نفت و زمینه های ملی شدن آن

برچسپ ها: ایران ، شدن ، ملی ، معاصر ، نفت

Print Friendly and PDF

نویسنده: سعید کرمی

نفت در تاریخ معاصر ایران جایگاه خاصی داشته و بسیاری از تحولات سیاسی اجتماعی ایران تحت تأثیر نفت به وقوع پیوسته است. ایران به دلیل برخورداری از این نعمت الهی همواره مورد طمع قدرت های بزرگ جهانی بوده این بنابراین ضروری است زمینه های ملی شدن آن را در جهان مورد بررسی قرار دهیم.

رقابت بر سرگرفتن نفت شمال

پس از شهریور 1320 ه . ش و سقوط رضا شاه و فراهم شدن زمینه های آزادی های نسبی کم کم مردم به صحنه مبارزه آمدند و در اولین اقدام خود، افرادی نظیر آیت ا... کاشانی و دکتر مصدق را برای دوره چهاردهم مجلس انتخاب کردند تا با پشتیبانی از آنها نسبت به احقاق حقوق خود اقدام کنند. از سال 1323 ه . ش در زمان دولت ساعد پیشنهادهایی از طرف چند شرکت آمریکایی برای گرفتن امتیاز نفت شمال به ایران رسیده بود و دولت شوروی نیز پس از اطلاع از درخواست شرکت های آمریکایی یک هیأت اقتصادی را به ایران اعزام نمود و به طور رسمی درخواست امتیاز نفت شمال را به دولت ایران ارائه کرد. دولت ساعد که فاقد پایگاه مردمی در ایران بود، با اختلاف آمریکا و شوروی و رقابت آنها در گرفتن امتیاز نفت شمال ایران، استعفا داد.

سیاست موازنه منفی دکتر مصدق

حزب توده ایران که پس از شهریور 1320 ه . ش تشکیل شده بود چند نماینده در مجلس چهاردهم داشت. نمایندگان این حزب تا زمانی که شوروی نفت شمال را درخواست نکرده بود، مخالف واگذاری هر گونه امتیاز جدیدی به بیگانگان بودند. اما پس از درخواست شوروی، از سیاست خود عدول کردند و خواهان واگذاری نفت شمال به آن کشور شدند. از این رو مواضع جدید حزب توده زمینه خوبی را برای طرح و پیش برد سیاست موازنه منفی دکتر مصدق در مجلس چهاردهم فراهم کرد.

هدف سیاست موازنه منفی عدم واگذاری امتیاز جدید به بیگانگان بود، دولت انگلیس که نفت جنوب را در اختیار داشت از این سیاست استقبال کرد. آمریکا بیشتر به دلیل این که شوروی به نفت ایران نرسد، پذیرفته بود که از گرفتن امتیاز خودداری کند!

مصدق در جهت این سیاست روز یازدهم آذر 1323 ه . ش طرحی را با دوفوریت به تصویب مجلس رساند که به موجب آن دولت حق مذاکره برای دادن امتیاز به شرکت های خارجی بدون تصویب نهایی مجلس را نداشت و حتی برای متخلفین، مجازات نیز در نظر گرفته شده بود. تصویب این طرح در مجلس پشتوانه کلی سیاست موازنه منفی نیز به شمار می رفت.

موافقت نامه قوام سادچیکف

یکی از مشکلات عمده ایران پس از جنگ جهانی دوم، اشغال آذربایجان توسط شوروی ها بود. بعد از آن که قوام السلطنه که از سیاست مداران کهنه کار ایران بود، روی کار آمد، سیاست او مورد توجه روس ها قرار گرفت. مذاکرات قوام برای تخلیه آذربایجان و واگذاری نفت شمال به روس ها شروع شد و سرانجام موافقت نامه 3 ماده ای در مورد تخلیه ایران، نفت شمال و مسأله آذربایجان بین قوام و سادچیکف، سفیر شوروی در ایران به امضاء رسید و به موجب این موافقت نامه شوروی متعهد شده بود که قسمت هایی از خاک ایران را تخلیه کند و در قبال آن قرارداد ایجاد شرکت مختلط نفت ایران و شوروی توسط قوام به مجلس ارائه شود. قوام برای تصویب موافقت نامه خود با روس ها انتخابات مجلس پازدهم را برگزار کرد و با آن که حزب دموکرات او اکثریت مجلس را به دست آورد، اما نمایندگان مجلس از تصویب موافقت نامه قوام و سفیر روس خودداری ورزیدند زیرا آن را مغایر با طرحی می دانستند که قبلاً در مجلس چهاردهم تصویب شده بود. بنابراین تلاش های شوروی نیز جهت کسب امتیاز نفت شمال عملاً با شکست روبرو شد.

قراردارد گس گلشائیان

پس از شکست سیاست های قوام و استعفای او، سیاست انگلیسی در ایران دوباره بر آمریکا و شوروی فایق آمد. تلاش دولت های حکیمی، هژیر، ساعد، منصور، رزم آرا و علا به طور کلی در جهت تثبیت نفوذ انگلیس در ایران بود و حرکت اکثریت نمایندگان مجلس نیز در این راستا سازماندهی شده بود. با این حال حرکت ملی و ضد استعماری ملی شدن صنعت نفت در خارج از مجلس توسط آیت ا...کاشانی در حال شکل گیری بود و نمایندگان اقلیت مجلس پانزدهم به رهبری مصدق در این جهت از او حمایت می کردند. سیاست مداران انگلیس که از حرکت ضداستعماری ایران آگاه شده بودند هیأتی به نمایندگی از شرکت نفت انگلیس و ایران به ریاست «گس» روانه تهران کردند تا بلکه با اضافه کردن چند هزار لیره به قرارداد 1312 ه . ش مانع به ثمر رسیدن نهضت ملی نفت شوند.

بنابراین لایحه الحاقی گس گلشائیان با عجله تمام تهیه شد ودر حالی که عمر کوتاهی از مجلس پانزدهم باقی مانده بود با طرح دو فوریت تقدیم مجلس شد اما نطق های نمایندگان اقلیت در مجلس با حمایت و پشتیبانی افکار عمومی خارج از مجلس مانع تصویب آن شدند و رسیدگی نهایی پیرامون آن به مجلس شانزدهم موکول شد.

زمینه های ملی شدن نفت که از مجلس چهاردهم آغاز شده بود؛ برای طی مراحل نهایی خود نیاز به حضور آیت ا...کاشانی و دکتر مصدق در کنار هم داشت. هر چند مردم آیت ا...کاشانی را برای دوره چهاردهم به نمایندگی برگزیدند، اما این مسئولیت باعث آزادی وی از زندان متفقین نشد و او به مدت 28 ماه در زندان ماند و از درون زندان با بیانیه های خودبه مخالفت با انگلیسی ها برخواست و خواستار ملی شدن نفت بود. وی در زمان نخست وزیری قوام به وسیله او به قزوین تبعیدشد. قوام مانع از انتخاب او برای مجلس پانزدهم شد. هم چنین او پس از وقایع پانزده بهمن 1327 ه . ش و تیراندازی به شاه ابتدا به خرم آباد و سپس به لبنان تبعید شد، اما مردم که به ضرورت حضور او در مجلس در کنار دکتر مصدق پی برده بودند، او را به نمایندگی مجلس شانزدهم انتخاب کردند و او از تبعیدبازگشت و با استقبال با شکوه مردم وارد تهران شد.

حضور آیت ا...کاشانی در مجلس شانزدهم زمینه را برای ملی شدن نفت فراهم ساخت. در این زمان عده ای از اعضای کمیسیون نفت درخواست ملی شدن نفت را طرح کردند، حتی دکتر بقایی طرحی را به منظور ملی کردن نفت با یازده امضا تقدیم مجلس کرد، ولی به علت کمبود اعضاء در مجلس مطرح نشد. در این زمان آیت ا...کاشانی طی بیانیه ای از مردم ایران خواست که آنقدر درباره ملی شدن پافشاری کند تا طرفداران شرکت نفت، ناچار به اطاعت از افکار عمومی گردند.

در این زمان مهم ترین مانع برای ملی شدن نفت، رزم آرا نخست وزیر وقت بود. برای دفع این مهره استعمار، فدائیان اسلام وارد میدان شده، با گوله «خلیل طهماسبی» رزم آرا به قتل رسید و فردای آن روز کمیسیون نفت به اتفاق آراء اصل ملی شدن نفت را در سراسر ایران پذیرفت و از مجلس درخواست کرد برای تعیین عملی راه های ملی شدن نفت دو ماه مأموریت کمیسیون را تمدید کند. سرانجام مجلس شورای ملی در تاریخ 24 اسفند و مجلس سنا در تاریخ 29 اسفند گزارش کمیسیون را درباره ملی شدن نفت تصویب کرد. بدین ترتیب نفت ایران پس از 50سال ملی شد و کمیسیون مأمور شد که طرح عملی ملی شدن نفت را در مدت دو ماه تهیه کند. کمیسیون پس از دو ماه طرح اجرایی را طی 9 ماده تهیه و تصویب کرد.

پس از قتل رزم آرا دولت انگلیس قصد داشت از طریق انتخاب «حسین علا» به نخست وزیری نهضت را به سازش بکشاند، اما او پس از یک ماه و چند روز به ناچار استعفا داد و جمال امامی رئیس مجلس پیشنهاد نخست وزیری دکتر مصدق را ارائه کرد. آیت ا...کاشانی نیز دکتر مصدق را به این کار ترغیب کرد. ولی مصدق قبول پست نخست وزیری را مشروط به تصویب لایحه 9 ماده ای کمیسیون نفت کرد. پس از تصویب لایحه در مجلس مصدق نخست وزیر شد و مأمور اجرای ملی شدن صنعت نفت بر اساس لایحه 9 ماده ای گردید.

اما دولت انگلیس از داخل و خارج از روش های مختلف از جمله عوامل داخلی، شورای امنیت و دیوان لاهه مانع از تداوم کار می شد. تا زمانی که رهبران مذهبی و ملی نهضت با یکدیگر مخالفتی نداشتند، نهضت با پیروزی به پیش می رفت ولی پس از قیام 30 تیر حرکت های ناصحیح دکتر مصدق نظیر انتصابات نابجا، عدم تعقیب مسببین قیام 30 تیر، تقاضای اختیارات یک ساله، طرح تعطیلی مجلس، تولید و فروش مشروبات الکلی توسط دولت و ... باعث اختلاف فی مابین مصدق و آیت ا...کاشانی گردید و کم کم زمینه های داخلی و خارجی یک کودتای نظامی فراهم شد و سرانجام نهضت ملی شدن نفت با کودتای 28 مرداد شکست خورد و نفت ایران دوباره به دست استعمارگران افتاد.

اشتراک گذاری


مطالب مرتبط

فخر ایرانیان/ میلاد امام سجاد علیه السلام

گفتن از انسان هایی که رنگ خدایی گرفته و لقب خلیفة اللهی را زینت بخش خود کرده اند، کاری بس دشوار است؛ چرا که آنانْ آسمانی اند و ما زمینی، آنان افلاکی اند و ما خاکی و دستانِ خاکیِ زمینیان به اندیشه آسمانی افلاکیان راه نیافتنی است. اگرچه

شعر 22 بهمن

در آسمان جان ما، خورشید گل کرد پیش از دعا ،وقت سحر ،خورشید گل کرد

آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران

آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در روز 31 شهریور 1359 با تجاوز گستردۀ نظامى در طول 1280 کیلومتر مرز مشترک از شمالى‏ ترین نقطۀ مرز مشترک با ایران تا بندر خرمشهر و آبادان در جنوب ایران بود

نگاهی به شعر انقلاب اسلامی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی (بهمن ماه 1357) شعر معاصر ایران، حال و هوای دیگری یافت؛ شعر این دوره که هنوز هم نمی توان به درستی درباره ویژگی ها و موفقیّت های آن سخن گفت، بسیار پر حجم، و تحوّل و نوآوری در آن فراوان است.

خلیج فرهنگ و تمدّن

مرزهای خلیج فارس از کرانه اروند تا ساحل سیستان، مرزهای پیام اسلام راستین اند. دیده بان ها در برج های برافراشته ات چشم های بیدار انسانیّت اند.

ماه نزول قرآن

شَهْرُ رَمَضانَ الَّذي أُنْزِلَ فيهِ الْقُرْآنُ هُديً لِلنَّاسِ وَ بَيِّناتٍ مِنَ ...

ادعیه ی قرآنی با گل واژه ربنا

خود قرآن نازل، در بردارنده ی قرآن صاعد است؛ یعنی خداوند متعال دعاهای زیادی را در خود قرآن به سوی ما نازل فرموده، تا دست بندگانش را بگیرد و آن ها را به سوی ملکوت خدا صعود دهد. بعضی از این دعاهای قرآنی با گل واژه ی «ربَّنا» آغاز می شوند.

جود و جبروت

«أللّهُمَّ أهْلَ الکِبریآء وَالعَظَمَة وأهلَ الجُودِ وَالجَبَروتِ وَأهلَ العَفْوِ وَالرَّحْمَة...».

این گنبد زیبا قلب ایران است

می خواهم تا آنجا كه دوست دارم، پربگیرم، اما تا بارگاه دوست راه طولانی است. چشم از پنجره برنمی دارم. دشت از پی دشت، كوه از پی كوه، دسته دسته گل سرخ، یك عالم سبز و یك دریا اشتیاق كه دستی از غیب به جانم ریخته است! همیشه همین طور است.

تمام عالم کتاب خداوند است

عزیزترین فرد این عالم، پیامبر اکرم صلی الله و علیه وآله است و ایشان سحاب حریص بود. خود می فرمود: انا حریصُ علی رُشدکم: من به رشد شما حریصم ...

بازگشت امام خمینی به ایران

مسئله بازگشت امام خمینی به ایران، از ابتدای اقامت او در پاریس مورد بحث محافل سیاسی و مطبوعات بود، ولی پس از رفتن شاه این سئوال در بیشتر مصاحبه ها عنوان می شد، و پاسخ امام به همه مصاحبه کنندگان این بود: «در اولین فرصت » .

نهضت حسینی و انقلاب خمینی*

گفته می شود که حرکت انقلابی مردم مسلمان ایران در سرنگونی رژیم سلطنتی و استقرار نظام جمهوری اسلامی متأثر از قیام امام حسین(ع) و فرهنگ عاشورا است نقش نهضت سیدالشهدا(ع) در پیدایی و پایایی نهضت اسلامی ایران چیست؟

علل پیروزی انقلاب اسلامی و سقوط رژیم پهلوی

انقلاب ایران، در نوع خود، و نیز در مقایسه با دیگر انقلابهای جهان، از لحاظ تکوین، حرکت، روند و نتیجه آن دارای ویژگیهای کم نظیری بود.وجه مشترک پیدایش همه انقلابها، کم و بیش یکسان است.همگی ریشه طبقاتی و اجتماعی دارند، هنگامی که ظلم و فساد و بی کفایتی نظام حاکم تحمل ناپذیر شد، توده ها به حرکت در می آیند، طغیان می کنند، نمایندگان سنتی خود را کنار می زنند و موانعی را که بر سر راهشان قرار دارد، درهم می کوبند تا رژیم حاکم را بر اندازند و به جای آن نظام جدیدی که امیال و خواستهای آنها را تامین کند، بر پا سازند.

جمهوری اسلامی و شرایط برقراری عدالت

در مکاتب توحیدی آرمانها و ارزشهای انسانی فلسفه وجودی حکومت است و اگر حکومت ارزشهای متعالی، مثل «عدالت اجتماعی»، را دنبال نکند، دلیلی بر تداوم آن وجود ندارد.

انقلاب اسلامي چيست؟

جهان غرب نسبتا به احتمال انقلاب اسلامي بيمناك بوده است، انقلابي كه به نظر نقطه اوج جنبش احياگري اسلامي در نظر گرفته شده است؛ جنبشي كه در نهايت به دنبال تشكيل دولت اسلامي است. با اين همه نقشي كه انقلاب در پي ايفاي آن در جنبش احياگري اسلامي است به شفافيت مثال انقلاب ايران يا واكنش هاي روشنفكرانه به احياگري جنبش اسلامي نيست.

عوامل پیروزی انقلاب اسلامی

برپایی حکومت بر مبنای اسلام به عنوان دینی کامل و تأمین کنندۀ تمام نیازهای مادی و معنوی بشر یک ضرورت است. مردم ایران با آگاهی به این نکته و با رهبری حکیمانۀ امام خمینی(ره) یکپارچه قیام نموده و بعد از ساقط کردن حکومت دیکتاتوری و وابستۀ رژیم پهلوی، نظام جمهوری اسلامی را در ایران مستقر کردند. در این نوشتار عوامل پیروزی انقلاب اسلامی ایران را مرور می کنیم تا با حفظ آنها از انقلابمان حفاظت کنیم و مردم مسلمان کشورهای اسلامی که اخیراً قیامهای ضد استبدادی خود را آغاز کرده اند نیز با توجه به این عوامل بتوانند با عزم مصمم تری به نهضتهای خود پایبند باشند و از آن با تمام وجود حراست کنند.

دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران

پرداختن به دستاوردهای انقلاب اسلامی و تبیین هر چه بیشتر آن، از موضوعات مهم و ضروری در عصر حاضر است؛ از این رو، این مقاله در صدد است مهم ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران را، از ابتدا تاکنون، تبیین نماید. پرسشی که در اینجا مطرح می شود این است که دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران چیست؟ در پاسخ به این پرسش از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. مهم ترین یافتۀ این تحقیق این است که، برخلاف تبلیغات دشمنان نظام اسلامی، انقلاب اسلامی ایران، با وجود موانع و امکانات محدود، دستاوردهای چشم گیر و شگرفی را در عرصه های گوناگون سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، علمی، فناوری، نظامی و امنیتی به دست آورده و جایگاه رفیعی را در منطقه و جهان کسب کرده است.

راه تداوم انقلاب اسلامی

انقلاب اسلامی اعتماد به نفس تازه ای را به محرومان جهان بخشید و معیار جدیدی را برای نهضت های اسلامی در همه جا ارائه کرد.

التقاط و تحجر، دو آفت انقلاب اسلامی

آزادی یکی از اهداف و آرمانهای امت مسلمان ایران در دوران مبارزات خود با استبداد به شمار می رفت و یکی از ارکان سه گانه شعار معروف «استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی» بود؛

بهارانِ هنر

بهار و چهلمین بهار آزادی و استقلال از راه فرا می رسد. بهاری که پیش از آمدنش دلهای مجاهدان عالم اسلام و ملت قهرمان و کوشای ما لبریز و شاداب از جنبش خرّمیِ بهمن خونین گردیده است

حضور امام حسن (ع) در ایران ؟

امام حسن (ع) فرزند بزرگ حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) و دومین امام ما شیعیان است که در کودکی و جوانی با سه خلیفه نخستین معاصر بود، موضع ایشان در برابر خلافت ابوبکر، عمر و عثمان و حضور ایشان در فتوح ایران و افریقیه سوالی است که این مقاله در پی پاسخ گویی به آن می باشد. به نظر می رسد که ایشان با وجود این که خلافت را حق پدر خود دانسته در مواردی با سه خلیفه همکاری هایی داشته اند، و در زمان دو خلیفه اول ابوبکر و عمر در فتوحات شرکت نکرده، ولی در زمان عثمان، حسن (ع) با سپاهیان به ایران آمده و در فتح طبرستان شرکت داشتند. برای روشن شدن این مطلب به بررسی موضع ایشان در دوران ابوبکر، عمر و عثمان می پردازیم.

حضور امام حسن (ع) در ایران؟؟؟

حسن بن علی (ع) در نیمه ماه رمضان سال سوم هجرت در مدینه متولد شد[1] دوران کودکی را در کنار پدر و مادر و پیامبر (ص) گذراند. وی از نظر شکل ظاهری و هم چنین اخلاق بسیار شبیه به رسول خدا (ص) بود، هفت سال و شش ماه از عمر خود را در کنار پیامبر (ص) زندگی کرد، [2] و مورد محبت خاص پیامبر قرار داشت، [3] پس از درگذشت رسول خدا (ص) (صفر سال ١١ هجری\٦٣٣میلادی) در مورد جانشینی آن حضرت اختلاف رخ داد و علی (ع) به همراه گروهی از مردم به مخالفت با جانشینی ابوبکر پرداخته، اما به زودی به خاطر مصالح مسلمانان سکوت کرده و مخالفتی نشان نداد، تا این که در سال ٣٥ هجری مردم شورش کردند و عثمان به قتل رسید، و به اصرار، علی بن ابی طالب (ع) را به خلافت برگزیدند، و سپس موضع حسن بن علی (ع) بزرگ ترین فرزند علی (ع) و سیاست و خط مشی اهل بیت در برابر مسایل سیاسی مشخص می شود.

روحانیت و نهضت نفت قسمت دوم

دولت انگلستان در نخستین اقدام خود در قبال ملی شدن صنعت نفت ایران، دولت دکتر مصدق را به مداخله نظامی تهدید کرد و بلافاصله چتربازان خود را به حال آماده باش درآورد و طی مدت ده روز، چهار هزار چترباز را به مدیترانه شرقی و طی یک ماه، یک رزم ناو و دو کشتی جنگی خود را به آب های مجاور ایران (آب های عراق) فرستاد.(1) علاوه بر این، در برخی مطبوعات داخلی انگلیس، سخن از اشغال ایران مطرح شد. آیت الله کاشانی در عکس العمل به این تهدید دو کار کرد:

شرط آسمانی شدن دعا

رسیدن دعاها به آسمان آرزوی قلبی همه دعاکنندگان و آنهایی است که دست به سوی معبود بلند کرده اند و جالب آنکه تحقق این آرزو شرطی بسیار ساده دارد.

راهکارهایی برای قضا نشدن نماز صبح !

اگر می خواهیم صبح بیدار شویم اول باید عشق خدا را در خودمان کوک کنیم و بعد البته رعایت مواردی هم می تواند کمک کار باشد.

راه کار برای خلاص شدن از بدهکاری

در دنیای امروز با این که تکنولوژی پیشرفت بسیار داشته و رفاه بیشتر شده اما مشکلات زیادی هم دیده می شود. یکی از مشکلات در جامعه تنگدستی و به دنبالش بدهکاری یکی دیگر از مشکلات زندگی امروزه مردم می باشد. و همه به دنبال راه درمانی برای این مشکلات می باشند. در منابع غنی اسلام عزیز برای درمان و پیشگیری از این مشکلات راهکارهایی دیده می شود.

سه درسی که می توان از طبیعت بهار آموخت!

با فرا رسیدن نوروز و زنده شدن طبیعت، گویا زندگی انسان ها نیز تکان خورده، آنها نیز به جنب و جوشی تازه در می آیند. آری! طبیعت، ما را به سوی خود فرا می خواند. فراخوانی که در آن، طبیعت، انبوه مردم را بر پهنای خود به لذّت بردن از تماشای این همه زیبایی و شگفتی، مهمان کرده است. از دیرباز، فراغت ایرانیها در ایّام نوروز، با مسافرت و گردش، عجین شده است. هم آغوش شدن با طبیعت زنده بهاری، حاوی نکات و دقّت هایی است که قسمتی از آنها را می توان از آیات نورانی قرآن و کلام گهربار اهل بیت(علیهم السلام) به دست آورد. در این نوشتار، قدم به قدم در دل طبیعت، با کلامی از آسمان و آسمانیان کوله بار سفر می بندیم.

سه عاملی که عزتتان را خدشه دار می کند

امام علی (علیه السلام) در کلام نورانى اش به پیامدها و آثار سوء سه رذیله اخلاقى در عباراتى کوتاه و فشرده اشاره فرموده است که عمل نکردن به این توصیه می توان عزت انسان را خدشه دار کند.

عواقب قضا شدن نماز صبح

یکی از نمازهای واجبی که در طول روز خوانده شده و فضیلت بسیار دارد نماز صبح است که دلایل قضا شدن آن بیشتر به خود فرد بازگشته و عواقب سخت آن را امام صادق (ع)بیان می کنند.

درهای رحمت بی انتها

اگر كسى بتواند در روز عرفه خود را به «عرفات» یا به كربلا برساند، بهترین مكانها را براى دعا انتخاب كرده است. و گویا این روز مختص به دعاست.

روحانیت و نهضت نفت قسمت دوم

دولت انگلستان در نخستین اقدام خود در قبال ملی شدن صنعت نفت ایران، دولت دکتر مصدق را به مداخله نظامی تهدید کرد و بلافاصله چتربازان خود را به حال آماده باش درآورد و طی مدت ده روز، چهار هزار چترباز را به مدیترانه شرقی و طی یک ماه، یک رزم ناو و دو کشتی جنگی خود را به آب های مجاور ایران (آب های عراق) فرستاد.(1) علاوه بر این، در برخی مطبوعات داخلی انگلیس، سخن از اشغال ایران مطرح شد. آیت الله کاشانی در عکس العمل به این تهدید دو کار کرد:

خلیج فرهنگ و تمدّن

مرزهای خلیج فارس از کرانه اروند تا ساحل سیستان، مرزهای پیام اسلام راستین اند. دیده بان ها در برج های برافراشته ات چشم های بیدار انسانیّت اند.

روحانیت و نهضت نفت قسمت دوم

دولت انگلستان در نخستین اقدام خود در قبال ملی شدن صنعت نفت ایران، دولت دکتر مصدق را به مداخله نظامی تهدید کرد و بلافاصله چتربازان خود را به حال آماده باش درآورد و طی مدت ده روز، چهار هزار چترباز را به مدیترانه شرقی و طی یک ماه، یک رزم ناو و دو کشتی جنگی خود را به آب های مجاور ایران (آب های عراق) فرستاد.(1) علاوه بر این، در برخی مطبوعات داخلی انگلیس، سخن از اشغال ایران مطرح شد. آیت الله کاشانی در عکس العمل به این تهدید دو کار کرد:

روحانیت و نهضت نفت قسمت دوم

دولت انگلستان در نخستین اقدام خود در قبال ملی شدن صنعت نفت ایران، دولت دکتر مصدق را به مداخله نظامی تهدید کرد و بلافاصله چتربازان خود را به حال آماده باش درآورد و طی مدت ده روز، چهار هزار چترباز را به مدیترانه شرقی و طی یک ماه، یک رزم ناو و دو کشتی جنگی خود را به آب های مجاور ایران (آب های عراق) فرستاد.(1) علاوه بر این، در برخی مطبوعات داخلی انگلیس، سخن از اشغال ایران مطرح شد. آیت الله کاشانی در عکس العمل به این تهدید دو کار کرد: