حضور سبز زنان در خانه های خدا

برچسپ ها: در ، سبز ، زنان ، حضور ، مساجد

Print Friendly and PDF

نویسنده : مؤسسه مسجد  

یکی از مسائلی که از دیرباز در میان مسلمانان مطرح بوده و گاه چالشی فکری و اجتماعی محسوب می شده، مسئله حضور زنان در مسجد و عرصه های اجتماعی است . برخی مانع حضور زنان در عرصه های اجتماعی و از جمله حضور در مساجد می شدند و بعضی دیگر آن را تجویز می کردند و در این مورد برای زنان نیز شانی مساوی با مردان در نظر می گرفتند . آنچه امروز می تواند برای زنان مؤمن و متعهد ما الگوی حقیقی و راهگشای فکری و عملی باشد، سیره و سخن پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و پیشوایان معصوم علیهم السلام است . مسئله حضور زنان در صحنه های اجتماعی و از جمله حضور در مسجد از مسائل مورد ابتلا در عصر معصومین بوده و آن انسانهای الهی رهنمودهای ویژه ای در این مورد داشته اند .

در این مقاله کوشش شده است به صورت مختصر مسئله حضور زنان در خانه های خدا با عنایت به سیره و سخن معصومین علیهم السلام تبیین گردد .

تاریخچه حضور زنان در مسجد

الف) در زمان رسول خداصلی الله علیه وآله

جامعه نبوی از آغاز ظهور، شاهد حضور بانوان در عرصه های گوناگون زندگی بوده است و زنان آن روزگار در صحنه هایی حضورشان به لحاظ سیاسی و غیره، مؤثر می افتاده، همپای مردان به تلاش و کوشش مشغول بوده اند . حضور حضرت خدیجه علیها السلام در مسجد الحرام، پیش از تشرف به اسلام نمونه ای از این حضور است .

ابویحیی بن عفیف از جدش عفیف که تاجر مشهوری بوده نقل می کند: وقتی پای به مسجد الحرام نهادم، با منظره ای شگفت روبرو شدم; سه نفر را دیدم که در حال نماز خواندن بودند . از ابن عباس پرسیدم، اینان کیستند؟ او گفت: نفر نخست کسی است که ادعای نبوت دارد و مرد پشت سرش، علی بن ابی طالب علیهما السلام است و آن زن نیز همسر محمدصلی الله علیه وآله; خدیجه علیها السلام است . و غیر از اینها کسی را بر این آیین سراغ ندارم . (1)

این روند بعد از شکل گیری جامعه مسلمین در مدینه نیز دنبال شد و بانوان همواره برای اقامه نماز در مساجد حاضر می شدند .

امیرمؤمنان علی علیه السلام می فرماید: «کن النساء یصلین مع النبی صلی الله علیه وآله; (2) زنان با پیامبر نماز را به جای می آوردند .»

از روایات دیگری نیز حضور زنان در نماز جماعت استفاده می شود; آنجا که روایات درباره توجه ویژه پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله نسبت به کودکان حتی در نماز جماعت سخن می گویند . در ذیل دو نمونه از این روایات نقل می شود .

امام صادق علیه السلام فرمودند: «کان رسول الله صلی الله علیه وآله یسمع صوت الصبی وهو یبکی وهو فی الصلاة فیخفف الصلاة ان تعبر امه فتصیر الیه; (3) رسول خداصلی الله علیه وآله صدای بچه را می شنید که گریه می کرد و او در نماز بود، پس نماز را سبک می کرد تا مادرش به سوی او رود .»

همچنین نقل شده است که روزی پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله، نماز صبح را با کوتاهترین سوره خواند . اصحاب از او پرسیدند: ای رسول خدا! چه شد که چنین سریع نماز را تمام کردید؟ فرمود: «انی سمعت صوت صبی فی صف النساء; (4) من در صف زنان صدای کودکی را شنیدم .»

حضور زنان در مسجد به مرور گسترده تر شد تا جایی که مسئله اختلاط زن و مرد و . . . پیش آمد و پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله دری را مخصوص ورود و خروج آنان قرار داد . (5)

درباره زنان پیامبر نیز وضع به همین صورت بود . از سنتهای آن حضرت این بود که همراه با همسرانش در مسجد معتکف می شد .

حضور زنان از منظر پیامبرصلی الله علیه وآله

دوران ده ساله مدینه، فرصت کافی برای شکل گیری نهادهای اجتماعی و رفتارهای مطلوب دینی بود . در طی این دوره موضوع حضور زنان در مساجد نیز از همین دست موضوعاتی است که شکل گرفته و جایگاه مطلوب خود را یافته است . روایات و گزارشهایی که درباره دیدگاه پیامبر نسبت به حضور زنان در مساجد - در این دوره - ثبت شده، در عنوانهای زیر قابل طرح است:

1 - اختصاص زمانی برای پاسخگویی به آنان

آن حضرت علاوه بر تایید حضور بانوان، پس از نماز، به آنان سرکشی کرده و با آنان سخن می گفت . آن حضرت در جلسات عمومی به پرسشهای آنان پاسخ می داد و برخی از بانوان را که تقاضای وقت خصوصی می کردند می پذیرفت . نقل شده است، زنان می گفتند: «لقد غلبنا علیک الرجال فاجعل لنا یوما وقد فعل رسول الله ذلک; (6) شما را مردان احاطه کرده اند . روزی را هم برای ما اختصاص بده . و رسول خدا چنین کرد .»

2 - نهی از ممانعت توسط مردان

با وجود توصیه ها و تشویقهای پیامبر برای حضور بانوان در مسجد، برخی به دلایل متعددی مانع از حضور آنان در این مکان می شدند . پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در مقابل این رفتار نیز می ایستاد و آنان را از این کار نهی می کرد و گاهی برای مخالفین راه حلهایی پیشنهاد می نمود . برخی از سخنان پیامبر گرامی که در کتب روایی و تاریخی ثبت شده، چنین است:

«اذا استاذنت احدکم امراته الی المسجد فلا یمنعها; (7) هرگاه همسر یکی از شما برای رفتن به مسجد اجازه خواست، مانع او نشوید .»

«لا تمنعوا النساء حظوظهن من المساجد اذا استاذنوکم; (8) هنگامی که زنان از شما اذن رفتن به مسجد خواستند، مانع بهره بردن آنان از مسجدها نشوید .»

گاهی هم امر می کرد که به زنان اجازه دهید شبها در نماز حاضر شوند . دلیل این امر شاید شناخته نشدن بانوان در شب بود که موجب دور ماندن آنان از مزاحمتها می شد و شاید هم مردم از حضور زنان در روز مانع نمی شدند ولیکن شبها ممانعت می کردند که پیامبرصلی الله علیه وآله امر به رفع ممانعت کرده اند . دومین روایتی که در ذیل نقل می شود احتمال دوم را تایید می کند .

قال رسول الله صلی الله علیه وآله: «ائذنوا للنساء بالیل الی المساجد; (9) به زنان اجازه دهید، شبها به مسجدها بروند .»

یا در تعبیر دیگر: «اذا استاذنکم نساءکم بالیل الی المسجد فاذنوا لهن; (10) هرگاه زنانتان شب هنگام، برای رفتن به مسجد اجازه خواستند، به آنها اجازه دهید .»

ب) عصر ائمه علیهم السلام

در دوره ائمه علیهم السلام نیز بانوان همواره مشتاق حضور در مسجد بودند و برای اعمال عبادی به خانه های خدا رو می آوردند . همچنین برای مبارزات سیاسی و مذهبی نیز از مسجد استفاده می شده است . نمونه والای آن را می توان در حضور حضرت زهراعلیها السلام در مسجد و ایراد خطبه فدک دید که آن حضرت از ولایت علی علیه السلام نیز حمایت کرد . (11)

شرایط و آداب حضور

گفته شد که اسلام خواهان انزوای زنان نیست و در حیات اجتماعی; از جمله حضور در مساجد برای آنان حقی قایل است: «لا تمنعوا حظوظهن عن المساجد .» موضوع شرکت مساوی برای مرد و زن در مواردی مانند حج که واجب است و حتی شوهر نیز نمی تواند مانع از چنین حضوری گردد و همینطور در بخشهایی مانند ضرورت تعلیم مرد و زن، اجازه حضور در تشییع جنازه یا حضور در جهاد دفاعی با ضوابط خاصی که عنوان شده است، همگی حکایت از طرفداری اسلام از حضور سالم زنان صالح در عرصه های اجتماعی دارد .

این موضوع در فقه اسلامی نیز جایگاه خاصی به خود، اختصاص داده است . «برای زنان رواست که در مجالس عزا، ادای حقوق مردم، یا تشییع جنازه، بیرون روند و در این کارها شرکت کنند; همان گونه که حضرت فاطمه علیها السلام و زنان ائمه اطهارعلیهم السلام، در آنها شرکت می کردند .» (12)

البته ناگفته پیداست، حضور زنان در عرصه های یاد شده نیز همانند سایر موضوعاتی که مد نظر اسلام بوده دارای آداب و مقررات ویژه ای است که پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و ائمه هدی علیهم السلام بر آنها تاکید کرده اند:

1 . مسئله حجاب

لزوم پوشش برای زنان، در برابر مردان بیگانه، مورد تاکید اسلام است و قرآن کریم نیز به این موضوع صراحت دارد: «قل للمؤمنین یغضوا من ابصارهم ویحفظوا فروجهم ذ لک ازکی لهم ان الله خبیر بما یصنعون وقل للمؤمنات یغضضن من ابصارهن ویحفظن فروجهن ولایبدین زینتهن الا ما ظهر منها ولیضربن بخمرهن علی جیوبهن ولایبدین زینتهن الا لبعولتهن » ; (13) «[ای رسول!] به مردان مؤمن بگو که چشمان خویش فرو گیرند و شرم گاههای خود را بپوشانند . این برایشان پاکیزه تر است . و البته خدا به آنچه انجام می دهند، کاملا آگاه است و به زنان مؤمن بگو چشمها را [از نگاه ناروا] بپوشانند و اندامشان را [از عمل زشت] محفوظ دارند و زینت خود را - جز آنچه قهرا ظاهر می شود - آشکار نسازند . و [اطراف] روسریهای خود را بر سینه خود افکنند، و زینت خود را جز برای شوهرانشان آشکار نسازند .»

بر این اساس، پوشش اسلامی برای زنان - در همه حال - واجب شده است و هر آنچه به این پوشش آسیب رساند باید رفع شود .

در قرآن، آیه دیگری که با آن مسئله حجاب مطرح می گردد، آیه زیر است: «یا ایها النبی قل لازواجک وبناتک ونساء المؤمنین یدنین علیهن من جلابیبهن ذ لک ادنی ان یعرفن فلا یؤذین وکان الله غفورا رحیما» ; (14) «ای پیامبر! به همسران و دختران خود و زنان مؤمن بگو که چادرها (یا مقنعه های) خود را فراگیر بپوشند . این کار برای اینکه شناخته نشوند و مورد اذیت قرار نگیرند، مناسبتر است و خدا آمرزنده و مهربان است .»

در تفسیر قمی، در ذیل آیه شریفه، آمده است: سبب نزول این آیه آن بود که زنان به مسجد حاضر می شدند و نماز را به امامت رسول الله به جای می آوردند، ولی شب هنگام که به نماز مغرب و عشا می رفتند، برخی از جوانان بر سر راه آنان می نشستند و آنان را مورد آزار و تعرض قرار می دادند . آنگاه خداوند این آیه را نازل فرمود . (15)

پس از نزول این آیه، زنان برای خروج از خانه، لباس سیاه و بلند می پوشیدند . (16)

2 . پرهیز از اختلاط

حضور زنان در مسجد، توفیقی الهی برای آنان و بهره بردن از حقی است که دین اسلام برای این طیف در نظر گرفته است; با این حال، زن به مقتضای طبیعت خود، آنگاه که در جامعه ظاهر می شود، مورد توجه قرار می گیرد . پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله می فرمود: «المراة عورة فاذا اخرجت استشرقها الشیطان; زن اندامی شهوت انگیز دارد . همین که خارج شد، شیطان او را احاطه می کند .» (17)

با این وصف، آنان موظف هستند، در ادای این عمل مذهبی، مراقب آسیبهای وارده باشند . سیره و روش پیامبر در توجه به این مسئله آموزنده است . پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله دستور داد در رفت و آمدها، مسیر زنان و مردان جدا شود . (18)

و نیز شبها، وقتی که نماز تمام می شد، می فرمود مردها، بعد از زنها خارج شوند (19) . در کتاب کافی نیز آمده است که حضرت فرمود: «مردان از وسط و زنان از کنار کوچه بروند . (20) » این مسئله در سنن ابی داود نیز به گونه دیگری آمده است: روزی پیامبر در بیرون مسجد بود که دید، مردان و زنان، از مسجد با هم بیرون می آیند . پس رو به زنها کرد و فرمود: «بهتر است صبر کنید، و پس از رفتن مردان بروید .» (21)

روایات یاد شده، اساس و مبنای ناصواب شمردن اختلاط زن و مرد، از نظر برخی از فقهاست . آیت الله سید محمد کاظم طباطبایی رحمه الله می نویسد: «یکره اختلاط الرجال بالنساء الا للعجائز; (22) اختلاط زنان با مردان، جز برای پیرزنان مکروه است . »

در حقیقت این احادیث نشان می دهد، رسول خدا متوجه آسیبهای خروج زنان از منزل بوده است . وی بر خلاف خلفایی که بعدها آمده و با پاک کردن صورت مسئله و دستور به عدم خروج، راه آسان را برگزیدند، همواره در تربیت جامعه کوشیده و با تعیین شرایط، جلوی آسیبها را تا حد ممکن گرفته است . این غیر از شیوه ای بود که حاکمان ناصالح و برخی ناآشنایان به احکام اسلام حقیقی انتخاب کرده اند . در همین باره از عایشه نقل است که: «لو ادرک رسول الله ما احدث للنساء لمنعهن من الخروج; (23) اگر رسول خدا می دانست، چه بر سر زنان می آید، حتما خارج شدن آنها را [از خانه] منع می کرد .» این روایت، در حقیقت تئوری و نظریه همان عملکردی است که حکام ناصالح پیش گرفتند .

از اقدامات ترمیمی پیامبر، علاوه بر توصیه های فوق، می توان به موضوع جداسازی و تفکیک درهای ورودی مسجد نیز توجه کرد . (24)

3 . پرهیز از جلب توجه

زنان باید از اموری که موجب جلب توجه نامحرمان می شود پرهیز کنند . در حقیقت این در پی همان اصل کلی حفظ کرامت و شخصیت زن است که اسلام به عنوان گوهری گرانبها به آن اهمیت می دهد . همسر ابن مسعود می گوید: رسول خداصلی الله علیه وآله به ما می فرمود: «اذا شهدت احداکن المسجد فلا تمس طیبا; (25) وقتی یکی از شما به مسجد می آید، از بوی خوش استفاده نکند .» پرهیز از جلب توجه نامحرمان، نه تنها برای مسجد، بلکه شامل تمام اجتماعات مختلفی است که در آن، امکان حضور برای زنان وجود دارد . چنانچه پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرموده است: «المراة اذا خرجت من باب دارها متزینة متعطرة والزوج بذلک راض یبنی لزوجها لکل قدم بیت فی النار; (26) هر زنی که خود را بیاراید و خوشبو کند و از منزل خارج شود; در حالی که شوهرش به این کار راضی باشد، هر قدمی [که زن برمی دارد،] برای شوهرش خانه ای در دوزخ بنا خواهد شد .»

آن حضرت در برخورد با یکی از بانوان عطر فروش (حولاء) فرمود: ای حولاء! زینت خود را برای غیر همسرت آشکار مکن . ای حولا! بر زن جایز نیست که زیباییها و پاهای خود را برای مردی غیر از شوهرش آشکار کند که اگر چنین کرد، همیشه در نفرین و خشم و کینه الهی و فرشتگان خواهد بود و در قیامت برای او عذاب دردناک فراهم است . (27)

جلب توجه، نحوه راه رفتن در رفت و آمدها را نیز شامل می شد که باید نحوه حرکت در راه رفتن عادی و خالی از تحریک دیگران باشد .

4 . چشم پوشی از محرمات

بر پایه فرهنگ قرآنی، همانگونه که مردان باید در مقابل نامحرم چشم فروبندند، زنان نیز باید در موارد لازم، چشم فروبسته و از نگاه کردن به آنچه حرام است، بپرهیزند .

امیرمؤمنان علی علیه السلام می فرمود: «کن النساء یصلین مع النبی صلی الله علیه وآله وکن یؤمرن ان لایرفعن رؤوسهن قبل الرجال لضیق الازر; (28) زنان نماز را با پیامبرصلی الله علیه وآله به جای می آوردند و چون لباس مردان کوتاه بود، به زنان دستور داده شده بود که قبل از مردان سر از سجده برندارند .»

این مشکل، با ایجاد پرده و پوشش بین زنان و مردان - در نمازها - رفع شد، ولی چیزی که مد نظر شرع بوده، این است که بانوان در وقت حضور در مسجد، باید از هر رفتاری که موجب خدشه به حیا، عفت و روحیه پاک آنان شود، پرهیز کنند .

توضیح روایات منع

در مقابل آسیبهایی که ممکن است برای حضور زنان در مسجد پیش آید، اقدامات ترمیمی و اصلاحی عنوان شد و بر خلاف برخی که اصل را در حذف حضور زنان می دانستند، با استناد به روایات، جایز بودن حضور زنان در مساجد روشن گردید . اما در عین حال با وجود این روایات، در طول تاریخ شاهد آن بوده ایم که برخلاف سیره پیامبر و ائمه، گروهی همواره بر منع حضور زنان در مسجد اصرار ورزیده و در آن به روایات متعددی استناد کرده اند . برخی از احادیث مورد استناد چنین است:

1 . شیخ طوسی در تهذیب، به نقل از یونس بن ظبیان از امام صادق علیه السلام روایت می کند: «خیر مساجد نساءکم البیوت; (29) بهترین مسجدهای زنهای شما خانه هاست .»

2 . شیخ صدوق در من لا یحضره الفقیه از هشام بن سالم نقل می کند که امام صادق علیه السلام فرمود: «صلاة المرئة فی مخدعها افضل من صلاتها فی بیتها وصلاتها فی بیتها افضل من صلاتها فی الدار; (30) نماز زن در پستو [ی خانه] اش بهتر از نماز او در خانه اش می باشد و نماز او در خانه اش بهتر از نماز او در این خانه (مسجد) است .»

در پاسخ استدال به چنین روایاتی باید گفت:

الف) روایت اول به دلیل وجود یونس بن ظبیان که نجاشی و شیخ طوسی او را تضعیف کرده اند، ضعف سند دارد . (31)

ب) با این حال، در دلالت هر دو روایت، احتمالات متعددی داده شده است که جملگی بر حمل روایت بر غیر معنای ظاهری آن است . از جمله اینکه:

1 . زن در حال نماز نباید در تیررس دید نامحرم قرار گیرد و اگر بتواند خود را از نامحرم محفوظ دارد، از نظر علما از جمله امام خمینی رحمه الله حضور او برای نماز در مسجد جایز شمرده شده است: «اگر بتوانند کاملا خود را از نامحرم حفظ کنند، بهتر است در مسجد نماز بخوانند .» (32)

2 . روایتها مربوط به دوره ای است که برای بانوان ناامنی یا موانعی وجود داشته باشد .

3 . روایتها ناظر به زمانی است که شوهران اجازه ندهند .

ج) روایات فراوانی در مقابل این روایات موجود است که این دو دسته روایات قابل جمع هستند; در جائیکه مشکل خاصی وجود ندارد اولویت با حضور در مسجد است و در زمانیکه امنیت برای زنان نیست و یا آسیبهای اخلاقی - اجتماعی مطرح است نماز در منزل اولویت می یابد . و اگر بنا بود حضور زن در مسجد ممنوع باشد، فصل ویژه ای به منع از حضور، اختصاص می یافت، نه اینکه شاهد روایاتی باشیم که آداب و شرایط حضور زنان در مسجد را شرح می دهند .

د) علاوه بر آنچه گفتیم، فهم فقها نیز خلاف ممنوعیت بطور مطلق است . برخی از آنان می نویسند:

«1 . اذن شوهر برای رفتن به مسجد شرط نیست .

2 . گرچه نماز زن در خانه مستحب است، لکن اولی حضور در مسجد است .

3 . حضور زنان در مسجد از باب مقدمه واجب، واجب است .» (33)

وظایف مبلغان و متولیان مساجد

با توجه به آنچه گفته شد، روشن می شود که مبلغ و امام جماعت مسجد، همان وظایفی را که در قبال مردان نمازخوان دارند، باید در برابر بانوان نمازگزار نیز به خوبی و شایستگی انجام دهند، تا هدف تبلیغ در این قشر از مخاطبان نیز برآورده شود . برخی از این وظایف را می توان در سه بعد خلاصه کرد:

1 . مسئولیتها:

همان گونه که مردان در امور مسجد، مسئولیتهایی را می پذیرند، بهتر است به بانوان نیز به تناسب وضعیت و شرایط عرفی و شرعی، مسئولیتهایی در کنترل بخش بانوان و برنامه های تبلیغی آنان به تناسب توانائیشان واگذار شود، مانند سپردن امور نظافت و غبار روبی به آنان و اداره قسمت بانوان .

2 . امکانات:

در این بعد نیز باید نیازهای زنان لحاظ شود، مانند ایجاد مهد کودک; چنانچه در مسجد النبی نیز روضة الصبیان وجود داشته است، در معرض دید بودن منبر برای بانوان، استفاده از فضاهای مناسب و راحت برای نماز

بانوان و . . . .

3 . شئون و شخصیت:

مبلغ و متولیان مسجد به گونه ای باید رفتار کنند که به حریم و شخصیت زنان توهین نشود و آنان احساس تبعیض و تحقیر ننمایند . مبلغ باید مباحثی را مطرح کند که زنان نیز مورد خطاب باشند و متولیان، از اختصاص دادن جاهای نامناسب، مانند بالکن که به دلیل داشتن راه پله موجب اذیت شدن بانوان است، پرهیز کنند و در یکی از دو سمت راست یا چپ مردان برای آنان جایی مناسب در نظر گیرند و در پذیراییها و امور تدارکاتی و تاسیساتی (فرش، تهویه، نور و) . . . از اعمال تبعیض پرهیز کنند .

پی نوشت ها:

1) اسد الغابة، ج 3، ص 414; خصائص امیرالمؤمنین، ص 45 .

2) وسائل الشیعة، ج 5، ص 213 .

3) همان، ص 47 .

4) المسند الجامع، ج 6، ص 237 .

5) احکام المساجد، ج 2، ص 93 .

6) فتح الباری، ج 1، ص 195 .

7) صحیح مسلم، ج 4، ص 161; مستدرک الوسایل، ج 3، ص 446; صحیح بخاری، ج 2، ص 406، باب 555 تا 558 .

8) صحیح مسلم، ج 4، ص 161 .

9) احکام المساجد، ج 2، ص 92 .

10) همان، ص 91 .

11) الاحتجاج، ج 1، ص 134 .

12) وسائل الشیعه، ج 1، ص 376 .

13) نور/30 و 31 .

14) احزاب/59 .

15) المیزان، ج 16، ص 344 .

16) همان .

17) وسائل الشیعه، ج 14، ص 114 .

18) سنن ابی داوود، ج 1، ص 156 .

19) همان .

20) کافی، ج 5، ص 518 .

21) سنن ابی داوود، ج 2، ص 658 .

22) عروة الوثقی، کتاب النکاح، فصل اول، مساله 49، ص 607 .

23) احکام المساجد، ج 2، ص 94 .

24) همان، ص 93 .

25) صحیح مسلم، ج 4، ص 162 .

26) بحارالانوار، ج 3، ص 249 .

27) مستدرک الوسایل، ج 14، ص 242 .

28) وسائل الشیعه، ج 5، ص 413، باب 23 (ابواب صلاة الجماعة) .

29) تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، ج 3، ص 252; فقیه، ج 1، ص 238 و 374 .

30) من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 259 .

31) رجال نجاشی، ص 448; اختیار معرفة الرجال، ص 209 .

32) رساله فارسی امام، مسئله 894 .

33) رساله آیت الله فاضل لنکرانی، مسئله 911; رساله آیت الله مکارم شیرازی، مسئله 817 . 

اشتراک گذاری


مطالب مرتبط

یک در آهنی برای قلبمان بسازیم!

آیت الله مجتهدی تهرانی در یکی از جلسات خود نقل کردند: «نجاری به محضر آیت الله اراکی رفت و از ایشان خواست موعظه ای کنند. آیت الله اراکی پرسیدند شغل تو چیست؟ مرد گفت نجارم. در و پنجره می‌سازم. آیت الله اراکی گفتند این همه در و پنجره ساختی برای دلت هم در ساخته ای؟ اگر برای دلت در نساختی یک در برای دلت بساز که غیر خدا به دلت راه پیدا نکند.»

چرا با در بسته مواجه می شویم؟

گاه مى ‏شود درهاى زندگى به رویمان به كلى بسته مى ‏شود و دست به هر كارى می زنیم با در های بسته رو به رو مى ‏گردیم، از هر جا که حرکت می کنیم، بسته و بسته است.

دکوراسیون آرامبخش در محیط کار

کار شما هر قدر سخت باشد و خسته کننده اگر محیط ان به دل تان بنشیند ، میزان موفقیت تان بالا می رود.

دود گناه ما در چشم نسل بعد از ما

قرآن می گوید: هر گناه یک اثر وضعی دنیایی دارد که نه فقط گناهکار بلکه دامن نسل او را هم می‌گیرد.

درسهایی زیبا در محضر استاد دانا

امام باقر علیه‏السلام در سوم صفر سال 57 هجری قمری در مدینه منوره متولد شد. آن حضرت سه سال و شش ماه با جدّش امام حسین علیه‏السلام و 34 سال با پدرش امام زین العابدین علیه‏السلام زندگی کرده و 19 سال و ده ماه نیز مدت امامت آن حجت الهی به طول انجامید.

خطبه مظلومانه امام عاشورا برای هدایت کوردلان

بررسی حوادث صبح عاشورا به لحاظ اسناد تاریخی دارای اهمیت زیادی است. اگر چه ممکن است برای برخی خوانندگان محترم، مضمون این مباحث تکراری باشد اما توجه به منابع اصلی در گزارش جزئیات حوادث مقطع مذکور ارزش خاص خودش را دارد.

پنجاه نکته جهت حضور در مجلس روضه

برای داشتن حضوری بیشتر و خشوعی بهتر و اشكی ریزان می بایست حداقل از 24ساعت قبل آمادگی روحی و معنوی را در خود ایجاد کنید .

امامت در زندان!

دوران زندگی ائمه علیهم السلام بر آنان سخت بود؛ زیرا اوضاع و احوال اصلا مطابق آرمانهای بلند آنها نبود و حتی در زمان حضرت علی علیه السلام که بهترین وضع ائمه (علیهم السلام) به نظر می آید، چنان بود که آن حضرت شدت ناراحتی خود را با تمثیلی بیان فرمود و گفت که مانند کسی هستم که استخوانی در گلویش گیر کرده باشد که نه بتوان بیرون آورد و نه بتواند فرو ببرد...

مرگ را در آغوش بگیرید

چرا باید از مرگی ترسید که مامور انتقال ما به سرای باقی و وسلیه برای از پوست در آمدن است؟ چرا مرگ را به خاطر رهانیدنمان از قفس تنگ جسم و ماده در آغوش نگیریم؟

جایگاه حضرت فاطمه و مریم علیهماالسلام در آیات و روایات

خداوند متعال دارای تقدس اصیل و ذاتی است و برخی از اشخاص و اشیاء به میزان انتساب خاص به خداوند متعال و تجلی خداوند در آنها و تجلی خدایی آنها از قداست نسبی برخوردارند. از میان مردان، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و از میان زنان، فاطمه زهرا علیهاالسلام دارای بالاترین تقدس بعد از خداوند متعال می باشند. رفتار و گفتار رمزآلود پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله نسبت به فاطمه زهرا علیهاالسلام و آیات قرآنی که به کنایه از آن حضرت یاد کرده و یا در شأن ایشان نازل شده و کلمات معصومین علیهم السلام به روشنی تقدس بانوی اسلام را بیان می کند. مقایسه میان حضرت زهرا علیهاالسلام و حضرت مریم(س) نیز روشن می نماید که اگر حضرت مریم(س) به خاطر صفاتی که در قرآن آمده مقدس بود، فاطمه زهرا علیهاالسلام به طریق اولی مقدس تر است. قرآن نزدیک به بیست ویژگی برای حضرت مریم بیان کرده و روایات اسلامی آنها را به نزدیک چهل ویژگی رسانده است. در قرآن، روایات و تاریخ اسلامی همین چهل ویژگی در رتبه بالاتر و شدت بیشتر برای فاطمه علیهاالسلام ثبت شده است.

آیا سرنوشت ما در یک شب تعیین می شود؟

آیا این درست است که سرنوشت همه ما در شب قدر تعیین می¬شود؟ آیا این با عدالت خدا سازگار است؟ پس ما چه اختیاری داریم؟

رقص در برابر مرگ!

شب را در بیمارستان صحرایی امام حسن(ع) که انگار در پناه کوهی ساخته شده، می مانیم. جای عجیبی است؛ انگار هنوز آنجا جنگ است و خیلی چیزها سادگی شان را از دست نداده اند.

پاسخ کودک در کلاس، از علوم مختلف

حضرت صادق آل محمّد صلوات اللّه علیهم در ضمن بیانی مفصّل حکایت فرماید:

چت کردن با نامحرم در فضای مجازی چه حکمی دارد؟

حکم شرعی گفتگو با نامحرم در اینترنت و فضای مجازی را بر اساس استفتائات مراجع عظام تقلید در این مقاله بخوانید.

احسان و نیکوکاری در قرآن و سنت

احسان و نیکوکاری یکی از آموزه های وحیانی و از مفاهیم پردامنة قرآنی است. قرآن کریم با امر به «عدل و احسان»[1] به این مهم اشاره می کند؛ چرا که عدم عدالت، بنیان اجتماع را متزلزل می کند،

انفاق در رهنمود قرآن

پیشتر از آثار و انگیزه های انفاق سخن به میان آوردیم. اینک از زوایای دیگر آن را می نگریم.

درختکاری در آموزهای اسلامی

خداوند متعال سرنوشت بشر را به گونه­ای رقم زده که در دامن طبیعت رشد کند و ببالد و به طور کامل به آن وابسته و نیازمند باشد. متقابلاً طبیعت را نیز طوری آفرید که در خدمت انسان قرار گیرد، نیازهای وی برآورد و آرامش، لذّت و شادی را برایش به ارمغان آورد.

در زندانهای هارونی

از بارزترین نکات دردناک در زندگانی امام کاظم(ع) ، زندانی شدنهای مکرر وطولانی آن حضرت در عصر هارون الرشید است.

اهمیت دعا کردن در ماه رمضان

از او هر چه خواسته شود اجابت می شود ، هر چه در توان کسی از بنی بشر نیست از او بر می آید ، و مهمتر از همه اینست که اگر هزاران بار از او درخواست کنیم ، نه تنها ارزشمان را از دست نمی دهیم ، بلکه برای او عزیزتر و محترمت آنست و کسانی که دعایشان مستجاب نمی شود،

برخی از اوصاف شیعیان در کلام باقر العلوم علیه السلام

همانطور که از مفهوم کلمه شیعه بر می آید، پیروی، تبعیّت و الگوپذیری از ائمه معصومین علیهم السلام در تمامی شؤونات زندگی، لازمه شیعه بودن است. در سخنان گهربار معصومین علیهم السلام خصوصیات و ویژگیهای یک پیرو واقعی بیان شده است تا بدین وسیله یادآور شوند که شیعه بودن صرفا با ادّعا و یا نامگذاری محقّق نمی شود؛

درهای رحمت بی انتها

اگر كسى بتواند در روز عرفه خود را به «عرفات» یا به كربلا برساند، بهترین مكانها را براى دعا انتخاب كرده است. و گویا این روز مختص به دعاست.

کارهایی که باید در روز عرفه انجام دهیم!

عرفه روز همراهی و هم صداییِ با «یا ربّ» «یا ربّ» های امام حسین(علیه السلام) است. روز معراجِ دل های کربلایی است که همنوا با کاروان سالار عشق عاشورا، می خوانند: لااِلهَ اِلاّ اَنتَ سُبحانَکَ اِنّی کُنتُ مِنَ المُستَغفِرینَ ... . روز پالایش وجود از هر گونه تعلّق و شرک و گناه است، روز توبه!

دانشمندی که مربعی در علم پزشکی ایجاد کرد!

ابوعلی، حسین بن عبدالله که در غرب به اوسینا (Avicenna) نیز معروف است، در سال 370 شمسی، مصادف با اول شهریورماه در افشنه، نزدیک بخارا، متولد شد.

امتیازحر دردنیا و آخرت چیست؟

حر ابن یزید ریاحی از شخصیت های بزرگ واقعه عاشورا است. انسانی که در یک لحظه خود را از رذایل و پستی رها کرد و در دریای انسانیت غوطه ور ساخت. آنچه سبب نجات حر شد ادب او بود.

5 کلید طلایی در زندگی پیامبر (صل الله علیه و آله وسلم)

امروز درحالی برخی سعی دارند در قالب‌ سلبریتیسم خود را نماد زندگی موفق معرفی کنند که بیش از ۱۴۰۰ سال قبل خداوند آب پاکی را روی دست همه انسان‌ها ریخته و پرده از چهره‌ای برداشت که تبعیت و پیروی از او ضامن سعادت، کمال و خوشبختی است.

در سوگ غریب طوس

بیست و نهم صفر سالروز شهادت امام رضا(ع) بر شیعیان تسلیت باد

چرا گناه در ماه رجب را دو برابر حساب می کنند؟

در ماه رجب المرجّب که ماه حرام است گناه را دو برابر حساب می کنند. دلیل چیست؟ خدا می گوید: من این ماه را ماه غفران قرار دادم، آن وقت تو گناه می کنی؟

چرا این چهار ماه بیشتر می شود

شکی نیست که هر جرمی از هر مجرمی با عمد و اختیار، استحقاق جریمه و مجازات را دارد و از سوی دیگر، همه مجرمان، یکسان نیستند و بدون شک، شرایط زمانی، مکانی، روانی و ویژگی های دیگر آنها تفاوت دارد.

8 تمرین ساده برای مثبت اندیشی در شرایط سخت

با مثبت اندیشی به جای تمرکز بر مشکلات و نقاط منفی فرصت‌هایی را پیش روی خود خواهید دید که شما را به نتایج بهتری سوق خواهد داد.

در زندانهای هارونی

امام کاظم(ع) در شرایط دشوار حکومت عباسیان می زیست که دستگیری و آزار هواداران اهل بیت، سیاست رایج خلفا بود و طبیعی بودکه آن حضرت نیز، از سوی هارون الرشید، دچار زندان و شکنجه گردد.

نوروز در فرهنگ شیعه

نوروز یا روزِ نو در همه تقویم‌ها، دوره‏ها و در میان همه فرهنگ‌ ها، با اسامى گوناگون مطرح بوده و هست. گردش زمین به دور خورشید و پدید آمدن روز و شب و فصول سال و نیز حرکت ماه بر گرد زمین، بشر را به محاسبه واداشته و به طور طبیعى، تقویم را پدید آورده است.

نوروز اسلامی

مسلمان شیعه همواره در صدد است که ایام و روزهای سالش را بر اساس دستورات و توصیه های دینش برپا دارد. حالا اگر این مسلمان شیعه ایرانی هم باشد روزهای اول سالش را که نوروز است و آمیخته با جشن ها و مراسم های ملی به انجام دستورات و توصیه های دینی متبرک می کند و نوروزش را عیدی حقیقی می گرداند.

متاسفانه ماه شعبان المعظم در حال اتمام است!

شعبان، بیشتر ماه دعا و روزه است؛ این مناجات شعبانیه را ببینید. توفیق الهی، قرب الهی، استغنای ناشی از تفضل الهی، رزق مادی، رزق معنوی، همه در ماه رمضان است؛ اینها را سر سفره ی ماه رمضان گذاشته اند.

شرح و تفسیر خطبه پیامبر در استقبال از ماه رمضان

رسول گرامی (ص) در بخش پایانی ماه پر برکت شعبان سخنرانی کرده است. نسیم خنک و سعادت بخشی میخواهد بوزد و آن ماه مبارک رمضان است آماده باشید که فرمود: «قد أقبل إلیکم شَهر الله» ماه مبارک رمضان دارد می آید او به شما رو کرده است این برای شما اقبالی است این ماه، ماه خداست خب همه ماه ها ماه خداست؛ همه زمینها زمین خداست اما می گویند سرزمین مکه سرزمین وحی است و حاجیان و معتمران وقتی وارد می شوند مهمانان الهی اند اینها جزء ضیوف الرحمان اند این مربوط به زمینِ مهمانی است ماه مبارک رمضان زمان مهمانی است فرمود شما مهمان خدای سبحان هستید .

رابطه انفاق و روزی در سیره امام حسن مجتبی (علیه السلام)

پیشوایان اسلام، سفارش و تأکید زیادی به کسب روزی حلال و انفاق کرده اند. از آن جا که روزی حلال و انفاق، تأثیر فوق العاده ای در تربیت درست افراد جامعه دارد، هر فردی موظف است که در مورد درآمد و به دست آوردن روزی خودش، دقت و حساسیت لازم را به عمل آورد تا تأمین مخارج زندگی اش از طریق حلال باشد و بخشی از آن را انفاق نماید.

رعایت عفاف در نگاه به نامحرم

قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَزْكَىٰ لَهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ

نکاتی درباره ی شب قدر

شب قدر از دو جهت برای ما گرامی است. و ما هم غیر از این دو عنصر محوری چیزی نداریم، و این شب می تواند جامع آن دو عنصر محوری باشد. یکی جریان «قرآن» است و دیگری جریان «عترت».

رقص در برابر مرگ!

شب را در بیمارستان صحرایی امام حسن(ع) که انگار در پناه کوهی ساخته شده، می مانیم. جای عجیبی است؛ انگار هنوز آنجا جنگ است و خیلی چیزها سادگی شان را از دست نداده اند.

موجبات قطع رحم در کلام امام هشتم (علیه سلام )

امام رضا (علیه سلام ) مال جز با پنج خصلت در یکجا جمع نمی شود: بخل شدید، آرزوهای دور و دراز، حرص غالب، قطع رابطه با خویشاوندان، مقدم داشتن دنیا بر آخرت.

عمری در جهاد روشنگری

در سالهای حاکمیت جور و ستم، در عصر استبداد و خفقان چه بسیار عزیزانی که در راه احیاء سنت نیاکانشان، زنده نمودن دین محمد(ص) و استمرار نهضت حسین(ع) تا محو هر گونه ظلم و جور، با ایثار جان قدم در راه میدان جهاد گذاردند.

امیرالمومنین علیه السلام از زبان دیگران

یا علی لو وازن ایمانک ایمان اهل السماوات والارض لیزید ایمانک ایمانهم

رسالت در اسارت

روشن­ترین و با شکوه­ترین دوران زندگانی حضرت زینب3 برهه­ای است که همراه و در کنار امام حسین7 کاروان عشق و شهادت را همراهی می­کرد و شکوه و عظمت می­آفرید.

در گزند باد

بررسی موضعگیری های امام باقر (علیه السلام) در برابر فرقه های منحرف عقیدتی

زن در آیینه کربلا

عاشورا; عشق و ایثار و شور و وفاداری و رضا به قضای الهی و ایستادگی در مقابل دشمن است. این واژه ها نمادی از فرهنگ عاشورا را ترسیم می کنند و زمانی مفهوم و معنا پیدا می کنند که عاشورای ما به همراه حضرت زینب کبری علیها السلام، ام الکثوم، رقیه، رباب و دیگر شیر زنانی که در میدان عظیم کربلا قرار گرفته اند باشند.

در اربعین چه گذشت

سید امام رضی الدین علی بن طاووسی حسنی در کتاب لهوف و شیخ فقیه ابن نعا در کتاب مثیر الاحزان آورده اند که خاندان رسالت پس از رهایی از اسارت در خدمت امام زین العابدین(ع) از شام حرکت کرده و در میان راه از شخص همراه خودشان که یزید بر آنها گماشته بود می خواهد که قافله را به عراق ببرد و وی قافله را به عراق برگردانده و وارد کربلای معلی شدند و جابر بن عبدالله انصاری را در آنجا ملاقات نمودند و بعد رهسپار مدینه شدند.

مدینه در ماتم

زمین عربستان، آشنای گام های مردی است از جنس آسمان که در نگاهش ملکوت موج می زد و آیینش مهرورزی بود. اَبَرمردی که خُلق نیکویش مایه مباهات خدای سبحان و سریر شوکتش بر قلب های امتش استوار بود.

چرا گناه در ماه رجب را دو برابر حساب می کنند؟

در ماه رجب المرجّب که ماه حرام است گناه را دو برابر حساب می کنند. دلیل چیست؟ خدا می گوید: من این ماه را ماه غفران قرار دادم، آن وقت تو گناه می کنی؟

در محضر آفتاب

تاریخ اسلام تاریخی پر فراز و نشیب است. از جمله مهم ترین عوامل آن، تنگناها و چالش هایی است که پیوسته حکم رانان ظالم، جامعه را با آن روبه رو می کردند.

منادی دین مداری در عصر دین ستیزی اموی

اگر تا دیروز با لقب «بیمار کربلا» علی بن الحسین علیه السلام را می شناختیم و این نوع شناخت را ظلم به حضرت می دانستیم، بی گمان امروز نیز شناخت علی بن الحسین علیه السلام تنها با دعاهای او و لقب «سجاد» ظلمی دیگر در حق اوست و شایسته این است که زندگی آن حضرت از ابعاد گوناگون مورد توجه قرار گیرد تا از اظهار نظرهای تک بعدی پرهیز شود.

سرّ روزه سی روز چیست

حضرت حسن بن علی بن ابی طالب علیهم السّلام فرمودند:

الگوی زن مسلمان

همیشه فرصت هایی ناب برای نگریستن به روشنایی ها وجود دارد؛ برای شنیدن فضیلت های آسمانی رنگ؛ برای رفتن به باغستان های انبوهی که به کلمات آسمانی ختم می شوند. همیشه نشانه هایی هست که انسان، راه «انسان شدن» را گم نکند.

در کوی ما شکسته دلی می خرند و بس

خداوند همیشه سفره خود را پهن کرده است و ما مهمان او هستیم و در این دو زمان و زمین ما را هم به ضیافت دعوت کرده است، هم در ماه مبارک رمضان فرمود شما جزء ضیوف الرحمان هستید برای این زمان، هم در سرزمین وحی فرمود جزء ضیوف الرحمان هستید، حاجیان و معتمران جزء مهمانان خدا هستند اما هر مهمانی، هر دید یک بازدید هم دارد فرمود من شما را به عنوان مهمان دعوت کرده ام؛ ولی شما اگر مرا دعوت کنید من می آیم من منتظر میزبانی شما هستم. این چنین نیست که خدا فقط مهمانی بدهد و مهمان نشود، فرمود اگر میزبانی مرا قبول کردید من مهمان شما می شوم «أَنَا عِندَ المُنکسِرَة قُلُوبهم» کسانی که قلب شکسته دارند، من مهمان او هستم.

بهشتی در خانه

پدرم در برخورد با بچه ها معتقد بود: بچه ها در عین حال که باید پرورش جهت دار پیدا کنند، ولی این پرورش باید در عین احساس انتخاب گری و آزادی در انتخاب باشد. برخورد ایشان با فرزندانشان خیلی ظریف بود. من از ایشان حتی برای یک بار نشنیدم یا ندیدم که به من یا خواهر یا برادرم بگویند: این مسأله باید این طور که من می گویم انجام بشود

در آفاق نگاهها

پیشوایان پاک، طبق شرایط زمانی و مکانی هرکدام به وظیفه الهی زمان خود عمل کردند به گونه ای که اگر هر امام به جای دیگری بود همان وظیفه را دنبال می کرد.

در جستجوی خورشید

در آن شب مهتابی، به ستاره ها خیره می شود . از چشمک زدن آنها لذت می برد . طوفانی از افکار پراکنده به سراغش می آیند و او را با خود می برند . در امتداد همان افکار و اندیشه هاست که نقشه سفری سخت و طاقت فرسا در مغزش نقش می بندد . آهنگ سفر مدینه است; سفری که اراده محکم و دل شیر می طلبد . از کابل تا مدینه راه طولانی و پر زحمتی است . از صحراها و صخره ها گذشتن می باید و کوهها و تپه ها را فتح کردن می خواهد .

آفتاب، در قفس!

ـ بس کن! از سر شب هرچه گفتی، هیچ نگفتم، منتظر شدم تا خسته شوی و زبان به دهان بگیری.

عید در فرهنگ اسلامی

واژه «عید» در اصل از فعل عاد(عود)یعود است و برای آن معانی مختلفی گفته اند: از جمله «خوی گرفته » ، «روزفراهم آمدن قوم » و «هر روز که در آن، انجمن یا تذکار فضیلتمند یاحادثه بزرگی باشد.»

حضور دین در نوروز

نوروز این عید باستانی، کهن و ملی که مقارن با تجدید

مسیر کامیابی وسرافرازی در دو جهان چیست

🌸 *راه رسیدن به کامیابی وسرافرازی دو جهان*🌸

رابطه آزادی و امنیت در نظام مردم سالار دینی

آزادی بدون قدرتِ سیاسیِ امنیت بخش منجر به فساد می­شود و قدرتِ سیاسیِ امنیت دهنده بدون آزادی منجر به انحطاط و استبداد می­گردد/دولتی که بخواهد بیشترین سود را به مردم برساند باید از دو رکن اساسی برخوردار باشد/:. محدودیت پذیری/مسئولیت پذیری:

در درون سینه می سوزد دل شیدای من

در درون سینه می سوزد دل شیدای من ای خدا دریای خون شد سینه سینای من

گناهی که در عرفه بخشیده نمی شود چیست

امیر مؤمنان علی(ع) درباره راز وقوف در عرفات فرمود: «عرفات، خارج از مرز حرم است و مهمان خدا باید بیرون دروازه، آن قدرتضرع کند تا لایق ورود به حرم شود».[1] از این رو، شب و روز عرفه دعاهای مخصوصی دارد که جزو فضایل برجسته و آداب مهم روز عرفه است. در حقیقت، خداوند این گونه مهمانان خود را برای ورود به خانه ای که پیامبران به طهارت آن قیام و اقدام کرده اند، تطهیر و پاک می کند؛ زیرا خداوند در خانه پاک، تنها مهمانان پاک را می پذیرد.[

قیام حسینی ، تلاش جهت آگاهی بخشی

وقتی به زمینه اجتماعی موجود در پیشا قیام ابا عبد الله الحسین (ع) می نگریم به بمباران تبلیغاتی بنی امیه بر علیه خاندان علوی واقف می شویم: این که در منابر ومساجد سرتا سر کشوراسلامی علی بن ابی طالب(ع) که اول مرد مسلمان وموثر ترین فرد در پیروزهای بدر و احد و … و داماد پیامبر(ص) و به زعم آنان خلیفه چهارم راشدین بود، رسما مورد لعن وسب قرار گیرد و چندین سال این سنت باطل و ناورا ادامه داشته باشد ،مساله کمی نیست.

حضور امام حسن (ع) در ایران ؟

امام حسن (ع) فرزند بزرگ حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) و دومین امام ما شیعیان است که در کودکی و جوانی با سه خلیفه نخستین معاصر بود، موضع ایشان در برابر خلافت ابوبکر، عمر و عثمان و حضور ایشان در فتوح ایران و افریقیه سوالی است که این مقاله در پی پاسخ گویی به آن می باشد. به نظر می رسد که ایشان با وجود این که خلافت را حق پدر خود دانسته در مواردی با سه خلیفه همکاری هایی داشته اند، و در زمان دو خلیفه اول ابوبکر و عمر در فتوحات شرکت نکرده، ولی در زمان عثمان، حسن (ع) با سپاهیان به ایران آمده و در فتح طبرستان شرکت داشتند. برای روشن شدن این مطلب به بررسی موضع ایشان در دوران ابوبکر، عمر و عثمان می پردازیم.

در پی خورشید

حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام یازدهم ذیقعده سال 148 ق. در مدینه دیده به جهان گشود. این رویداد شکوهمند بعد از شهادت امام صادق علیه السلام اتفاق افتاد.[1] 35 سال از ایام حیات پربار آن امام همام با دوران امامت پدرش حضرت امام کاظم علیه السلامتوأم بود و هنگامی که هارون امام را به بغداد انتقال داد آن حضرت نیز شاهد این نیرنگ های هارون الرشید بود. از سال 183 ق. که امام موسای کاظم در بغداد به شهادت رسید دوران بیست سالة امامت امام رضا علیه السلام آغاز شد.

محبوب‌ترین انسان‌ها در روش و منش پیامبر

پیامبر برای کامل‌سازی و شکوفایی اخلاق شایسته آمده است، و اخلاق و منش زیبا، در حقیقت حاصل و رهاورد و میوه‌ی هر دین و آیین و نظام و مکتبی است، و واژه‌ باهتوهم و حدیث *مباهته* *هر گز نه چنان است که برخی دوستان در روزنامه‌ی کیهان و مراکز مشابه، معنا و عمل می‌کنند، بلکه به‌مفهوم مبهوت‌ساختن مخالف، با بارش دلیل و برهان خردپسند و دلسوزانه و حکیمانه است و نه باراندن باران تهمت و رفتار دشمنانه بر او.

زنان در سیره پیامبر مهربانیها

هنگام تولد فرزندشان حفره ای می کندند و مادر را بر روی آن حفره می بردند تا نوزادش اگر دختر شد مستقیم زنده به گور شود و اگر پسر شد، نجاتش دهند. وقتی مردی خبردار می شد که نوزادش دختر شده است، صورتش سیاه و خشم ناک می شد و از ننگ این خبر خفت بار خودش را گم و گور می کرد! (نحل: 58 و 59) این تصویری از نوزاد دختر (همان مادر فردا) در حجاز جاهلی بود.

درخت سبز شد و مرغ در خروش آمد

صبا به تهنیت پیر می فروش آمد كه موسم طرب و عیش و ناز و نوش آمد

سکوت سبز

آن گاه که خورشید سر بر دوش کوه می نهد و می آرامد;

به بهانه میلاد حضرت زینب (س) و روز پرستار

آن گاه که خورشید سر بر دوش کوه می نهد و می آرامد;

راه سبز

روزی جمعی از شیعیان و طرفداران امام محمدباقر علیه السّلام خدمت آن حضرت حاضر شدند، امام علیه السلام به نصیحت و اندرزشان پرداخته و آنان را از گناهان برحذر می داشت،

عطر سبز سحر

شهید آیت اللّه سید مصطفی خمینی از نمونه های بارز و مشهور دانشوران شیعه در عصر حاضر می باشد. او با استفاده از نبوغ ذاتی، ابتکار و خلاقیت و نیز اهتمامی وافر در سنین جوانی شایستگی و توانایی استنباط احکام را به دست آورد و در مباحث فلسفه و حکمت مراتب عالی را طی نمود و در عرفان نظری، سیر و سلوک و تهذیب نفس مقاماتی معنوی و ملکوتی را به خویش اختصاص داد. روح تشنه اش از طلب دانش آرام نمی گرفت و در میدان عمل و عرصه های سیاسی اجتماعی مبارزی پرنشاط و خستگی ناپذیر بود.

راه سبز

روزی جمعی از شیعیان و طرفداران امام محمدباقر علیه السّلام خدمت آن حضرت حاضر شدند، امام علیه السلام به نصیحت و اندرزشان پرداخته و آنان را از گناهان برحذر می داشت،

11 حق برای زنان در قرآن !

آیا زن الگوی مردها است یا الگوی زن‌ ها؟ قرآن کریم می ‌فرماید: الگوی هر دو . و یک مثل و نمونه بیان می کند «وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِینَ آمَنُوا اِمْرَأَةَ فِرْعَوْنَ» (تحریم 11) خدا برای تمام زنان و مردان تاریخ نمونه بیان کرده است. این نمونه «زن فر عون » است.

فاطمه علیهاالسلام تجلی تمام زنان مقدس قرآنی

بی تردید یکی از آیاتی که در شأن اهل بیت علیهم السلام نازل شده، آیه مباهله است. آیه شریفه در جریان یکی از وقایع مهم تاریخ اسلام که به مباهله معروف است نازل شده است.

زنان در سیره پیامبر مهربانیها

هنگام تولد فرزندشان حفره ای می کندند و مادر را بر روی آن حفره می بردند تا نوزادش اگر دختر شد مستقیم زنده به گور شود و اگر پسر شد، نجاتش دهند. وقتی مردی خبردار می شد که نوزادش دختر شده است، صورتش سیاه و خشم ناک می شد و از ننگ این خبر خفت بار خودش را گم و گور می کرد! (نحل: 58 و 59) این تصویری از نوزاد دختر (همان مادر فردا) در حجاز جاهلی بود.

پنجاه نکته جهت حضور در مجلس روضه

برای داشتن حضوری بیشتر و خشوعی بهتر و اشكی ریزان می بایست حداقل از 24ساعت قبل آمادگی روحی و معنوی را در خود ایجاد کنید .

در شب ترور چه کسی حضور داشت؟!

مسیر تاریخ با یک جان فشانی تغییر کرد؛ نور اسلام که می رفت برای همیشه خاموش شود با فداکاری یک نفر دوباره جان گرفت. نه تنها جان گرفت بلکه شعله کشید و عالَم را روشن کرد.

حضور امام حسن (علیه السلام) در ایران راست یا دروغ

امام حسن (ع) فرزند بزرگ حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) و دومین امام ما شیعیان است که در کودکی و جوانی با سه خلیفه نخستین معاصر بود، موضع ایشان در برابر خلافت ابوبکر، عمر و عثمان و حضور ایشان در فتوح ایران و افریقیه سوالی است که این مقاله در پی پاسخ گویی به آن می باشد. به نظر می رسد که ایشان با وجود این که خلافت را حق پدر خود دانسته در مواردی با سه خلیفه همکاری هایی داشته اند، و در زمان دو خلیفه اول ابوبکر و عمر در فتوحات شرکت نکرده، ولی در زمان عثمان، حسن (ع) با سپاهیان به ایران آمده و در فتح طبرستان شرکت داشتند. برای روشن شدن این مطلب به بررسی موضع ایشان در دوران ابوبکر، عمر و عثمان می پردازیم.

حضور دین در نوروز

نوروز این عید باستانی، کهن و ملی که مقارن با تجدید

حضور امام حسن (ع) در ایران ؟

امام حسن (ع) فرزند بزرگ حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) و دومین امام ما شیعیان است که در کودکی و جوانی با سه خلیفه نخستین معاصر بود، موضع ایشان در برابر خلافت ابوبکر، عمر و عثمان و حضور ایشان در فتوح ایران و افریقیه سوالی است که این مقاله در پی پاسخ گویی به آن می باشد. به نظر می رسد که ایشان با وجود این که خلافت را حق پدر خود دانسته در مواردی با سه خلیفه همکاری هایی داشته اند، و در زمان دو خلیفه اول ابوبکر و عمر در فتوحات شرکت نکرده، ولی در زمان عثمان، حسن (ع) با سپاهیان به ایران آمده و در فتح طبرستان شرکت داشتند. برای روشن شدن این مطلب به بررسی موضع ایشان در دوران ابوبکر، عمر و عثمان می پردازیم.

شما هم می‌توانید در خانه خدا باشید

این تصور، تصور صحیحی نیست که خانه ی خدا را تنها مکانی برای خواندن نماز و برگزاری چند برنامه بدانیم؛ در این مکان انجام انواع عبادات امکان دارد و باید که صورت بگیرد ...