گناهان در روز عرفه بخشیده می‏شود.

عبداللَّه بن حسن بن علی بن أبیطالب علیه السلام

شیخ مفید می گوید: وقتی مالک بن نسر کندی با شمشیر ضربتی بر سر مبارک امام حسین علیه السلام فرود آورد و او را ناسزا گفت! امام علیه السلام کلاهِ خود را انداخت و قطعه ای پارچه و کلاهی دیگر خواست و سر مبارک را با آن پارچه بست و کلاه را پوشید و بر آن عمّامه نهاد، شمر و همراهانش به جای خود بازگشتند.

40 نکته برای شما و همه زوج های دانشجو!

چرا ازدواج ها و پیوندها به جدایی می انجامد؟

سه قطره همیشه جاری

قلم های شکسته و دفترهای پاره را به یاد می آوری که این جا و آن جا، روی پله های دانشکده فنی افتاده بودند و فریادهای فرو خفته ای که از آن به بعد، هر سال، فضای دانشگاه را پر می کند.

حوراء مدینه

در و دیوار مکه را آیینه بندان کنید . آسمان مکه ار ستاره باران کنید . از عرش تافرش را با گل های یاس بیارایید . امشب خانه محمد ( صلی الله علیه و آله) میهمانی کوچک از آسمان دارد .

سرّ روزه سی روز چیست

حضرت حسن بن علی بن ابی طالب علیهم السّلام فرمودند:

روز عید فطر، روزه جشن و جایزه

امام حسن علیه السلام در روز عید فطر، به مردمی نگاه کردند که می خندیده و بذله گویی می کردند، پس حضرت در حالی که رویش را به طرف اصحاب خود برگرداند،

«حرمت استاد» در آیات و روایات

دحو الارض، آداب و احوال آن

روز بیست و پنجم ذی قعده هم زمان با «دَحْوُ الاَرْض» (گسترش یافتن زمین) است. در شب این روز نیز طبق روایتی از امام هشتم علیه السلام ولادت حضرت ابراهیم علیه السلام و حضرت عیسی علیه السلام واقع شده است.[1]

ستاره دنباله دار معرفت

از اقیانوس ابدیّت به سمت ساحل وزیده و عطر نامش خِطه «بعلبک» را، «بهایی» دیگر بخشیده بود.

راهها پیموده ام تا کوی تو

عرفات، نام منطقه وسیعی است با مساحت حدود 18 کیلومتر مربع در شرق مکه معظمه، اندکی متمایل به جنوب که در میان راه طائف و مکه قرار گرفته است . زائران بیت الله الحرام در روز عرفه - نهم ذی حجه - از ظهر تا غروب در این منطقه حضور دارند . در نقلی آمده است که آدم و حوا (ع) پس از هبوط از بهشت و آمدن به کره خاکی، در این سرزمین همدیگر را یافتند و به همین دلیل، این منطقه «عرفات » و این روز «عرفه » نام گرفته است . (1)

گناهی که در عرفه بخشیده نمی شود چیست

امیر مؤمنان علی(ع) درباره راز وقوف در عرفات فرمود: «عرفات، خارج از مرز حرم است و مهمان خدا باید بیرون دروازه، آن قدرتضرع کند تا لایق ورود به حرم شود».[1] از این رو، شب و روز عرفه دعاهای مخصوصی دارد که جزو فضایل برجسته و آداب مهم روز عرفه است. در حقیقت، خداوند این گونه مهمانان خود را برای ورود به خانه ای که پیامبران به طهارت آن قیام و اقدام کرده اند، تطهیر و پاک می کند؛ زیرا خداوند در خانه پاک، تنها مهمانان پاک را می پذیرد.[

روز به یاد ماندنی در تاریخ اسلام

پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) هم زمان با مکاتبه با سران حکومت های جهان و مراکز مذهبی، نامه ای به اسقف نجران نوشت و در آن نامه از ساکنان نجران خواست که یا اسلام را بپذیرند و یا به حکومت اسلامی جزیه (مالیات) بپردازند و در غیر این صورت، به آنان اعلام خطر می شود. پیامبر گرامی اسلام تنها کسانی را که همراه خود برای مباهله برد: فرزندانش، حسن و حسین (علیهما السلام) (ابناءنا) و دخترش فاطمه (علیها السلام) (نساءنا) و از میان مردان تنها علی بن ابی طالب (علیه السلام) (انفسنا) بودند.

اسرای غیر از خاندان اهل بیت(ع) در کربلا چه کسانی بودند

پس از عاشورای حسینی، تعداد کمی از اهل بیت و یاران، زنده ماندند. آنان عبارت بودند از زنان و دختران و نیز کودکان که به خاطر کوچکی سن و یا بیماری و جراحت سخت، کشته نشدند، «عمر بن سعد» بعد از شهادت امام حسین علیه السلام زنان، دختران و خواهران و نیز بچه هایی را که زنده مانده بودند و امام سجاد علیه السلام را با خود به کوفه برد.

*سه ویژگی عدالت‌ساز و انسان‌پرور/ به مناسبت روز خبرنگار

امام جواد در بیانی بس سازنده و بیدارگر و بشردوستانه – که عدالت‌ساز است و انسان‌پرور و تضمین‌کننده‌ی کرامت و حقوق بشر – چنین فرمود: المُؤمِنُ یَحتَاجُ* الَی تُوفِیقِِ مِنَ‌الله،* *وَوَاعِظِِ مِن نَفسِهِ،* *وَ قَبُولِِ مِمّّن یَنصَحُهُ* *انسان با ایمان و پروا، در راه دشوار زندگی، هماره به سه گوهر سازنده و هشدار‌دهنده نیازمند است:*

شهید مدرس در سنگر مجلس

شهید آیة الله سید حسن مدرس در زمره نامورانی است که نسبش به حضرت امام حسن مجتبی (ع) می رسد . دوران صباوت وی در محیط کویری زواره و روستای کوچک سرابه (واقع در شرق اردستان و جنوب زواره) سپری گشت، جد و پدرش که از اهل فضل بودند و در محل به پارسایی و نیکوکاری شهرت داشتند به تربیت این طفل مبادرت ورزیدند . دوران نوجوانی و جوانی این شخصیت در قمشه، اصفهان و نجف در جهت کسب دانش دین و معارف اسلامی و تحصیل مکارم سپری گشت . در سنین جوانی به مقام رفیع اجتهاد رسید و از لحاظ علمی و فقهی شخصیتی نمونه و برجسته و مجتهدی جامع الشرایط، صاحب فتوا و شایسته تقلید بود . هر چند حاضر به طبع و نشر رساله عملیه خود نشد ولی در علوم اسلامی خصوصا فقه و اصول آثاری عمیق از خویش برجای نهاد .

گمنامان آشنا

روز معلم، روز بزرگداشت عشق و ایثار است. تجلیل از کسانی که علم را جرعه جرعه در جان ها جاری می کردند. خود لحظه لحظه می سوختند و با دانش خویش، جامعه را می ساختند و فردایی باشکوه را نوید می دادند. امروز، روز بزرگداشت کسانی است که الف قدّشان، در راه تعلیم خوبی ها خمیده شد. روز پاسداشت عزیزانی است که در سنگر علم و دانش، سربازانی با اخلاص و دانشمند تربیت کردند. امروز، روز یاد کردن از گمنامان آشناست؛ آنان که دفترهای خاطرات از عطر یادشان آکنده است.

روز عرفه و نیایش

دعا، دعوت است و خواندن و مغز عبادت. پس عبادتی که دعا در آن نباشد، بی محتواست. همچنین نیایش به آن حالت روحی گویند که میان انسان و معبودش، رابطه انس و کشش ایجاد می کند. نیایش سبب نگرش مثبت به زندگی می شود.

«سه یار دبستانی»، قربانیان سفیر کودتا

روز دانشجو

دانشجو در دنیای امروز

40 نکته برای شما و همه زوج های دانشجو!

چرا ازدواج ها و پیوندها به جدایی می انجامد؟

سه قطره همیشه جاری

اعتراض بزرگ

پدیده جنبش دانشجویی در بستر تعاملات موجود میان جغرافیای ذهنی و عینی دانشگاه، با مسائل جامعه و تغییر و تحولات موجود در آن شکل می گیرد و از هویتی سازنده برخوردار است.

وظایف دانشجو

پیش از آنکه به تبیین وظایف دانشجو دربرابر استاد بپردازیم، تذکر نکته ای لازم است و آن اینکه دانشجو باید پیش از هر چیز، درباره کسی که سرمایه علمی اش را از او به دست می آورد و حسن خلق و آداب و رفتارخود را تحت رهبری او فراهم می کند

ستاره دنباله دار معرفت

از اقیانوس ابدیّت به سمت ساحل وزیده و عطر نامش خِطه «بعلبک» را، «بهایی» دیگر بخشیده بود.