ویژگی های اخلاقی و تلاش های مسلم بن عقیل علیهما السلام

برچسپ ها: حسین ، ابن ، سفیر ، عقیل ، مسلم

Print Friendly and PDF

برخی از ویژگی های اخلاقی

فردی همچون مسلم بن عقیل(ع) که از تبار خاندانی بزرگ و والا مقام در اسلام است، در بُعد شخصی و ویژگی های اخلاقی، جامع بسیاری از فضائل اخلاقی و صفات نیک است؛ که پرداختن به همۀ آنها از وسع یک مقاله خارج می باشد؛ بنابراین در اینجا به برخی از ویژگی های اخلاقی ایشان اشاره می شود.

1. شجاعت و جنگاوری

شجاعت، میراث بنی هاشم است. گنجینه ای پایا که دست به دست بین آنها می گشت و نسل به نسل تداوم می یافت. از شجاعت حضرت مسلم(ع) بسیار نوشته اند و این جمله در منابع کهن چندین بار تکرار شده است که: «مسلم در بین فرزندان عقیل شجاع ترین بود.»

حضور موفق در جنگهای مختلف - که به طور کامل بدان پرداخته خواهد شد - از سنین نوجوانی، برترین سند شجاعت اوست. دربارۀ حضرت سروده اند: «او از شیران بیشه شجاع تر بود.» دیگری در تصویری روشن از بی هماوردی او می نگارد: «مسلم بن عقیل(ع) چون شیری بی باک بود و به سان شمشیری برّان در دست پهلوانی سترگ، و برترین آفریدگان خداست.»

نویسندۀ دیگری در بیان شجاعت حضرت می نویسد: «مسلم بن عقیل(ع) مانند شیر بود و آن چنان قدرت داشت که اگر می خواست، می توانست مردی را بگیرد و بر پشت بام بیندازد.» این سخن اگرچه کنایه است؛ اما گویای توان و شجاعت حضرت مسلم(ع) است. در شرح رویداد فتحی که زمان خلیفۀ دوم صورت گرفت و حضرت مسلم(ع) نیز در آن حضور داشت، آمده است: «مسلم که نوجوانی بی مهابا بود، وارد میدان شد و شروع به خواندن رجز نمود...»

آیت الله خویی(ره) دربارۀ شجاعت و جایگاه وارستۀ حضرت مسلم(ع) می نویسد: «عظمت و بزرگی حضرت مسلم بن عقیل(ع) بس بالاتر از آن است که در اندیشه آید. همو که در جنگ صفین فرماندۀ یکی از جناحهای لشکر علی بن ابی طالب(ع) بود.»

حضرت مسلم(ع) در واپسین لحظه های زندگی نیز در جنگ با آنان که چشمان شب گرفتۀ خود را به روی آفتاب عاشورا بسته بودند، در لحظه های آن جنگ نابرابر، در کوچه های غربت زدۀ کوفه، آنگاه که دشمن از یورش بی امان او آسیب پذیرفت، از عبیدالله بن زیاد(لعنة الله علیه) درخواست نیروی کمکی کردند. عبیدالله در پاسخ گفته بود: «من شما را برای جنگ با یک نفر فرستاده ام تا او را دستگیر کنید؛ اما شما از من نیروی کمکی می خواهید؟ تعداد زیادی از سربازان خود را فرستاده ام و سرباز دیگری نمانده. شما لشکر مرا کمرشکن کردید!» آنان در پاسخ گفته بودند: «ای امیر! آیا نمی دانی که ما را به سوی شیری هژَبر (پهلوان) و غرّان و شمشیری ستبر و برّان که در دست پهلوانی سترگ است و از برترین خاندان می باشد، فرستاده ای؟!»

عبیدالله به قدری از جنگاوری حضرت مسلم(ع) شگفت زده شده بود که گویا لشکری به کوفه حمله کرده است. ترس دشمن از رزم این برادرزادۀ امیرالمؤمنین علی(ع) پرده از کابوسی هولناک بر دیدگانشان انداخت که ناگزیر دست به نیرنگ آلودند تا بتوانند او را دستگیر کنند.

2. صراحت در بیان حق

حضرت این ویژگی را از پدر بزرگوارش به یادگار داشت. عقیل هرگز در بیان حقایق کوتاه نمی آمد و بی پرده واقعیتها را می گفت، که این خود نوعی شجاعت به شمار می آید. عقیل به اندازه ای رک گو بود که همواره دورویان از گزند سخنش بیم داشتند. به گونه ای که دربارۀ او نوشته اند: «عقیل حاضرجواب ترین مردم در پاسخ دادن و شیواسخن ترین آنان بود.»

بگو مگوهای او با معاویه در تاریخ معروف است که ذکر چند نمونه از آن خالی از لطف نیست:

1. عقیل پیر و فرتوت شده بود. روزی معاویه به طعنه به او گفت: شما بنی هاشم بینایی خود را از دست می دهید. عقیل بی درنگ پاسخ داد: و شما بنی امیه نیز بصیرتهای خود را از کف می دهید.

2. روزی معاویه به عقیل گفت: ای بنی هاشم! چقدر زیاده روی جنسی و شهوت رانی در مردان شما زیاد است. عقیل در پاسخ گفت: ولی در زنان شما این کار آشکارتر است.

3. روزی عقیل نزد معاویه رفت و دید حاضران همگی در حضور خلیفه سکوت کرده اند. رو به آنها کرد و گفت: ای مردم! صحبت کنید، چرا ساکت هستید؟ معاویه هم مردی از شماست. معاویه برای اینکه ابهت پوشالی اش شکسته نشود و مردم حرفی نزنند، پرسید: ابایزید! از حسن بن علی(ع) برایمان بگو! عقیل پاسخ داد: بزرگواری اش از تمام قریشیان بیش تر و خاندانش از همه گرامی تر است. معاویه پرسید: عبدالله بن زبیر چه؟ گفت: اگر خودش را خراب نمی کرد، زبان و سلاح قریش بود. پرسید: عبدالله بن عمر چه؟ گفت: پس از پدرش شما را با دنیایتان واگذاشت. پرسید: و مروان؟ گفت: اگر قریشیان پیش تر او را می شناختند، وی را در مورد دنیای خود به کار می گرفتند. پرسید: و ابن عباس چه؟ پاسخ داد: هرچه از دانش می خواست، آموخت. معاویه سکوت کرد. این بار عقیل پرسید: ای معاویه! حال دوست داری تو را به آنچه خودت هم می دانی، باخبر کنم؟ معاویه که به حسب و نسب خود آگاه تر از هر کسی بود، دست و پای خود را گم کرد و آبرویش را در معرض خطر دید و گفت: ابایزید! تو را سوگند می دهم سکوت کن!

4. روزی عقیل نزد معاویه آمد و عمرو عاص خواست برای خنداندن معاویه با او شوخی کند. وقتی عقیل وارد شد، عمرو عاص به استقبال رفت و گفت: مرحبا به کسی که عمویش ابولهب است. عقیل پاسخ داد: و مرحبا به کسی که عمه اش حمالة الحطب است و در گردنش طنابی از لیف خرماست. معاویه که از شنیدن نام عمۀ بدکارۀ خود شرم داشت، سخن را عوض کرد و پرسید: دربارۀ ابولهب نظرت چیست؟ پاسخ داد: وقتی به جهنم، رفتی سراغ او را بگیر. او را هم آغوش عمه ات «امّ جمیل» دختر پدربزرگت «حرب بن امیة» خواهی یافت. معاویه سر به زیر انداخت و هیچ نگفت.

5. روزی معاویه که از زبان تند عقیل بسیار زخم خورده بود، تصمیم گرفت در حضور جمع از او سؤالی کند که نتواند پاسخی دندان شکن بدهد. پس گفت: ای ابایزید! در دورۀ جاهلیت کدام یک از زنان طایفۀ تو از همه بدتر بودند؟ عقیل در یک کلمه گفت: حمامة. معاویه چهره در هم کشید و دندان بر هم سایید و سکوت کرد؛ زیرا حمامه مادربزرگ ابوسفیان بود که در دورۀ جاهلیت بر فراز خانۀ خود پرچم بدکارگی برافراشته بود.

اینها گوشه ای از صراحت بیان جناب عقیل(ع) در بازگویی حقایق بود. حضرت مسلم(ع) نیز از سخنوری توشه ای غنی به ارث برده بود. رجزها و اشعاری که در میدان جنگ می خواند، تصویرگر قطره ای از ادب و سخن پروری اوست؛ آن هم در جنگهایی که در سنین نوجوانی و جوانی او بوده است. در اینجا نمونه ای از این رجزها را ذکر می کنیم:

ضَنَانِی الهَمُّ مَعَ حُزنِ الطَّوِیلِ

لِفَقْدِ صَاحِبی مَجْدٍ أَثیلٍ

فَوَا ثارات جعْفَرٌ معَ عَلِی

وَ مَا أبْدِی جَوَابَک یا عقِیلٍ

سَأَقْتُلُ بالْمُهَنَّدِ کلَّ کلْبٍ

عَسی فِی الحَرْبِ أنْ یشْفِی الغَلیلِ

«اندوه طولانی از دست دادن دو برادر بزرگوار و نسب دارم [در این جنگ] مرا رنجور ساخت. من خونخواه خون [برادرانم] جعفر و علی هستم. پس ای عقیل! خواسته ات را [بر خونخواهی برادرانم] برآورده خواهم ساخت. با شمشیر برّان خویش همۀ این سگان را خواهم کشت تا شاید در این جنگ آتش اندوهم فرو بنشیند.»

آورده اند: وقتی قاتل مسلم نزد عبیدالله بازگشت، وی که از برندگی زبان مسلم(ع) در تبیین حق آگاه بود، از او پرسید: وقتی او را بر بام دارالاماره می بردی، چیزی نگفت؟ پاسخ داد: حمد خدا می گفت و... من [که در جنگ ضربه ای از شمشیر او خورده بودم] گفتم: سپاس خدایی را که قصاص مرا از تو گرفت. سپس ضربه ای به او زدم که کاری نیفتاد. او را آماده کردم تا ضربۀ دیگری به او بزنم، در چشمانم نگریست و گفت: ای بندۀ دنیا! آیا این ضربه ای که زدی، به جای یک ضربه ای که خوردی نبود؟ من پرسش او را بی پاسخ گذاشتم و با ضربه ای محکم او را کشتم.

عبیدالله سری تکان داد و گفت: [عجب!] هنگام مرگ هم سرفرازی! و در این اندیشه که چگونه تیغ زبان حق گوی مسلم(ع) کاری تر و برنده تر از سلاح آنهاست، سکوت کرد.

3. بینش و خردورزی

جناب مسلم بن عقیل بن ابی طالب(ع) از صاحب نظران و دانشمندان روزگار خود و سرشار از اندوختۀ ایمان و یقین بود؛ چراکه در محضر بزرگْ آموزگار تاریخ، امام علی (ع) و پدری دانشمند چون عقیل تربیت یافته بود. بهترین سند بر دانش و بینش او، دست نوشتۀ امام حسین(ع) در معرفی وی به مردم کوفه و انتخاب او به عنوان سفیر و سخنگوی خود در قیام سترگ عاشوراست که امام(ع) می نویسد: «من برادر و پسر عمویم و شخص مورد اعتماد خاندانم، مسلم بن عقیل را به سوی شما می فرستم تا مرا از کنه کار شما آگاه سازد تا هر آنچه برای او آشکار شد، برای من بنویسد...»

تلاشهای سیاسی و نظامی حضرت مسلم(ع)

زندگی سیاسی و نظامی حضرت مسلم(ع) را می توان به سه بخش تقسیم کرد:

الف) دوران خلفای راشدین

آنچه تاریخ در دوران سه خلیفۀ آغازین رسول خدا(ص) از حضرت مسلم(ع) در خاطر دارد، بیش تر در دوران خلیفۀ دوم است که شاید نخستین حضور وی در عرصۀ سیاسی مربوط به همین دوران باشد؛ چراکه با توجه به آنچه در مورد سنّ و تاریخ ولادت حضرت مسلم(ع) گفته شد، ایشان در دوران خلافت خلیفۀ اول، چندان سنّی نداشته است. بنابراین، می توان تلاشهای او در دوران خلافت عمر را نخستین تلاشها و فعالیتهای سیاسی - اجتماعی ایشان دانست.

چشم گیرترین فعالیتهای سیاسی حضرت مسلم(ع) در این دوران، به شرکت او در «فتح بَهنَساء» باز می گردد. «بهنساء» نام منطقه ای در آفریقای شمالی است. این سرزمین منطقه ای پهناور و حاصل خیز در مصر و واقع در کرانۀ باختری رود نیل بوده و از نظر اقتصادی از جمله مناطق پر درآمد آفریقا به شمار می رفته است. همچنین، دانشمندان زیادی نیز در آن می زیسته اند. در آن سرزمین بقعه ای وجود داشته که مردم آن سامان، آن را محل اقامت حضرت عیسی و مادرش (ع) می انگاشتند. برخی دیگر نیز آنجا را مزار حضرت یوسف(ع) می دانستند. این سرزمین که ساکنانش مسیحی بودند، در ربیع الاول سال 21 هجری به دست مسلمانان فتح گردید.

در این جنگ، حضرت مسلم(ع) به همراه دو برادر بزرگ ترش «جعفر» و «علی» حضور داشت. خلیفۀ دوم پرچمی به جعفر بن عقیل داد و پانصد سوار با او همراه کرد که برادرانش نیز جزء آنان بودند. لشکر بهنساء نیز در برابر آنان صف کشید. در دست پیشاهنگان لشکر آنان صلیب طلایی بزرگی در کنار پرچمی که حریری زرد بر آن بود و نقش خورشیدی بر آن طلاکوبی شده بود، دیده می شد. برگهای زرّینی از حضور حضرت مسلم(ع) در کتاب این جنگ چشم نوازی می کند که تورّق آن سرشار از لطافت است.

1. جنگ شجاعانه

حملۀ مسلمانان به شهر بهنساء آغاز شد و فضل بن عباس و برادرش عبدالله بن عباس از یک سو و جعفر و مسلم بن عقیل(ع) نیز از سوی دیگر یورش بردند و دو لشکر مسلمانان و مسیحیان به هم رسیده، در هم آمیختند. صدای «الله اکبر» و «لا اله الا الله» مسلمانان سبب شناسایی شان بود.

راوی داستان می گوید: «پروردگار به مسلم بن عقیل(ع) خیر دهد و آفرین بر او و برادرانش باد که آن قدر جنگید و حمله کرد که خون بر زره اش چون لخته های جگر شتر عقده بسته بود.»

2. آرایش نظامی جدید

روز دوم جنگ، مسلمانان پس از اقامۀ نماز صبح، آمادۀ حمله به دشمن شدند. فرماندهان هر گردان سوار بر مرکبهای خود شده، پرچم داران در طلایۀ سپاه اسلام ایستادند. سپاهیان نیز با آرایش نظامی خاص پشت سر آنها صف کشیدند. بانگی بلند از صفوف جلوی لشکر برخاست: «آی لشکریان خدا! بر اسبهایتان سوار شوید و در آرزوی فردوس برین در پی نیکی و ثواب درآیید!» در قلب لشکر نیزه داران با قدی برافراشته ایستادند که بیش ترشان از بنی هاشم بودند و در پیشانی قلب لشکر، پهلوانانی چون مسلم، جعفر و علی، فرزندان عقیل دیده می شدند.

3. نبرد با سپاه فیل سوار

روز دیگری از جنگ، بیابانهای بهنساء تماشاگر درگیری خونین دیگری بین سپاه اسلام و دشمن بود. تغییری سترگ در لشکر دشمن دیده می شد. لشکر روم این بار آرایش نظامی خود را با سپاهی فیل سوار و سیاهانی قوی هیکل از سودان و حبشه تقویت نموده بود. جنگ سختی در گرفت و پس از پرتاب تیر و آتش، کار به جنگ تن به تن رسید. «ضرار بن ازور» یکی از فرماندهان لشکر سپاه اسلام به سوی لشکر روم پیش تاخت و با فرماندۀ آنها که «بولس» نام داشت، درگیر شد. رومیان برای دفاع از فرماندۀ خود حمله کردند و مسلمانان نیز حمله ور شدند و فضل بن عبدالمطلب، عبدالله بن جعفر و مسلم بن عقیل(ع) نیز بر یاری فرماندۀ خود شتافتند. در آن روز هزاران تن کشته شدند.

4. عقب نشینی دشمن

لشکر روم عقب رانده شد و سپاه اسلام به پشت دروازه های شهر رسید. «عیاض بن غانم» به همراه هزار سواره نظام به دروازه های شهر حمله کرد که سرگروه های سواره، فضل بن عباس، مسیب بن نجیبة، ابوذر غفاری، مرزبان فارسی، مسلم بن عقیل(ع) و برادرانش بودند.

5. تصرف بهنساء

درگیری تا پشت دیوارهای شهر به درازا کشید؛ اما سرانجام مسلمانان توانستند وارد شهر شوند. ابهت و شکوه شهر پر زرق و برق بهنساء توجه مسلمانان را به خود جلب نمود. شهر از یک سو به رود نیل ختم می شد. نخستین فرماندهانی که توانستند مقاومت شهر را درهم شکسته و وارد آن شوند، عیاض بن غانم، فضل بن عباس، عبیدالله بن عباس، مسلم بن عقیل و برادرانش، و نیز شقران و صهیب بودند.

6. شبیخون دشمن

دشمن از پاننشست و دست به شبیخون زد که فرمان آن توسط فرمانروای شهر بطلمیوس بود. او به خوبی زبان عربی را می دانست. مالک اشتر می گوید: «من به همراه چند تن دیگر شبانگاه بیدار بودیم؛ اما سپاهیان از جنگ پیاپی خسته و به خواب رفته بودند. سرمای شدیدی بر شب پرده انداخته بود. ناگهان دشمن به سوی سپاه اسلام یورش برد و پیش از آنکه مسلمانان به خود آیند، تعداد بسیاری را به شهادت رساند. فرماندهان سپاه از جا جستند و به سوی مرکبهای خود رفتند و برخی اسب خود را بدون زین و افسار سوار شدند. در این میان، عبدالله جعفر، قعقاع بن عمرو، مسیب بن نجیبة، مسلم بن عقیل، ابوذر غفاری، ابودجانه و ابوامامة خوش درخشیدند.

7. شهادت برادران مسلم

مسلمانان در شبی دیگر دوباره شبیخون خوردند و تا طلوع سپیده جنگیدند، سپس دو دسته شدند و هر دسته نماز صبح را به جای آورده، به جنگ ادامه دادند. آن شب پانصد و بیست شهید بر جای ماند که بیش تر آنان از بزرگان قریش و بنی هاشم و بنی نوفل بودند. در این میان برادران مسلم بن عقیل؛ یعنی جعفر و علی نیز به شهادت رسیدند. مسلم(ع) آن دو را در آغوش کشید و در سوگ آنان کلمات استرجاع بر زبان راند.

8. شکست محاصره دشمن

مسلمانان به سوی شهر دیگری از منطقۀ بهنساء به نام «توما» حرکت کردند. در آستانۀ دروازۀ شهر، دشمن بر آنان سخت گرفت. یکی از فرماندهان سپاه اسلام بدون کلاهخود حمله کرد و توانست حصر شهر را شکسته و به همراه پانصد تن از شجاعان سپاه اسلام وارد شهر شود که از جملۀ آنها: مقداد بن اسود، زید بن ثابت، مسلم بن عقیل(ع)، عبدالله بن زید، ابوذر غفاری و عبادة بن ثابت بودند.

9. عملیات چریکی

در یکی از شبها سپاه اسلام به رودی رسید. یکی از فرماندهان پیش آمد و گفت: «یکصد نفر داوطلب شجاع می خواهم که تا غروب آفتاب خود را به خدا سپرده و از میان همین آبراه، خود را به شهر رسانده و داخل شوند.» یکصد نفر مرد جنگی داوطلب شدند. به دلیل مشکل بودن حرکت در آب، آنها فقط با شلوار وارد آب شدند و بقیۀ تجهیزات خود، اعم از سپر، زره و کلاهخود را بر زمین گذاشته و تنها با یک شمشیر به دل آب زدند. از این صد نفر، هشتاد نفر توانستند به داخل شهر نفوذ کنند که از جملۀ آنان: عبدالرحمن بن ابوبکر، زید بن ثابت، عقبة بن عامر و مسلم بن عقیل(ع) بودند.

10. حکمرانی بر بهنساء

در واپسین شب جنگ و سقوط کامل دشمن، هر کدام از سرداران سپاه اسلام شجاعانه وارد میدان می شدند و ضمن معرفی خود، به خونخواهی شهیدان شمشیر می زدند تا اینکه نوبت به مسلم بن عقیل(ع) رسید. او با دلی پر اندوه از شهادت دو برادر خود وارد میدان شد. شمشیرش را در هوا چرخاند و رجز خواند. پس از او نیز مالک اشتر نخعی، قعقاع بن عمرو و... وارد میدان شدند و هر یک رجز خواندند و تمامی سرزمین بهنساء را به فتح افتخارآمیز خود درآوردند. باقیماندۀ سپاه اسلام را که ترکیبی از قبایل بنی هاشم، بنی مخزوم، بنی زهره، بنی نزار و... بود، حضرت مسلم(ع) فرماندهی می کرد. آنان تمام این سرزمین را به تصرّف خود درآوردند و عده ای از مسلمانان در آن شهر ساکن شدند. حضرت مسلم(ع) مدتی حکمران آن شهر بود که تا خلافت عثمان (دو سال بعد) ادامه یافت و سپس پسر عمویش، محمد بن جعفر جایگزین او شد و تا پایان خلافت عثمان بر حکمرانی آن منطقه باقی ماند.

در جریان این جنگ که «واقدی» آن را روایت می کند، 15 مرتبه نام حضرت مسلم(ع) آمده است که تمامی آنها در حساس ترین مراحل این جنگ بزرگ می باشد. تکرار نام حضرت در داستان این جنگ، نمایانگر شجاعتی است که او از خود بر جای گذارد.

افزون بر این، نام حضرت از ابتدا تا انتهای جنگ و حضور او در هر گونه تاکتیکی که سپاه اسلام اتخاذ کرد، به چشم می خورد؛ چه در جنگ سراسری، چه در جنگ تن به تن، چه در شبیخون بی رحمانۀ دشمن و چه در عملیات چریکی و مخفیانۀ نفوذ به شهرهای فتح شده. این نکته گویای کارآیی، کارآمدی و تجربۀ جنگی والای حضرت مسلم(ع) می باشد.

حضرت در تمام میدانها یکه تاز بوده و بدون توجه به خستگی جنگ پیاپی و اندوه از دست دادن برادران و پسر عموهای خود، به نبرد ادامه می داد و همواره با گروه پیشتاز جبهه، تا فتح کامل شهر پیش تاخت که نامش هرگز از شمار نام آوران کم نمی گردد.

ب) دوران خلافت امیرالمؤمنین(ع)

دوران خلافت امیرالمؤمنین(ع) نیز دوران درخشش دیگری برای حضرت مسلم(ع) به شمار می آید. در این دوران جنگهای بزرگ و خونینی چون جمل، صفین و نهروان در گرفت. آنچه از حضور چشمگیر حضرت مسلم(ع) در تاریخ ذکر شده، مربوط به جنگ صفین است. این جنگ در ذی حجه سال 36 هجری روی داد و ماه ها به طول انجامید.

امام(ع) جنگ را در ماه محرم متوقف کرد و در شب اول ماه صفر لشکر خود را با آرایشی جدید آمادۀ نبرد فرمود. پیش از آغاز جنگ، امام(ع) طبق سنت رسول خدا(ص) ابتدا لشکر معاویه را به پیروی از حق دعوت فرمود و حجت را بر آنان تمام کرد؛ اما همان گونه که خود نیز پیش بینی می کرد، سخنانش در آنها هیچ اثری نگذاشت. در این هنگام، امام(ع) به سوی سپاه خود برگشت و آرایش نظامی جدید خود را در دور دوم جنگ پیاده نمود. در این چینش نظامی، امام(ع) فرزندان برومند خود، امام حسن و حسین(ع)، عبدالله جعفر و مسلم بن عقیل، دو داماد خویش را بر فرماندهی میمنه (جناح راست سپاه) گمارد. میسره (جناح چپ سپاه) را به محمد بن حنفیة، محمد بن ابی بکر و هاشم بن عتبة مرقال سپرد. قلب سپاه را با عبدالله بن عباس، عباس بن ربیعة، مالک اشتر و اشعث آراست. جناح دور را به سعد بن قیس، عبدالله بن بدیل، رفاعة بن شداد و عدی بن حاتم داد و در کمین نیز عمار یاسر، عمرو بن حَمِق، عامر بن وائله و قبیصة بن جابر اسدی را قرار داد و جنگ آغاز شد.

حضور حضرت مسلم(ع) در این جنگ و برخورداری او از سمت فرماندهی جناح راست لشکر، آن هم دوشادوش دو امام معصوم (حسن و حسین(ع)) به خوبی نمایانگر شخصیت ممتاز اوست؛ چراکه امیرالمؤمنین(ع) همواره در انتخاب فرماندهان خود بیش ترین دقت را می نمود و تمام جوانب کار؛ اعم از ایمان، توانایی نظامی، جایگاه اجتماعی، هوش و ذکاوت فرد در فرماندهی سپاه را مورد توجه قرار می داد و بهترین افراد از هر جهت را برای این مسئولیت در نظر می گرفت و البته در کنار تمام این مسائل، به مصالح مسلمانان نیز توجه ویژه ای داشت.

ج) دوران خلافت امام مجتبی(ع)

دوران خلافت امام مجتبی(ع) بسیار کوتاه بود. برخی آن را دو ماه و برخی دیگر شش ماه قلمداد کرده اند. این دوران با آتش بس بین امام(ع) با معاویه به پایان رسید و حضرت برای حفظ مصالح مسلمانان، به طور رسمی از حکومت کناره گرفت و معاویه به خلافت رسید.

حضرت مسلم(ع) در این دوران نیز از یاران و نزدیکان امام مجتبی(ع) محسوب می شد و همواره از ملازمان و همراهان ایشان به شمار می آمد. برخی از دانشمندان علم رجال مانند «ابن داود» او را از اصحاب نون و سین؛ یعنی از یاران امام حسن و حسین(ع) بر می شمارند.

حضرت مسلم(ع) در این دوران به دلیل پیروی از امام و سکوت امام مجتبی(ع) و انزوای سیاسی ایشان، حرکتی ننمود و سکوت اختیار کرد. از این رو، در فاصلۀ سال های چهل تا شصت هجری؛ یعنی از شهادت امیرالمؤمنین(ع) تا آستانۀ قیام حسینی سخن چندانی از او نیست. او با اقتدا به امامان خویش سکوت می کند و چون شمشیری برهنه در کوزۀ صبر آبدیده تر شده، مترصد فرصتی می ماند تا دست به قبضۀ شمشیر ببرد و برای دفاع از کیان امامت و ولایت قیام نماید.

اشتراک گذاری


مطالب مرتبط

ولادت پیشوای فضیلت و کرامت

پیشوایان معصوم (ع)، مصداق تمام زیبایی های اخلاقی و الگوی جاودانه پاکی و انسانیتند. امام حسین ـ علیه السلام ـ سبط پیامبر، فرزند دختر رسول خدا(ص) و علی مرتضی (ع)، نیز مظهر شجاعت و الگوی فروتنی و تسلیم به درگاه ایزدی است.

معجزه های اشک در عزای امام حسین(علیه السلام) !

این کسی که از مجلس عزا بیرون می رود غیر از آنی است که دقایقی پیش وارد شد او گنهکاری بود بی توبه و این انسان پاکی است که توبه اش را خدا پذیرفته است و این سر آرامشی است که در عزاداری و اشک بر سید و سالار شهیدان علیه السلام نصیب عزاداران و گریه کنان می شود و گرنه داغ مصیبت او هیچگاه سرد شدنی نیست.

بیعت با عاشورا

الا... ای محرّم! تو بغض گلوی تمام ستمدیدگانی

خطبه مظلومانه امام عاشورا برای هدایت کوردلان

بررسی حوادث صبح عاشورا به لحاظ اسناد تاریخی دارای اهمیت زیادی است. اگر چه ممکن است برای برخی خوانندگان محترم، مضمون این مباحث تکراری باشد اما توجه به منابع اصلی در گزارش جزئیات حوادث مقطع مذکور ارزش خاص خودش را دارد.

ولادت عشق

از تو ما را حدیثی در سینه هست و غمی جانکاه بر دل، که شوق انگیزترین حوادث ،غرورآفرین ترین وقایع، شادی آورترین اتفاقات، شیرین ترین گفتارها و نغزترین رفتارها توان این که خنده ای بر لبان ما بنشاند در خود نمی بیند.

مژده به زائران اربعین امام حسین علیه السلام

عبد اللّه ابن ابی یعفور می گوید: از امام صادق علیه السّلام شنیدم که به شخصی از دوستانش فرمودند:

فلسفه بزرگداشت اربعین حسینی (ع) چیست؟

امام حسن عسکری علیه‌السلام فرمودند: «علامات المؤمن خمس: صلاة احدی و الخمسین و زیارة الاربعین والتختم فی الیمین و تعفیر الجبین والجهر ببسم‌اللّه‌الرحمن‌الرحیم؛ نشانه‌های مؤمن و شیعه، پنج چیز است: اقامه نماز پنجاه و یک رکعت، زیارت اربعین حسینی، انگشتر در دست راست کردن، سجده بر خاک و بلند گفتن «بسم‌اللّه‌الرحمن‌الرحیم». (تهذیب 6/52)

ولادت حضرت امام حسین (علیه السلام)

پیشوایان معصوم(ع)، مصداق تمام زیبایی های اخلاقی و الگوی جاودانه پاکی و انسانیتند. امام حسین ـ علیه السلام ـ سبط پیامبر، فرزند دختر رسول خدا(ص) و علی مرتضی(ع)، نیز مظهر شجاعت و الگوی فروتنی و تسلیم به درگاه ایزدی است. گرامی­داشت ولادتش با یاد و خاطره شهادتش گره خورده است. در این گفتار، مطالبی راجع به فضایل امام حسین(ع) و مقاطع درخشان حیات ایشان گردآوری شده است.

شمه ای از فضائل امام حسین علیه السلام

خداوند متعال در میان مخلوقات خود، انسان های کاملی را به عنوان الگو قرار داده است. این الگوها دارای امتیازات و فضیلت های ویژه ای هستند. امام حسین علیه السلام نمونه ای برجسته از این اسوه های پاک است. در این مقاله به مناسبت اربعین شهادت امام حسین علیه السلام برخی از فضائل آن حضرت را بر می شمریم.

پرواز از بالای برج

سلام بر حسین علیه السلام ، سلام بر زیبایی و ستایش خوبی و گشودن پنجره ای رو به بهشت و هم نوایی با فرشتگان آسمانی است.

آخرین صحابی و نخستین زائر حسینی

یکی از راههای عمیق و در عین حال ساده و آسان برای شناخت اسلام و آثار سازنده آن، مطالعه زندگی اصحاب خاص پیامبر(ص) و امامان معصوم(علیهم السلام) است. آنها که تا آخر عمر در خط پیامبر وامامان بودند و از جانب آن بزرگوران مورد تایید قرار گرفتند.

و اوست امام و راهنمای آشکار...

قسمتی از خطبه پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در غدیر خم

ایثار و فداکاری علی علیه السلام و حضرت زهرا علیهماالسلام

وَ یطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْکیناً وَ یتِیماً وَ أَسِیراً * إِنَّما نُطْعِمُکمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِیدُ مِنْکمْ جَزاءً وَ لا شُکوراً *إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا یوْماً عَبُوساً قَمْطَرِیراً[1]

دل هـای نـور باران

یکی از موضوعات بایسته پژوهش، بررسی نقاط اشتراک و افتراق قیام امام حسین(ع) و امام زمان(عج) است. این دو قیام در برخی عناصر و مؤلّفه ها، مشترک و در برخی شاخصه ها متفاوت هستند. یکی از نقاط اشتراک قیام امام حسین(ع) و امام زمان(عج)، ویژگی های مشترک یاران این دو امام است که ما در اینجا به آن می پردازیم.

ریشه قیام امام حسین (ع)

اگر در صدد ریشه یابی زمینه تاریخی قیام امام حسین علیه السلام باشیم و بخواهیم علل آن را بیان کنیم، ساده لوحانه است که به دنبال ریشه آن در زمان عثمان باشیم؛

چرا عزاداری امام حسین از اول محرم شروع می شود؟

آغاز مام محرم مصائب امام حسین (علیه السلام) ویارانش تداعی می شود وسیره ائمه علیهم السلام نیز احیای دهه محرم بود .

طبیب جامعه

رمز بقاء و کلید موفقیت یک نظام اسلامی داشتن رهبری است که به فرموده امام حسین علیه السلام به کتاب خدا عمل کند؛ پایبند به انصاف و عدالت باشد؛ از محور حق و حقیقت خارج نشود و تنها، دل در گرو خداوند متعال داشته باشد.

شهید شیرخوار کربلا

شیخ مفید(ره) در کتاب الارشاد خود، هنگام نام بردن فرزندان امام حسین علیه السلام از امام سجاد علیه السلام با تعبیر علی اکبر و از حضرت علی اکبر با تعبیر علی اصغر یاد می کند و می نویسد:

علی‌اكبر علیه السلام، شیرجوان کربلا

حضرت علی‌اكبر علیه السلام ، فرزند امام حسین علیه السلام ، شجاع‌ترین جوانان بنی‌هاشم بوده است. مادرش لیلا دختر ابی مُرَّة بن مسعود ثقفی است. ایشان در حدود سال 34هـ .ق، در اواخر خلافت عثمان بن عفان، در مدینه متولد شد. آن حضرت از جدش امیرالمۆمنین علی علیه السلام نقل حدیث كرده است. بنابر گزارش تاریخ نویسان، پسران امام حسین علیه السلام شش نفر بوده‌اند، به نام‌های عبدالله، جعفر، محمد، علی‌اكبر، علی‌اوسط و علی‌اصغر.(1)

طلوع نور

زمانی که خبر ولادت او به پیامبر گرامی اسلام (ص) رسید، به خانه ی حضرت علی و فاطمه (ع) آمد و اسماء را فرمود تا کودکش را بیاورد. اسماء او را در پارچه ای سپید پیچید و خدمت رسول اکرم (ص) برد، آن گرامی به گوش راست او اذان و به گوش چپ او اقامه گفت.

دستهای بخشنده

بابا آن آقایی که می گفتی حتما کمکمان می کند ...؟

جوان پیامبر گونه

حضرت علی اکبر علیه السلام فرزند امام حسین علیه السلام در یازدهم شعبان1، سال43 قمری در مدینه، دیده به جهان گشود. مادر بزرگوارش لیلی دختر ابی مرّه بود2.

هدف عالی قیام امام حسین(ع)از زبان خود امام (ع)

امام حسین(ع)هنگام عزیمت به سوی عراق در منزلی بنام «بیضه » خطاب به «حر» خطبه ای ایراد کرد و طی آن انگیزه قیام خود را چنین شرح داد: امام حسین(ع)در موارد متعددی انگشت روی این عواقب سوء گذاشته و به مردم هشدار داده است که به چند نمونه آن اشاره می شود: اینک پیک خود را با این نامه به سوی شما می فرستم، شمارا به کتاب خدا و سنت پیامبر دعوت می کنم، زیرا در شرائطی قرارگرفته ایم که سنت پیامبر به کلی از بین رفته و بدعتها زنده شده است، اگر سخن مرا بشنوید، شما را به راه راست هدایت خواهم کرد...

حسین (ع) مرا شیعه کرد

بین حماسه غمبار عاشورا و تداوم حیات شیعه، رابطه ای عمیق و دوسویه وجود دارد. شهادت مظلومانه امام حسینعلیه السلام و هفتاد و دو تن از یاران بزرگوار او در فاجعه کربلا،

فضایل و مناقب حضرت دوست

امام حسین (ع) در سایه عنایت و تربیت رسول الله (ص)، فصیح ترین مرد عرب قرار گرفت.پدرش امیر المؤمنین (ع)، کسی که سخن او پس از پیامبر (ص) بالاتر از کلام مخلوق و پایین تر از کلام خالق بود.

دو دریا، دو تلاطم، یک ساحل

از سمت افقی خونین، در مرکز روحانی هستی. عطر محرم می وزد و دل های مشتاق را به پرواز، گرداگرد محور آفرینش فرا می خواند. اگرچه ظاهر زمین از کعبه گسترش یافت، اما مگر نه این که باید باطن امام را در کعبه جست وجو کرد؟!

امام حسین(ع) نفس مطمئنه

طبق دلایل نقلی، حضرت سید الشهدا(ع) مصداق بارز نفس مطمئنه بود و حماسه عاشورا در محرم 61 قمری، یکی از تفاسیر سوره فجر است که با قیام امام حسین(ع) و یارانش تطبیق می شود.

عطیه، اولین زائر اربعین

عطیه عوفی به همراه جابر، نخستین زائران امام حسین(ع) در بیستم صفر سال 61 هجری، هم¬زمان با اربعین شهیدان کربلا هستند و نام این دو همواره همراه با زیارت اربعین برده می¬شود. عطیه از تابعان و شیعیان برجستة امیرمؤمنان(ع) و یکی از رجال علم و حدیث و تفسیر قرآن بود.

اوصاف سیدالشهداء (علیه السلام)

در اوصاف ، القاب و عناوینی که نسبت به حسین بن علی علیهما السلام به کار رفته ، بخصوص آنچه در زیارتنامه های آن حضرت دیده می شود ، یک جهان مطلب است

امام حسین(ع) و رابطه با همسرش

به طور کلی، زنان از سوی دو گروه مورد تحقیر قرار گرفته اند؛ یکی کسانی که زن را تنها ابزار شهوترانی گرفته و فراتر از آن، برای وی ارزشی قایل نیستند و دیگر، کسانی که از سر تقدس، نزدیک شدن به زن را، باعث پلیدی خود شمرده، به همین دلیل در پرهیز از زن، سخن فراوان گفته اند.

دو دریا، دو تلاطم، یک ساحل

از سمت افقی خونین، در مرکز روحانی هستی. عطر محرم می وزد و دل های مشتاق را به پرواز، گرداگرد محور آفرینش فرا می خواند. اگرچه ظاهر زمین از کعبه گسترش یافت، اما مگر نه این که باید باطن امام را در کعبه جست وجو کرد؟!

حسین (ع) مرا شیعه کرد

بین حماسه غمبار عاشورا و تداوم حیات شیعه، رابطه ای عمیق و دوسویه وجود دارد. شهادت مظلومانه امام حسینعلیه السلام و هفتاد و دو تن از یاران بزرگوار او در فاجعه کربلا، علاوه بر آثار بزرگ و حیاتی که برای جامعه اسلامی و انسانی به بار آورد،

امام حسین علیه السلام و احیای دین

نهضت امام حسین (ع) پدیده ای عمیق، چند ماهیتی و چند لایه است چرا که عوامل متعددی در آن دخالت دارند. برخی علت قیام حضرت را امتناع از بیعت یزید می دانند و بعضی دیگر امر به معروف و نهی از منکر و عده ای هم دعوت کوفیان و تشکیل حکومت را علة العلل قیام ذکر می کنند و...

دو دریا، دو تلاطم، یک ساحل

از سمت افقی خونین، در مرکز روحانی هستی. عطر محرم می وزد و دل های مشتاق را به پرواز، گرداگرد محور آفرینش فرا می خواند. اگرچه ظاهر زمین از کعبه گسترش یافت، اما مگر نه این که باید باطن امام را در کعبه جست وجو کرد؟!

” حسین آئینه تمام نمای مرام و معرفت !”

در چنین روزهایی فرزند فاطمه (ع)، از آنچه بر سر دینِ جدش آمده لحظه ای آرام و قرار ندارد ، بیعت و همراهی با روند جاری را هم آنقدر خسارت بار می بیند که ، هرگونه امهال و کوتاهی در اصلاح روند را خطا و گناه بزرگ می پندارد.

حکمت عزاداری و سینه زنی برای امام حسین(ع

حکمت و علت سینه زنی چیست؟ آیا نفس سینه زدن موضوعیت دارد؟ آیا مسائلی مانند تداعی مصیبت وارده به امام حسین (ع) و اهل بیت و یارانشان، اظهار ارادت به ایشان، بی تابی هنگام یاد آوری مصیبت وارده به اهل بیت، و مواردی از این قبیل نشانه عشق به اهل بیت(ع) است؟

حرکت امام حسین(ع) آغاز بیداری

با نگاهی به سیره عملی و بیانات امام حسین(ع) و تکرار واژه های عزت، حریت و انسانیت در آنچه از وقایع عاشورا نقل شده، می یابیم که اساسی ترین عامل بروز حادثه حیرت انگیز کربلا، شیفتگی امام حسین (ع) به دفاع از حیات و کرامت انسانی و شرف و حیثیت الهی این حیات دانسته شده است که در دین حقیقی پیامبر (ص) متبلور شده بود و در حقیقت امام حسین (ع) برای اصلاح امت و اقامه ی همان اصول بنیادین انسانی که پیامبر (ص) برای آن مبعوث شده بود، بپا خاست. گویی امام حسین (ع) برای مرز بندی بین دو اسلام برخاسته است؛ اسلام با حفظ کرامت انسانی و اسلام بدون کرامت انسانی.

خریداری زمین کربلا توسط امام حسین علیه السلام./رعایت حق‌الناس بود

در کتاب مجمع البحرین روایت شده که حسین(ع) اطراف قبر شریفش را از اهل نینوا و غاضریه به ۶۰ هزار درهم خریداری نمودند و سپس آنجا را به آن‌ها بخشیدند و شرط نمودند که زائران را به‌سوی قبرش هدایت نموده و از ایشان به مدت سه روز پذیرایی نمایند.»

نفس مطمئنه

طبق دلایل نقلی، حضرت سید الشهدا(ع) مصداق بارز نفس مطمئنه بود و حماسه عاشورا در محرم 61 قمری، یکی از تفاسیر سوره فجر است که با قیام امام حسین(ع) و یارانش تطبیق می شود. در این فرصت به مناسبت لقب ویژه قرآنی «نفس مطمئنه » که اهل بیت(ع) در روایات متعددی درباره امام حسین(ع) مطرح نموده اند، نکاتی در دو محور بیان می شود. در محور اول، نکته هایی درباره نفس مطمئنه و در محور دوم، جلوه هایی از سیره و سخن حضرت ابا عبدالله الحسین(ع) در مورد این واژه قرآنی بیان می شود

بوی سیب

در چاووش خوانیهای زائران کربلا می گفتند : « زتربت شهداء بوی سیب می آید » . نیز معروف است کسانی که صبح زود به زیارت کربلا بروند ، بوی سیب بهشتی استشمام می کنند . این سخن ریشه حدیثی دارد . در بحار الا نوار چنین آمده است :

محمد بن زكریای رازی

محمد بن زكریای رازی در سال 251 هجری قمری (244 ش) در شهر ری متولد شد.

عبدالله بن حسن بن علي بن ابيطالب

«عبدالله» کودک چند ساله امام مجتبی(علیه السلام) است. مادر عبدالله دختر «شلیل بن عبدالله بجلّی» بوده است. (1)

راز ولادت علی علیه السلام در درون کعبه

در سیزدهم رجب سال 30 عام الفیل، حادثه بس عجیبی رخ داد که هرگز در تاریخ بشریت سابقه نداشته و بعد از آن نیز تکرار نشده است، و آن حادثه، به دنیا آمدن نوزادی است در درون خانه کعبه که به نام علی علیه السلام اسم گذاری شد.

... کیست این عبد صالح؟

غروبی دیگر به قادسیه رسیدیم کاروان در کاروانسرایی بزرگ و قدیمی از حرکت باز ایستاد. مسافران خسته از چارپایان فرود آمدند و بارها بر زمین نهادند. من نیز پیاده شدم و باراندکم را کنجی گذاردم. کاروانسرا پر از مسافر بود.

درس هایی آموزنده از زندگانی امام کاظم «علیه السلام»

گاه آدمی پاسخ یک بدی را با مهربانی می دهد و این پاسخ مهرورزانه او سبب تغییر رویه طرف مقابل می شود. امام کاظم «علیه السلام» را به دلیل این ویژگی به چنین لقبی خوانده اند. در مدینه مردی بود که هرگاه امام را می دید زبان به دشنام می گشود. روزی امام به همراه یاران خویش از کنار مزرعه او می گذشتند که او مثل همیشه، ناسزاگویی را آغاز کرد. یاران امام بر آشفتند و از امام خواستند تا آن مرد بد زبان را مورد تعرض قرار دهند. امام به شدّت با این کار مخالفت کرد و آنان را از انجام چنین کاری بازداشت. روز دیگری امام به سراغ مرد رفت تا او را در مزرعه اش ملاقات کند، ولی مرد عرب از کار زشت خود دست بر نداشت و به محض دیدن امام، ناسزا گفت.

مناظرات و گفتگوهای علمی

امامان گرامی ما با دانشی الهی که داشتند در مورد هر سئوالی که از آنان می شد،پاسخی درست و کامل و در حد فهم پرسشگر،می دادند.و هر کس حتی دشمنان،چون با آنان به احتجاج و گفتگوی علمی می نشست،با اعتراف به عجز خویش و قدرت اندیشه ی گسترده و احاطه ای کامل آنان،برمی خاست.

هفتمین اختر تابان سماوات وجود

روزگاری است که من طالب دلدار شدم رهرو مخلص آن قافله سالار شدم

مناجاتی از امام که انجیلیه نام گرفت.

بنا به روایتی از امام محمد باقر(ع)، علی بن الحسین (ع) را از آن رو «ابن الخیرتین»(فرزند دو سلسله برگزیده) می گویند که پدر گرامی شان امام حسین(ع) از برگزیده عرب یعنی هاشم و مادر بزرگوارش شهربانو برگزیده غیرعرب یعنی از فارس است.

روشنترین ستاره شب زنده دارها

روشنترین ستاره شب زنده دارها علی مظلوم تاریخ است و مفهوم شکیبایی

پرواز از بالای برج

غریب تر از سکوت پر از بهانه کوفه قدم می زد کوچه های تنگ بی پناهی را در پناه سایه دیوارها، تا نور ماه فریادش نزند؛ در چشم آن همه خفاشی که چشم می چرخاندند هلاکش را.

اخلاق و رفتار امام موسی بن جعفر (ع)

عبادت و نیایش هر فرد در حدود معرفت و شناسائی پروردگار عالم، اندازه گیری میگردد.مجال است فردی بدون معرفت کافی و لازم نسبت به پروردگار خود، عبادت و ستایش شایسته ای انجام دهد

ابوعلی سینا

ابن سینا در حدود 370 ق در بخارا زاده شد.

شخصیت ابن سینا در متون کهن

درباره شخصیت ابن سینا سخن بسیار گفته اند، از جمله شمس الدین محمد شهرزوری، از حکیمان برجسته و از شارحان معروف حکمة الاشراق؛

مسلم بن عقیل کیست؟

در میان جوانان برومند «بنى هاشم » مسلم، فرزند عقیل یکى از چهره هاى تابناک و شخصیتهاى بارز، به شمار مى رفت. «عقیل » برادر حضرت على(علیه السلام) و دومین فرزند ابوطالب بود.

باب الحوایج

امام هفتم، شب زنده دار و مطیع اطاعت پروردگار است. کراماتی از او نقل است که شب را تا به صبح به عبادت می پرداخته؛ به سجده بوده؛ به نماز می ایستاده؛ و روز را به روزه و اعانت به دیگران به پایان می رسانیده است. لقب آن بزرگوار کاظم بوده است. نسبت به افرادی که به او بد می کرده اند، گذشت و احسان داشت، و لقب او عبدصالح نیز بوده است. به خاطر کثرت عبادت و حال عبودیتی که داشته است، لقب باب الحوایج نیز داشته است. هر کس به او متوسل شود، حاجتش داده می شود. کرامات موسی بن جعفر به قدری فراوان است که عقلها در تحیر است

شهادت حضرت مسلم علیه السلام سفیر شهادت

سلام بر حسین علیه السلام ، سلام بر زیبایی و ستایش خوبی و گشودن پنجره ای رو به بهشت و هم نوایی با فرشتگان آسمانی است.

غربت مظلومانه مسلم

کوفه که به خاطر نهضت برای مسلم « وطن » شده بود ، اینک به غربت تبدیل شده است و مسلم ، غریبی در وطن ! مسلم برای یافتن خانه ای که شب را به روز آورد و در پناه آن ، مصون بماند ، در کوچه ها غریبانه می گشت و نمی دانست به کجا می رود .

صفای چشمه مهتاب

در ارزیابی شخصیت افراد، اصولاً مجموعه ای از صفات و ویژگی آن ها مؤثر و تعیین کننده است. البته گاهی اوقات تنها یکی از ویژگی های برجسته یک فرد، می تواند شخصیت او را از دیگران متمایز کند.

برشی از رمان واره عشق هشتم

سال جدید هجری فرا رسید. دویست و سه سال از هجرت آخرین پیام آور وحی می گذشت. آفتابِ تیرماه می تابید و نور و آتش می پراکند. سرزمین خراسان، با آن بیابان ها، تپه ها، رمل ها و نمکزارش در زیر آفتاب خفته بود. کاخ حمید بن قحطبه در میان باغ بزرگی می درخشید. درختان انار در قسمت شرقی، پرچینی ساخته بودند. آن روز، امام به عادت همیشه به مناسبت آغاز محرم روزه بود. ابری از اندوه عاشورایی بر چهره گندمگونش نشسته بود. درونش از یادآوری صحنه های کربلا آرامش نداشت. صحنه هایی همچون لحظه ای که حسین(علیه السلام) تشنه از اسب بر کرانه فرات، میان نواویس و کربلا بر زمین غلتید. امام به همنشینش ـ که اشعری قمی بود ـ فرمود: «ای سعد! از ما نزد شما قبری است؟»

مسلم بن عقیل(ع)

جناب مسلم بن عقیل بن ابی‌طالب بن عبدالمطلب بن هاشم برادرزاده حضرت علی علیه السلام است. مسلم همسر رقیه دختر حضرت علی علیه السلام است که مادرش کلبیه بود. وی به سال 60 ه.ق شهید گشت و از اجله بنی‌هاشم و کسی است که سید الشهداء او را به لقب ثقه ملقب فرموده. وی صاحب رأی و علم و شجاعت بوده و در مکه اقامت داشت.

باب الحوائج

می گویم یا بابَ الحوائج!

اخلاق و رفتار امام موسی بن جعفر (ع)

عبادت و نیایش هر فرد در حدود معرفت و شناسائی پروردگار عالم، اندازه گیری میگردد.مجال است فردی بدون معرفت کافی و لازم نسبت به پروردگار خود، عبادت و ستایش شایسته ای انجام دهد از اینرو آنانکه شناسائی کامل از مبداء غیبی دارند و مراحل ایمان و عقیده را طی کرده اند، عبادت و ستایش یکی از لذات بخش ترین مراحل زندگی آنان را تشکیل میدهد و لذتی را بالاتر از آن حالت نمیدانند و نمیتوانند احساس کنند.

ویژگی های اخلاقی و تلاش های مسلم بن عقیل علیهما السلام

رعایت اخلاق و کسب ویژگی های اخلاقی، عامل بزرگی در تاریخ ساز بودن بشر است. این ویژگی های اخلاقی انسانهاست که تاریخ را می سازد و نام آنها را جاودانه می کند. حضرت مسلم(ع) از جمله شخصیتهای برجستۀ تاریخ اسلام است که در آستانۀ قیام جاوید عاشورا دست به حرکتی بزرگ زد. این مقاله، نیم نگاهی به ویژگی های اخلاقی و تلاشهای ارزندۀ ایشان پیش از قیام عاشورا دارد.

عبداللَّه بن حسن بن علی بن أبیطالب علیه السلام

شیخ مفید می گوید: وقتی مالک بن نسر کندی با شمشیر ضربتی بر سر مبارک امام حسین علیه السلام فرود آورد و او را ناسزا گفت! امام علیه السلام کلاهِ خود را انداخت و قطعه ای پارچه و کلاهی دیگر خواست و سر مبارک را با آن پارچه بست و کلاه را پوشید و بر آن عمّامه نهاد، شمر و همراهانش به جای خود بازگشتند.

دو الگوی ناب و شایسته اما هنوز ناشناخته

حضرت علی اکبر و حضرت قاسم علیهماالسلام، به عنوان تجلی عینی فضیلت ها و مکارم اخلاقی، بهترین الگوهای نسل جوان هستند و جوانان می توانند باورهای ذهنی و امیدهای نویدبخش خود را در این آیینه های اخلاص مشاهده و به ایشان اقتدا کنند. نسل نوخاسته، به طور فطری به چنین وجودهای مبارکی نیاز دارد و نمی تواند بی آنان به قله های کمال گام نهد.

به بهانة شهادت امام موسی کاظم(علیه السلام)

صدای ساز و آواز و تنبور و رقص داخل خانه، فضای کوچه را پر کرده بود و رهگذران را به خود مشغول می کرد. از قضا گذر امام کاظم(ع) در همان ساعت به همان کوچه افتاد.

ستاره نجمه

آینه تاریخ همواره حقیقتهایی را به تصویر می کشد که چونان فانوسی فرا راه آدمی قرار گرفته و جدا کننده راه سعادت از شقاوت هستند. این حقایق، اگر چه گاه تلخ و جانکاه و گاه شیرین اند؛ برای اهل بینش و بصیرت که در ژرفای وجود خویش جز حقیقت نمی جویند

ده درس از مسلم بن عقیل علیه السّلام

وصلت با خوبان به نیت قرارگرفتن در مسیر رشد و کمال، توفیقی الهی است.[1] قرآن کریم می فرماید: (الطَّیباتُ لِلطَّیبینَ وَ الطَّیبُونَ لِلطَّیبات)؛[2] «زنان پاک از آنِ مردان پاک، و مردان پاک از آنِ زنان پاکند!».

«سه یار دبستانی»، قربانیان سفیر کودتا

در کتاب تاریخ دبستان ما بیشتر از یک عبارت چند خطی دربارة واقعه 16 آذر 1332، چیزی نوشته نشده است. این نگاه گذرا و سطحی که گویا فقط از سر وظیفه به این واقعة مهم در تاریخ انقلاب صورت گرفته، اصلاً کافی نیست؛

پرواز از بالای برج

سلام بر حسین علیه السلام ، سلام بر زیبایی و ستایش خوبی و گشودن پنجره ای رو به بهشت و هم نوایی با فرشتگان آسمانی است.

شهادت حضرت مسلم علیه السلام سفیر شهادت

سلام بر حسین علیه السلام ، سلام بر زیبایی و ستایش خوبی و گشودن پنجره ای رو به بهشت و هم نوایی با فرشتگان آسمانی است.

تنها سفیر بازمانده از مردان

حضرت علی بن الحسین، امام سجاد علیه السلام در روز 5 شعبان یا 15 جمادی الاولی سال 38 هجری قمری در مدینه دیده به جهان گشود و در 12 یا 18 و بنابر مشهور در 25 محرم سال 95 ه.ق در سن حدود 56 سالگی مسموم شده و به شهادت رسید، آن حضرت در واقعه کربلا 23 سال داشت، مرقد شریفش در مدینه در قبرستان بقیع کنار قبر امام حسن مجتبی علیه السلام است.

سفیر شهید

شخصیت حضرت علی بن محمد الباقر(ع) به سبب سیرة تبلیغی ایشان، در میان امامزادگان دارای جایگاهی والا است که با مطالعة آن می توان به درسهای آموزنده ای برای جامعة علمی و فرهنگی، به ویژه حوزه های علمیه دست یافت.

سفیر شهید

شخصیت حضرت علی بن محمد الباقر(ع) به سبب سیرة تبلیغی ایشان، در میان امامزادگان دارای جایگاهی والا است که با مطالعة آن می توان به درسهای آموزنده ای برای جامعة علمی و فرهنگی، به ویژه حوزه های علمیه دست یافت.

*پرتوی از سیره و سخن افتخار‌انگیز سفیر بهار*

سفیر اندیشمند و خودساخته و پرواپیشه‌ی امام حسین، جناب مسلم، از دین‌شناسان و قانون‌شناسان و انسان‌شناسان بود و در نگاه و نظرش به انسان، فرزندان آدم را *بِما هُوَ انسَان* *داری کرامت ذاتی و حرمت و حقوق بنیادی می‌دید.*

پرواز از بالای برج

غریب تر از سکوت پر از بهانه کوفه قدم می زد کوچه های تنگ بی پناهی را در پناه سایه دیوارها، تا نور ماه فریادش نزند؛ در چشم آن همه خفاشی که چشم می چرخاندند هلاکش را.

مسلم بن عقیل کیست؟

در میان جوانان برومند «بنى هاشم » مسلم، فرزند عقیل یکى از چهره هاى تابناک و شخصیتهاى بارز، به شمار مى رفت. «عقیل » برادر حضرت على(علیه السلام) و دومین فرزند ابوطالب بود.

شهادت حضرت مسلم علیه السلام سفیر شهادت

سلام بر حسین علیه السلام ، سلام بر زیبایی و ستایش خوبی و گشودن پنجره ای رو به بهشت و هم نوایی با فرشتگان آسمانی است.

غربت مظلومانه مسلم

کوفه که به خاطر نهضت برای مسلم « وطن » شده بود ، اینک به غربت تبدیل شده است و مسلم ، غریبی در وطن ! مسلم برای یافتن خانه ای که شب را به روز آورد و در پناه آن ، مصون بماند ، در کوچه ها غریبانه می گشت و نمی دانست به کجا می رود .

مسلم بن عقیل(ع)

جناب مسلم بن عقیل بن ابی‌طالب بن عبدالمطلب بن هاشم برادرزاده حضرت علی علیه السلام است. مسلم همسر رقیه دختر حضرت علی علیه السلام است که مادرش کلبیه بود. وی به سال 60 ه.ق شهید گشت و از اجله بنی‌هاشم و کسی است که سید الشهداء او را به لقب ثقه ملقب فرموده. وی صاحب رأی و علم و شجاعت بوده و در مکه اقامت داشت.

ویژگی های اخلاقی و تلاش های مسلم بن عقیل علیهما السلام

رعایت اخلاق و کسب ویژگی های اخلاقی، عامل بزرگی در تاریخ ساز بودن بشر است. این ویژگی های اخلاقی انسانهاست که تاریخ را می سازد و نام آنها را جاودانه می کند. حضرت مسلم(ع) از جمله شخصیتهای برجستۀ تاریخ اسلام است که در آستانۀ قیام جاوید عاشورا دست به حرکتی بزرگ زد. این مقاله، نیم نگاهی به ویژگی های اخلاقی و تلاشهای ارزندۀ ایشان پیش از قیام عاشورا دارد.

ده درس از مسلم بن عقیل علیه السّلام

وصلت با خوبان به نیت قرارگرفتن در مسیر رشد و کمال، توفیقی الهی است.[1] قرآن کریم می فرماید: (الطَّیباتُ لِلطَّیبینَ وَ الطَّیبُونَ لِلطَّیبات)؛[2] «زنان پاک از آنِ مردان پاک، و مردان پاک از آنِ زنان پاکند!».

پرواز از بالای برج

غریب تر از سکوت پر از بهانه کوفه قدم می زد کوچه های تنگ بی پناهی را در پناه سایه دیوارها، تا نور ماه فریادش نزند؛ در چشم آن همه خفاشی که چشم می چرخاندند هلاکش را.

پرواز از بالای برج

سلام بر حسین علیه السلام ، سلام بر زیبایی و ستایش خوبی و گشودن پنجره ای رو به بهشت و هم نوایی با فرشتگان آسمانی است.

مسلم بن عقیل کیست؟

در میان جوانان برومند «بنى هاشم » مسلم، فرزند عقیل یکى از چهره هاى تابناک و شخصیتهاى بارز، به شمار مى رفت. «عقیل » برادر حضرت على(علیه السلام) و دومین فرزند ابوطالب بود.

شهادت حضرت مسلم علیه السلام سفیر شهادت

سلام بر حسین علیه السلام ، سلام بر زیبایی و ستایش خوبی و گشودن پنجره ای رو به بهشت و هم نوایی با فرشتگان آسمانی است.

غربت مظلومانه مسلم

کوفه که به خاطر نهضت برای مسلم « وطن » شده بود ، اینک به غربت تبدیل شده است و مسلم ، غریبی در وطن ! مسلم برای یافتن خانه ای که شب را به روز آورد و در پناه آن ، مصون بماند ، در کوچه ها غریبانه می گشت و نمی دانست به کجا می رود .

مسلم بن عقیل(ع)

جناب مسلم بن عقیل بن ابی‌طالب بن عبدالمطلب بن هاشم برادرزاده حضرت علی علیه السلام است. مسلم همسر رقیه دختر حضرت علی علیه السلام است که مادرش کلبیه بود. وی به سال 60 ه.ق شهید گشت و از اجله بنی‌هاشم و کسی است که سید الشهداء او را به لقب ثقه ملقب فرموده. وی صاحب رأی و علم و شجاعت بوده و در مکه اقامت داشت.

ویژگی های اخلاقی و تلاش های مسلم بن عقیل علیهما السلام

رعایت اخلاق و کسب ویژگی های اخلاقی، عامل بزرگی در تاریخ ساز بودن بشر است. این ویژگی های اخلاقی انسانهاست که تاریخ را می سازد و نام آنها را جاودانه می کند. حضرت مسلم(ع) از جمله شخصیتهای برجستۀ تاریخ اسلام است که در آستانۀ قیام جاوید عاشورا دست به حرکتی بزرگ زد. این مقاله، نیم نگاهی به ویژگی های اخلاقی و تلاشهای ارزندۀ ایشان پیش از قیام عاشورا دارد.

داستان مسلم جصّاص (گچ كار)

مرحوم مجلسى از برخى كتب معتبره بدون ذكر سند از مسلم جصّاص چنين نقل مى‌كند: ابن زياد مرا براى تعمير دارالامارۀ كوفه خواسته بود، من در آنجا مشغول گچ كارى بودم ناگهان صداى شيون از شهر كوفه شنيده شد،

ده درس از مسلم بن عقیل علیه السّلام

وصلت با خوبان به نیت قرارگرفتن در مسیر رشد و کمال، توفیقی الهی است.[1] قرآن کریم می فرماید: (الطَّیباتُ لِلطَّیبینَ وَ الطَّیبُونَ لِلطَّیبات)؛[2] «زنان پاک از آنِ مردان پاک، و مردان پاک از آنِ زنان پاکند!».