عرفات و منی ; سرزمین شناخت ها، پیکارها و ایثار

برچسپ ها: عید ، قربان ، عرفات ، ومنی

Print Friendly and PDF

پیش سخن:

در فصل حج هستیم، پس مناسب است با الهام از قرآن و گفتار پیامبر صلی الله علیه و آله و امامان علیهم السلام به ذکر شمه ای از «اسرار حج » بپردازیم، آن چه در کتاب های «مناسک » گفته شده، احکام فقهی حج است، و روشن است که برای بهره گیری از حج، دانستن احکام آن - منهای باز کاوی اسرار آن - کافی نیست، چرا که روح حج در اسرار آن نهفته است، پیکره بی روح هرگز نمی تواند کارساز و مفید باشد، و به طور کلی قرآن می گوید: آنان که گوش شنوا و چشم بینا و دل آگاه ندارند، همانند چارپایان بلکه گمراه ترند (1) بنابراین باید احکام الهی را با بصیرت و توجهی کامل بررسی کرده و به آن عمل کنیم .

در قرآن مجید، ده بار سخن از «حج » با تکرار واژه (حج) به میان آمده است، نه بار این واژه با تعبیر (حج) (به فتح حاء) و یک بار (در آیه 97 سوره آل عمران) با تعبیر «حج » (به کسر حاء) بیان شده است . اینک باید بدانیم که معنی حج چیست، و راز این دو تعبیر (زیر و زبر واژه حاء) کدام است؟

واژه حج (به فتح حاء) در لغت به معنای قصد با حرکت است; واژه «محجة » به معنای راه هموار و مستقیمی است که انسان را به مقصد رهسپار می سازد . نظر به این که در زیارت کعبه و انجام مراسم آن، قصد سفر و حرکت نهفته است، آن را حج نام نهاده اند .

بنابراین، قبل از آن که «حج » یک حرکت صوری، و سفر ظاهری باشد، یک حرکت درونی و سیر و سیاحت باطنی است . فقط پرواز جسم نیست، بلکه پرواز جسم مقدمه و وسیله ای برای پرواز روح است .

ولی حج (به کسر حاء) چنان که در آیه 97 سوره آل عمران می خوانیم: «و لله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلا; و برای خدا بر مردم است که زیارت حساب شده خانه خدا کنند، آنان که توانایی رفتن به سوی آن را دارند .» با حج فرق دارد .

واژه حج به معنای قصد زیارت خانه خدا است، ولی واژه حج به معنای نتیجه قصد است; یعنی تنها قصد زیارت کافی نیست، بلکه باید زیارت مقصود و حساب شده به دست آید . بنابراین، حج مقدمه و پیش زمینه حج است، و هدف اصلی رسیدن به مقصود و اهداف حج است، باید حج حساب شده و با محتوا به جا آورد نه حج تهی و بی محتوا . (2)بر همین اساس، امام محمد باقرعلیه السلام در آن حدیث معروف، در کنار کعبه به یکی از شاگردانش به نام ابوبصیر، که حاجیان را زیاد، و گریه کنندگان در گرد کعبه را بزرگ شمرد، فرمود: «بل اکثر الضجیج و اقل الحجیج; بلکه گریه کنندگان بسیار، و حاجیان اندکند .»

آن گاه امام باقر علیه السلام دستی بر چشمان ابوبصیر کشید و دعایی خواند، و به ابوبصیر فرمود: اینک به حاجیان بنگر، ابوبصیر می گوید: «نگاه کردم دیدم، اکثر مردم به شکل میمون و خوک بودند، و مؤمن در میان آن ها مانند ستاره درخشنده در میان تاریکی است .»

آن گاه ابوبصیر به امام باقر علیه السلام عرض کرد: آری حاجیان اندکند، و گریه کنندگان بسیار می باشند . (3)

نتیجه این که حج، یک حرکت عظیم معنوی است، که حرکت جسم و صورت، مرکب آن است، باید پوست را شکافت و به مغز رسید، چنان که قرآن و پیامبر (ص) و امامان (ع) ما را به عبور از پوست به مغز فرا می خوانند، و ما را در مکتب حج و برنامه های دینی دیگر به تحول و حرکت و دگرگونی عمیق دعوت می کنند، آن گونه که شمس مغربی گفت:

نظر را نغز کن تا نغز بینی

گذر از پوست کن تا مغز بینی

با این اشاره نظر شما را در سفر ملکوتی حج، به عرفات و منی - که دو جبهه مقدس در مراسم حج است - می بریم، تا به تماشای فرآورده های آن بپردازیم .

عرفات سرزمین شناخت ها و پرواز اندیشه ها

در مناسک حج، چنین دستور داده شده که حاجی پس از انجام عمره، در مکه احرام می بندد و از آن جا به سوی سرزمین عرفات که در شمال مکه حدود 24 کیلومتری آن واقع شده، کوچ می کند تا در فاصله بین ظهر روز عرفه (روز نهم ذی حجه) تا مغرب آن روز در آن جا باشد، ولی آن چه رکن حج به حساب می آید مقداری درنگ (در بین ظهر تا مغرب روز نهم ذی حجه) است .

واژه عرفات در اصطلاح ادبی جمع عرفه است و عرفه به معنای شناخت است، این که به آن سرزمین عرفات می گویند، از این رو است که آن جا بیابان شناخت ها است . از کنار کعبه با احرام به سوی سرزمین شناخت ها حرکت می کنیم، نه یک شناخت، بلکه چندین شناخت، هم خدا را بشناسیم، هم خود را، هم شیطان و هم دیگران را بشناسیم و هم عوامل نفوذ شیطان را . شناخت های پربرکت و پربار، نخست باید شیطان را خوب بشناسی تا او را به خوبی از خود طرد کنی، و سپس خدا را خوب بشناسی تا او را در روح و روان خود، بی شائبه اثبات نمایی، و ظرفیت و موقعیت فراگیری خود را بشناسی، تا توحید و نفی شرک را در سراسر وجود خود جای دهی، و بدانی که تا شیطان و شیطنت ها را نشناسی، خدا را آن گونه که باید نشناخته ای، چرا که شیطان گاهی با همه وسائلش می کوشد تا با نمودهای رحمانی تو را بفریبد، تا بپنداری که در راه رحمان حرکت می کنی با این که آن راه، راه شیطان است، چنان که در قرآن زیان کارترین مردم را چنین معرفی می کند: «و هم یحسبون انهم یحسنون صنعا; (4) آنها می پندارند کار نیک انجام می دهند .»

عبادت بدون شناخت، نور و نشاطی ندارد; همان عبادت خشکی است که نه تنها مفید نیست، بلکه در بسیاری از موارد، گمراه کننده می باشد، بر همین اساس در روایات آمده امام صادق (ع) فرمود: «تفکر ساعة خیر من عبادة سنة; <SUP> (5) اندیشیدن یک اعت بهتر از عبادت یک سال (بدون فکر و شناخت) است .»

یکی از شاخه های شناخت، خودشناسی است و حاجی در عرفات، به خود متوجه می شود، حال و وضع و کارهای خود را محاسبه می کند، اگر خطایی در خود دید، توبه حقیقی می کند . در آن جا در پیش گاه خدا به گناهانش اعتراف می کند و تصمیم می گیرد . دیگر گناه نکند و خود را همیشه از شیطان و شیطنت ها دور نگهدارد، به این ترتیب شناخت نظری و عملی خود را در مدرسه فضل پرور عرفات، تکمیل می نماید و با قرائت دعاهایی که وارد شده به ویژه دعای معروف امام حسین (ع) و امام سجاد (ع) از این مدرسه عالی، فارغ التحصیل می شود .

عرفات در برنامه های حج، همچون روح حج است; آن قدر مهم است که امام صادق (ع) وقوف در عرفه را حج اکبر خوانده است (6) و کسی که آن را درک کند، حج را درک کرده است . بنابراین، موضوع شناخت ها نقش اساسی در تحقق حج ابراهیمی و حقیقی دارند .

یکی از شاگردان امام صادق (ع) از آن حضرت پرسید: چرا عرفات به این نام نام گذاری شده است؟ آن حضرت در پاسخ فرمود: «هنگامی که جبرئیل در روز عرفه، ابراهیم خلیل (ع) را به سوی بیابان عرفات حرکت داد، در آن جا به ابراهیم (ع) گفت: «اعترف بذنبک واعرف مناسکک; (7) به گناه خود در پیش گاه خدا اعتراف کن، و برنامه های حج را بشناس .»

ابراهیم (ع) به این سخن توجه کرد و عالی ترین مراحل عرفان نظری و عملی را در آن بیابان بی آلایش پیمود، و فارغ التحصیل این مدرسه شد . آری این است روح حج ابراهیمی، و این است راز شعارها و فریادهای ضدامریکایی حاجیان ایرانی در آن سرزمین، چرا که شیطان را در آن جا شناخته اند; خدا و خود را نیز شناخته اند، در آن جا آماده می شوند تا با عزمی راسخ به سرزمین منی بیایند و نمادهای شیطان را سنگ باران کنند، و عملا در جبهه پیکار شدید با مظاهر شیطانی قرار گیرند، چرا که فهمیده اند تا شیطان را نکشند هرگز به سعادت ابدی که هدف اصلی حج است، نخواهند رسید .

در تاریخ زندگی درخشان حضرت رضا (ع) آمده: در یکی از سفرهای حج، آن حضرت در عرفات با حال مخصوصی در مورد برمکیان (که همه امور کشور اسلامی در عصر سلطنت هارون، در دست آن ها بود) نفرین کرد، و در همان جا، به یکی از یاران که از حال مخصوص آن حضرت پرسیده بود، فرمود: «من مشغول نفرین کردن بر برمکیان بودم، به خاطر آن ستم هایی که آن ها بر پدرم روا داشتند، خداوند نفرین مرا در مورد آن ها به استجابت رسانید .» (8)

آری، یکی از شناخت ها در بیابان عرفات، دشمن شناسی و نفرین بر دشمن است . در این جا این مطلب را با فرازی از دعای پرمحتوای امام حسین (ع) که در صحرای عرفات خواند به پایان می بریم: «اللهم اجعل غنای فی نفسی، والیقین فی قلبی، والاخلاص فی عملی، والنور فی بصری، والبصیرة فی دینی . . . وانصرنی علی من ظلمنی ، و ارنی فیه ثاری و مآربی واقر بذلک عینی; <SUP> (9) خدایا! خصلت بی نیازی را در جان و روانم و یقین را در قلبم، و اخلاص را در عملم، و نور را در چشمم، و شناخت و تیزبینی را در دینم قرار بده، و مرا بر آن کسی که به من ظلم کند پیروز گردان، و انتقامم را از او بگیر، و آرزوهایم را در مورد سرنگونی او برآور، و با این کار چشم و دلم را شاد گردان .»

امام حسین (ع) با این گونه توحید و شناخت و عرفان عالی به سوی منی حرکت کرد و به مصاف با نمودهای شیطان (جمرات) رفت، و چنین بود که نهضت عظیم و ماندگار عاشورا را آفرید که از آن نهضت عظیم، نهضت های دیگر آفریده شدند و می شوند .

مشعر و منی ; دو جبهه بزرگ پیکار و ایثار

پس از شناخت ها و یافته ها که در عرفات نصیب حاجی شده، و وجودش از عرفان و معرفت جوشان شد، به فرمان الهی با همراهان به سوی مشعر الحرام که بین عرفات و منی قرار گرفته شبانه حرکت می کند، خداوند این حرکت را چنین بیان کرده می فرماید: «فاذا افضتم من عرفات فاذکروا الله عند المشعر الحرام; (10) و هنگامی که از عرفات کوچ کردید خدا را نزد مشعرالحرام یاد کنید .»

جمله افضتم از افاضه به معنای جوش و خروش است، این تعبیر بیان گر آن است که شما از عرفات همچون لشگر پراکنده و کست خورده متفرق نشوید، بلکه همچون آب چشمه ای جوشان و خروشان با جوش و خروش همراه کوله باری از فیض عرفان سرشار و آزادگی حرکت کنید، حرکت به سوی منی که باید شب را در آستانه منی ; یعنی در سرزمین مشعر که نام دیگرش مزدلفه است درنگ نمایید، مشعر از شعور گرفته شده; یعنی این دومین درنگ در بیابانی است که مشعرالحرام نام دارد، آن جا شعور گاهی است که بی شعوری در آن حرام است . جای باریک بینی و موشکافی و دقت است، که حاکی از شناخت های دقیق می باشد . در آن جا باید شعور دقیق یافت و با این شعور به خدا پیوست، به این ترتیب شناخت نارسیده عرفات در کنار شعورگاه و باریک بینی مشعر تکمیل می شود . در این جا شناخت نارسا پذیرفته نیست، باید تکمیل گردد . عرفات مرکز نمایش شناخت ها بود، نه انتخاب آن ها، ولی در این جا باید با باریک بینی، خوب ترها را برگزید، خوب و خوب ترها را غربال کرد، و راه های کج را طرد نمود، و برای حرکت در مسیر الهی آماده شد . باید در تاریکی شب در همین مشعر تیرهایی از ریگ های آن جا را فراهم کنیم چرا که پس از طلوع آفتاب، باید به جنگ شیطان برویم و جمره را که نمود شیطان است سنگ باران کنیم، با این شعور و تصمیم به سوی سرزمین منی حرکت می کنیم، تا نمود و سپس نمودهای شیطان را از وجود خود طرد نماییم، باید به طور کامل متوجه باشیم که گلوله به هدف بخورد، و تا به هدف نخورده دست برنداریم تا اطمینان یابیم که «هفت » تیر ما به هدف رسیده است، گرچه هفتاد تیر بزنیم باید یقین کنیم که از این هفتاد تیر، «هفت » تیر آن به پیکر شیطان خورده است .

پس از این موفقیت، در حالی که به طور قاطع شیطان را از خود رانده ایم، خود را برای یک ایثار بزرگ و قربانی و فداکاری، آماده می سازیم، از آن جا به قربان گاه می رویم، تا قربان کنیم چرا که روز عید قربان و روز اثبات رحمان، پس از نفی شیطان است .

این جا سرزمین منی است; یعنی سرزمین تحقق آرزوها است، حاجیان یکتاپرست پس از پیمودن مراحل متعدد حج، اکنون به این جا آمده اند تا به آرزوها و اهداف خود دست یابند، آرزوی بزرگ آن ها ترور شیطان بزرگ (جمره اولی) و سپس تثبیت ایمان کامل به خدا است، چرا که:

آئینه شو جمال پری طلعتان طلب

جاروب کن تو خانه سپس میهمان طلب

باید نخست با پاک سازی از پلیدی های شیطان، روح و روان را صاف و آماده کرد، سپس طلعت نورانی الهی را در آن جایگزین نمود و چرا که تا دل از نواهی مبرا نشود، هرگز نمی تواند آینه نور الهی گردد .

پس از این مرحله سرشان را می تراشند یا اندکی از ناخن یا موی شارب خود را می گیرند، به امید آن که گناهشان ریخته شد، و از هرگونه پلیدی پاک و پاکیزه شدند .

حاجیان، پس از این مراحل به سوی مکه حرکت نموده و به طواف خانه خدا می پردازند، و پس از هفت بار طواف، دو رکعت نماز در مقام ابراهیم به جا می آورند و سپس هفت بار بین صفا و مروه را سعی می نمایند و پس از آن به طواف نساء و انجام نماز آن پرداخته، آن گاه به منی برمی گردند تا شب 11 و 12 ذی حجه را در منی بمانند، این بار در روز یازدهم و دوازدهم باز به جبهه شیطان می روند و هر روز به سه جمره به نام های جمره اولی، جمره وسطی و جمره عقبه به هر کدام هفت سنگ بزنند، و برای آخرین بار آن سه نماد شیطان را سنگباران کنند، این سه جبهه دارای سوء سابقه هایی است چرا که مدفن سه جاسوس ضد پیامبر یا جایگاه سه بت و جولان گاه شیطان در حساس ترین امتحان ابراهیم خلیل (ع) است، که در ماجرای قربان کردن اسماعیل (ع) بر سر راه ابراهیم (ع) و اسماعیل و هاجر مادر اسماعیل (ع) آمد، و در هر سه بار، توسط ابراهیم و اسماعیل و هاجر، با شلیک هفت گلوله سنگ رانده شد، و به این ترتیب این خانواده آزاده سه نفری، درس بزرگ پیکار با شیطان و ایثار و قربان شدن در راه خدا را به همه جهانیان برای همیشه تاریخ آموختند که به طور فشرده نظر شما را به داستان پیکار آن ها با شیطان جلب می کنیم:

ابراهیم (ع) فرزند دل بندش اسماعیل را بسیار دوست داشت . روزی دید اسماعیل (ع) که قامتی زیبا و رعنا داشت، از صحرا که برای شکار رفته بود بازگشت، قلب ابراهیم (ع) با این دیدار، سرشار از مهر و علاقه او شد، و زوایای دلش پر از محبت او گردید، چرا که داشتن چنان فرزند با کمال و با جمال به راستی مایه افتخار و عزت پدر است . خداوند خواست ابراهیم (ع) را در همین حبت سرشار، بیازماید . شب شد، ابراهیم (ع) به بستر خواب رفت، همان شب در عالم خواب دید که خداوند می فرماید: «ای ابراهیم! خداوند فرمان می دهد که باید اسماعیل را قربان کنی .» (11) وقتی که ابراهیم (ع) بیدار شد در فکر فرو رفت که آیا خواب او رحمانی است یا وسوسه دیگری در کار است، شب دوم و سوم نیز همین خواب را دید، دریافت که خواب حقیقی است، تصمیم گرفت که اسماعیل را به قربان گاه برای قربان کردن ببرد، شیطان بر سر راه او آمد و بی امان او را به وسوسه انداخت، و به او می گفت: «این خواب شیطانی است و از عقل دور است که انسان جوانش را بکشد و . . .» ابراهیم (ع) با پرتاب چند سنگ، شیطان را از خود دور کرد، شیطان از ابراهیم مایوس شد و به صورت پیرمردی به سراغ هاجر آمد و او را نیز به وسوسه انداخت، ولی هاجر در حالی که با پرتاب سنگ او را از خود دور می کرد، گفت: «هزار جان من و فرزندم فدای راه خدا باد! کاش هزار فرزند می داشتم و همه را در راه خدا قربان می کردم .» شیطان از او نیز مایوس شد و به سراغ اسماعیل (ع) آمد و خواست او را نیز با وسوسه های خود گمراه کند، ولی اسماعیل (ع) همچون پدر و مادرش، او را سنگ باران کرده و از خود راند، در حالی که می گفت: «اگر فرمان خدا است، در برابر فرمان او باید تسلیم بود .» (12) سرانجام همراه پدر به قربان گاه رفت، و به تعبیر قرآن با صراحت به پدر عرض کرد: «یا ابت افعل ماتؤمر ستجدنی ان شاء الله من الصابرین; (13) ای پدر! آن چه را از سوی خداوند فرمان داده شده ای انجام بده که به زودی مرا در اجرای فرمان خدا صبور و مقاوم خواهی یافت .»

ابراهیم (ع) اسماعیل را به قربان گاه برد، و در آن جا اسماعیل را بر زمین خوابانید که قربان کند، حتی کارد تیز را بر گلوی او نهاد، در همین هنگام ندای الهی به گوشش رسید که هان ای ابراهیم! فرمان خدا را با عمل تصدیق کردی، در همین هنگام گوسفندی از جانب خداوند برای ابراهیم (ع) آورده شد، ابراهیم (ع) ندای دیگری شنید که از اسماعیل (ع) دست بردار و به جای او این گوسفند را قربان کن، و به این ترتیب ابراهیم (ع) در یک امتحان بزرگ الهی قبول گردید (14) و خاطره اخلاص، ایثار و جهاد اکبر او درس سازنده و بزرگی برای انسان ها در همه زمانها و مکان ها گردید .

پی نوشت ها:

1) اعراف (7) آیه 179 .

2) این مطلب با توجه به این که حج (به کسر حاء) در اصطلاح ادبی، مصدر است، به دست می آید . (علامه طبرسی، مجمع البیان، ج 1 و2، ص 476)

3) ابن شهر آشوب، مناقب، ج 4، ص 184 .

4) کهف (18) آیه 104 .

5) علامه مجلسی، بحار، ج 71، ص 327 .

6) همان، ج 99، ص 323 .

7) همان، ص 253 .

8) علامه مجلسی، بحار، ج 49، ص 225 .

9) مفاتیح الجنان، ص 436 .

10) بقره (2) آیه 198 .

11) صافات (37) آیه 102 .

12) علامه طبرسی، مجمع البیان، ج 7، ص 452، ملا احمد نراقی، معراج السعادة، ص 491 .

13) صافات (37) آیه 102 .

اشتراک گذاری


مطالب مرتبط

باران بعثت بر كویر خلقت

آسمان بود. و «حرا» و جبرئیل و زمین مكه. جهانی بود وگوشه ی غاری.

صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت

طبیعت با بهار طراوت می یابد و معنویت با بهار رمضان اوج می گیرد. بهار طبیعت با نوروز آغاز می شود و بهار معنویت با ماه رمضان.

اعمال غدیر

عید غدیرخم، با نصب امیرالمؤمنین حضرت امام علی (علیه السلام) به ولایت و امامت روز تکمیل دین اسلام و بزرگترین عید اسلامی است. قرآن کریم یک تعبیر دقیق و خیلی عمیقی راجع به غدیر فرموده است

زیباترین عیدی در زیباترین عید

وقتی چیزی توی دلم بیفتد، وقتی چیزی فکر مرا مشغول کند اگر راه حل نیابم دیوانه می شوم گاه تا سر حد جنون پیش می روم، تا سر حد شکستن، و این بار ...

عید زیبای بندگی

روز عید فطر روز عید زیبایی های معنوی است. عیدی که زمین و زمان غرق در شادی و سور است و ساکنان زمین و کسانی که این لیاقت را یافتند تا بتوانند یک ماه، زیبایی های بندگی معبود را درک کنند اینک به شکرانه این بندگی زیبا، جشنی با شکوه به پا کنند...

عید فطر؛ جشن عبودیّت

شاید هیچ فرصتى براى یك محاسبه همه جانبه و خانه‏تكانى اساسى و بازنگرى در خود و جامعه، مناسبتر از «ماه رمضان» نباشد.

جود و جبروت

«أللّهُمَّ أهْلَ الکِبریآء وَالعَظَمَة وأهلَ الجُودِ وَالجَبَروتِ وَأهلَ العَفْوِ وَالرَّحْمَة...».

عید قربان در آیات و روایات

کنگره حج اجتماع عظیم جهانی و عظیم ترین گردهمایی مسلمانان سراسر جهان است. این گردهمایی یکی از شعائر بزرگ اسلامی است که درخشش ویژه ای در تاریخ اسلام داشته و نقش محوری در وحدت و انسجام دنیای اسلام دارد .

از تغییر دکوراسیون تا خرج های پرطمطراق نوروزی

می رسد بوی بهار! و زندگی، مصرّانه، نیازی شدید به تحوّل را می طلبد. چرا که نه؟! باید تغییر کرد، باید نو شد؛ کهنگی ها را دور ریخت و به جای آن، لباسی نو پوشید؛ امّا...

کی نوروز شیعه شد

نوروز یا روز نو، در همه تقاویم، در همه دوره‏ها و در میان همه فرهنگها، با اسامى گوناگون مطرح بوده و هست. گردش زمین به دور خورشید و پدید آمدن روز و شب و فصول سال و نیز حركت ماه بر گرد زمین، بشر را به محاسبه واداشته و به طور طبیعى تقویم را پدید آورده است. آغاز هر سال، شروع جدیدى است كه خود به نوعى انسان را با احساسى تازه و تولدى نو به حركت در مى‏آورد.

زینتی که در نوروز به آن توجه خاص می شود

درباره نحوه پوشش و لباس انسان در آیات مختلفی از قرآن مطالبی ذکر شده است. برخی از این آیات را بیان نموده و درباره آنها توضیحاتی ارائه می کنیم: "قُلْ مَنْ حَرَّمَ زینَةَ اللَّهِ الَّتی‏ أَخْرَجَ لِعِبادِه‏..." (بگو چه کسی زینت های خدا را که برای مردم خارج کرد، حرام کرد؟...)

مهمان نواز، بهشتی می شود

عید نوروز جشنی به بهانه تغییر و تحوّل طبیعت است. جشنی که با دعای زیبای "حَوِّلْ حالَنا اِلی اَحْسَنِ الْحال" آمیخته شده و باید نقطه عطفی برای یک زندگی زیباتر و حالی خوش تر باشد. شاید چند وقتی باشد که مهمانی های ما تعطیل شده، شاید از هم خبر نمی گیریم؛ شاید چند وقتی هست دنبال بهانه ای برای سخاوت، بخشش و دور ریختن کینه ها هستیم؛ عید نوروز با آمدن خود بهترین و زیباترین راهکارها را در اختیار ما قرار داده، نوروز را دریابیم که می تواند خیلی از کارهای نیک را برای ما به ارمغان آورد و آن را در زندگی ما همیشگی سازد.

نوری که از افق حرا طلوع کرد

در ایام اللّه عید بزرگ مبعث، گذشته از جشن و سرور مهم ترین وظیفه، شناخت روح و پیام بعثت است. روح بعثت را در همان نخستین آیاتی که بر پیامبر(ص) نازل شد باید جستجو نمود و از کلیت آن طرح و برنامه سیادت و سعادت بشر را مهندسی کرد.

اول شوال

واژه «عید» در اصل از فعل عادَ (عَوَدَ) یَعودُ اشتقاق یافته و به معنای «بازگشت» است. واژه عید تنها یک بار در قرآن به کار رفته است:

عید فطر ماه پیروزی بر طاغوت نفس

واژه «عید» از ریشه عود گرفته شده و به معنای بازگشت است، و واژه «فطر» از فطرت گرفته شده و به معنای سرشت است. بنابراین عید فطر; یعنی بازگشت به فطرت و سرشت.

عید شکست شیطان

عید قربان، روز بزرگ آزمون بندگی و یکتاپرستی، روز شکست بزرگِ شیطان، روز ایثار و از خود گذشتگی، روز نجابت، وقار و ایثار اسماعیل و پیروزی ابراهیم و اسماعیل در امتحان بزرگ الهی، روز رمی در جمرات و غلبه بر شیطان بزرگ و همه شیاطین درون و روز صلابت و مقاومت است. عید قربان، یعنی عید رهیدگی و آزادی از اسارت نفس و اباطیل، به سوی شکوفایی ایمان و یقین، و رهایی از ذلت وابستگی ها و هر آنچه غیر خدایی و گمراه کننده باشد.

عید سعید قربان آزمونی بزرگ

اگر ابراهیم، خلیل اللّه گشت، از آن رو بود که در مقام دوستی و محبت به خدا، از هر چه داشت، حتی از جوانی اش گذشت.

از عید خون تا عید خدا

عید خون همان «عید اضحی»، به معنی قربانی کردن است. در سرزمین مِنی با قربانی گوسفند، «مَنْ» به «ما» تبدیل می شود؛ زیرا فلسفه عمل حج گذار و قربانی کننده این است که او با تمسک به حقیقت «ورع» گلوی دیوِ طمع را می برد

نوروز؛

نوروز؛ فرصت ها و مراقبت ها

از عید خون تا عید خدا

عید خون همان «عید اضحی»، به معنی قربانی کردن است.

بزرگترین عید اسلامی

اللهم فکما جعلته عیدک الاکبر و سمیته فی السماء یوم العهد المعهود و فی الارض یوم المیثاق الماخوذ و الجمع المسؤول (1) صل علی محمد و آل محمد و اقرر به عیوننا.

هفت سین و هفتادهزار امید

در جست و جوی امید، باید سری به دیرینه جشن ها و اساطیر کهن هر ملت زد و با جستاری چند، به جایگاه امید در این فرهنگ های مصوّر پی برد. چرا که این جشن ها و اساطیر، عموماً پایان فصلی و یا آغاز دگرگونی ای را پاس می نهند. در میان تمام این جشن ها«نوروز» چیز دیگری است، که خاستگاه اصلی آن ایران است و از هزاره های دور، حکایتی است گفتنی که تا بدین روز نیز حرف هایی در دل خود نهان دارد. و تو آن قدر از او درمی یابی که بجویی!

ذبیح کوی منا

معشوق، خزانه عشق است وجمال ذخیره اوست.

قربان عید بزرگ بندگی

درمیان ما روزهای خاص و بزرگی وجود دارد که آن را عید می نامیم در فرهنگ نامه ابجد نیز عید اینگونه تعریف شده است: العِید- ج‏ أَعْیَاد [عود]: روزیکه در آن حادثه یا اتفاق مهمّى در سال رخ داده باشد که در هر سال آنرا به یاد گیرند، موسم و فصل، آنچه از بیمارى و یا غم و اندوه که همواره بر شخص وارد شود.

از عید خون تا عید خدا

عید خون همان «عید اضحی»، به معنی قربانی کردن است. در سرزمین مِنی با قربانی گوسفند، «مَنْ» به «ما» تبدیل می شود؛

چهره های آسمانی

یکباره سکوت مسجد،مانند حبابی شکست.چشمان نماز گزاران،از حیرت و تعجب به روی سجاده هایشان خیره ماند.نجواهایی فضای مسجد را پر کرد و صداها درهم شد.هر کس چیزی می گفت.این چه صدایی بود که به گوش می رسید؟ صدای ناقوس ؟ آن هم در مسجد پیامبر؟!

دلالت آیه مباهله بر خلافت بلافصل امیرالمؤمنین

به سبب دلالت روشن و صریح آیه مبارکه مباهله، عالمان شیعه همواره برای اثبات امامت و خلافت بلافصل امیرالمؤمنین علیه السـلام بـه ایـن آیه استناد و استدلال می کنند؛ چنان که پیـشوای هـشتمِ ایشان حضرت علی بن موسی الرضا ـ علیه آلاف التحیة و الثنا ـ این آیه شریفه را از جهت دلالت بر امامت امیرالمؤمنین علیه السلام بـهترین و روشـن تـرین آیه در قرآن دانسته اند و با استناد به این آیه و عـمل رسول خدا ص پس از نزول آن، ثابت می کنند که امیرالمؤمنین علیه السلام پس از رسول خدا ص بافضیلت ترین خـلقِ خـداوند سـبحان است.

فضیلت و اعمال روز مباهله

روز بیست وچهارم ذیحجه بنابر اشهر روزی است که رسول خدا صلی اللّه علیه و آله با نصارای نجران مباهله کرد، و پیش از مباهله عبا بر دوش مبارک گرفت، و حضرت امیر المؤمنین و فاطمه و حسن و حسین علیهم السّلام را زیر عبا جا داد

نوروز پاکان

طبیعت با بهار طراوت می یابد و معنویت با بهار رمضان اوج می گیرد. بهار طبیعت با نوروز آغاز می شود و بهار معنویت با ماه رمضان. سردی طبیعت با شکوفه های بهاری و سرود بلبلان رخت بر می بندد و یخهای عصیان و نافرمانی، با زمزمه های نیمه شب رمضان و ترنم دعای رمضانیان آب می شود. در رمضان است که می توان هفت شهر عشق را پیمود و دیو نفس را بر زمین افکند و در عید فطر پیروزی فطرت بر شهوت را، جشن گرفت.

روز آزادی وجایزه

سیر و سلوک بندگان خدای رحیم در ماه ضیافت الهی که شب ها، روزها و تک تک ساعاتش بهترین اوقات بی مانند در طول سال محسوب می شود؛ میهمانان پروردگار را به «عید سعید فطر» که موسم پذیرش اعمال صالح و فصل اهدای جوائز به آنان است، می رساند.

شکست شیطان

عید قربان، روز بزرگ آزمون بندگی و یکتاپرستی، روز شکست بزرگِ شیطان، روز ایثار و از خود گذشتگی، روز نجابت، وقار و ایثار اسماعیل و پیروزی ابراهیم و اسماعیل در امتحان بزرگ الهی، روز رمی در جمرات و غلبه بر شیطان بزرگ و همه شیاطین درون و روز صلابت و مقاومت است.

سیمای امیرالمؤمنین علی(ع) در خطابه غدیر

در آن دوران که اعراب جاهلی شبه جزیره عربستان در تاریکی و ظلمت محض به پرستش بت ها مشغول بودند و جنگ و خون ریزی بین قبایل همه جا را فرا گرفته بود، خداوند کاملترین دین را به دست خاتم رسولان و پیامبر رحمت بر مردم عرضه داشت

«غدیر» بزرگترین عید اسلامی

شاید برخی گمان کنند که عید غدیر تنها اختصاص به شیعیان دارد و در کلمات پیامبر اکرم، صلی الله علیه وآله، اشاره ای به لزوم بزرگداشت آن نشده است. اما باید گفت که عید غدیر نیز چون عید فطر و قربان از اعیاد اسلامی، بلکه از بزرگترین اعیاد است

عید سعید مبعث حضرت رسول اکرم

صدای گرامی ات می لرزید. جان تو را پرنده های هیجان، بی قرار کرده بودند.

عید فطر؛ روز آزادی وجایزه

سیر و سلوک بندگان خدای رحیم در ماه ضیافت الهی که شب ها، روزها و تک تک ساعاتش بهترین اوقات بی مانند در طول سال محسوب می شود؛ میهمانان پروردگار را به «عید سعید فطر» که موسم پذیرش اعمال صالح و فصل اهدای جوائز به آنان است، می رساند.

امام رضا (ع) و فلسفه ی نماز عید فطر

نماز عید فطر،با معنویت خاصی که دارد،دلها را متوجه خدامی کند،حالت توبه و استغفار در دلها ایجاد می سازد و مستحب است که انسان،پیش از نماز عید،غسل کند،دعاهای خاصی را بخواند،و درفضای باز و در زیر آسمان به نماز بایستد .

عید آزادی و آگاهی

عید رمضان آمد و ماه رمضان رفت صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت

فضیلت و اعمال عید قربان

در تعالیم دینی چهار روز است که به عنوان عید تعیین گشته است که عبارتند از: عید فطر، عید قربان، عید غدیر و روز جمعه. در این میان عید قربان یکی از اعیاد مهم و بزرگ مسلمین به شمار می رود به نحوی که برخلاف بسیاری از اعیاد، مورد اختلاف نبوده و همه فِرَق مسلمین این روز را عید محسوب می کنند؛ لذا در دعای مخصوص قنوت نماز عید می خوانیم: «اللهم انی اسألک بحق هذا الیوم الذی جعلته للمسلمین عیدا و لمحمد صلی الله علیه و آله ذخرا و شرفا و کرامة و مزیدا...؛ بارالها! به حق این روزی که آن را برای مسلمانان عید و برای محمد صلی الله علیه واله ذخیره و شرافت و کرامت و فضیلت قراردادی...» و بدین گونه عید را فقط مخصوص مؤمنین ندانسته و همه مسلمین را در آن سهیم می دانیم و اعتقاد داریم این گردهمایی عظیم رهیافتی برای رسیدن به اعتصام به حبل الله است که یکی از مهم ترین دستورات اجتماعی اسلام است.

آداب عید قربان

امام باقر(ع)فرمود; در روز عيد قربان هيچ كاري بهتر از اين نيست كه

عید قربان روز از خود گذشتن

برای روز عید نیز. اعمالی در نظرگرفته شده است که مسلمان را بیش از پیش در مسیر دریافت رحمت و مغفرت الهی قرار می دهد. این اعمال عبارتند از: طهارت (غسل) نماز عید، دعاهای مخصوص مانند دعای چهل و هشت و چهل و شش صحیفه سجادیه، دعای ندبه و قربانی کردن، خواندن تکبیر و...

عید قربان عید تقرّب

اگر ابراهیم، خلیل اللّه گشت، از آن رو بود که در مقام دوستی و محبت به خدا، از هر چه داشت، حتی از جوانی اش گذشت.

ویژه عید احکام صله رحم و مهمانی

دین اسلام جایگاه ویژه ای در مورد دیدو بازدید از نزدیکان و خویشاوندان تحت عنوان صله رحم و مهمانی، قرار داده است که به وفور در منابع دینی به چشم می خورد.

عید نوروز، زیبائیها و شادیها

زکوی یار می آید نسیم باد نوروزی از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی سخن در پرده می گویم زخود چون غنچه بیرون آی که بیش از پنج روزی نیست حکم میر نوروزی (1)

روز عید فطر، روزه جشن و جایزه

امام حسن علیه السلام در روز عید فطر، به مردمی نگاه کردند که می خندیده و بذله گویی می کردند، پس حضرت در حالی که رویش را به طرف اصحاب خود برگرداند،

عید رستگاران

همه روزها، روز خدا و همه شب ها، شب خداست و آمد و شد شب و روز از آیات الهی و برای بهره برداری مناسب از آن است. روزها برای کار و تلاش و تأمین معیشت زندگی و شب برای استراحت و آمادگی برای کار و تلاش و حرکت به سوی کمال است[1].

عید آزادی و آگاهی

ماه رمضان، تنها ماهی است که نامش در قرآن شریف آمده و از بهترین فرصتها برای مسلمین جهان است. این ماه در فرهنگ اسلامی، بخشی از برنامه ریزی الهی برای تربیت جامعه بشری تلقی می شود و به برکت آن هر سال تحولی فکری، فرهنگی، در جامعه اسلامی پدید می آید.

اولین مخالف غدیر

اولین مخالف غدیر که بود؟

امام هادی(ع)وجلوه های غدیر

و لقد انزل الله تعالی فیک من قبل و هم کارهون.... انماولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلاه و یوتون الزکاه و هم راکعون.

عید در فرهنگ اسلامی

واژه «عید» در اصل از فعل عاد(عود)یعود است و برای آن معانی مختلفی گفته اند: از جمله «خوی گرفته » ، «روزفراهم آمدن قوم » و «هر روز که در آن، انجمن یا تذکار فضیلتمند یاحادثه بزرگی باشد.»

فلسفه معنوی نوروز

عید در لغت شادی مجدد و سروری را می گویند که سالیانه تکرار می شود

قربان

آفرید دل را و در گلوی دل، عطش عشق را چشاند؛ عشقی که از زلالین احساس ها جاری می شود و در چشمه ساران روزها می جوشد؛ روزگارانی که به رنگ انتظار بودند و روزهایی که ثمره انتظارند.

فضیلت و اعمال عید قربان

در تعالیم دینی چهار روز است که به عنوان عید تعیین گشته است که عبارتند از: عید فطر، عید قربان، عید غدیر و روز جمعه. در این میان عید قربان یکی از اعیاد مهم و بزرگ مسلمین به شمار می رود به نحوی که برخلاف بسیاری از اعیاد، مورد اختلاف نبوده و همه فِرَق مسلمین این روز را عید محسوب می کنند؛

عید قربان در آیات و روایات

کنگره حج اجتماع عظیم جهانی و عظیم ترین گردهمایی مسلمانان سراسر جهان است. این گردهمایی یکی از شعائر بزرگ اسلامی است که درخشش ویژه ای در تاریخ اسلام داشته و نقش محوری در وحدت و انسجام دنیای اسلام دارد .

عید شکست شیطان

عید قربان، روز بزرگ آزمون بندگی و یکتاپرستی، روز شکست بزرگِ شیطان، روز ایثار و از خود گذشتگی، روز نجابت، وقار و ایثار اسماعیل و پیروزی ابراهیم و اسماعیل در امتحان بزرگ الهی، روز رمی در جمرات و غلبه بر شیطان بزرگ و همه شیاطین درون و روز صلابت و مقاومت است. عید قربان، یعنی عید رهیدگی و آزادی از اسارت نفس و اباطیل، به سوی شکوفایی ایمان و یقین، و رهایی از ذلت وابستگی ها و هر آنچه غیر خدایی و گمراه کننده باشد.

عید سعید قربان آزمونی بزرگ

اگر ابراهیم، خلیل اللّه گشت، از آن رو بود که در مقام دوستی و محبت به خدا، از هر چه داشت، حتی از جوانی اش گذشت.

ذبیح کوی منا

معشوق، خزانه عشق است وجمال ذخیره اوست.

قربان عید بزرگ بندگی

درمیان ما روزهای خاص و بزرگی وجود دارد که آن را عید می نامیم در فرهنگ نامه ابجد نیز عید اینگونه تعریف شده است: العِید- ج‏ أَعْیَاد [عود]: روزیکه در آن حادثه یا اتفاق مهمّى در سال رخ داده باشد که در هر سال آنرا به یاد گیرند، موسم و فصل، آنچه از بیمارى و یا غم و اندوه که همواره بر شخص وارد شود.

شکست شیطان

عید قربان، روز بزرگ آزمون بندگی و یکتاپرستی، روز شکست بزرگِ شیطان، روز ایثار و از خود گذشتگی، روز نجابت، وقار و ایثار اسماعیل و پیروزی ابراهیم و اسماعیل در امتحان بزرگ الهی، روز رمی در جمرات و غلبه بر شیطان بزرگ و همه شیاطین درون و روز صلابت و مقاومت است.

فضیلت و اعمال عید قربان

در تعالیم دینی چهار روز است که به عنوان عید تعیین گشته است که عبارتند از: عید فطر، عید قربان، عید غدیر و روز جمعه. در این میان عید قربان یکی از اعیاد مهم و بزرگ مسلمین به شمار می رود به نحوی که برخلاف بسیاری از اعیاد، مورد اختلاف نبوده و همه فِرَق مسلمین این روز را عید محسوب می کنند؛ لذا در دعای مخصوص قنوت نماز عید می خوانیم: «اللهم انی اسألک بحق هذا الیوم الذی جعلته للمسلمین عیدا و لمحمد صلی الله علیه و آله ذخرا و شرفا و کرامة و مزیدا...؛ بارالها! به حق این روزی که آن را برای مسلمانان عید و برای محمد صلی الله علیه واله ذخیره و شرافت و کرامت و فضیلت قراردادی...» و بدین گونه عید را فقط مخصوص مؤمنین ندانسته و همه مسلمین را در آن سهیم می دانیم و اعتقاد داریم این گردهمایی عظیم رهیافتی برای رسیدن به اعتصام به حبل الله است که یکی از مهم ترین دستورات اجتماعی اسلام است.

آداب عید قربان

امام باقر(ع)فرمود; در روز عيد قربان هيچ كاري بهتر از اين نيست كه

عید قربان روز از خود گذشتن

برای روز عید نیز. اعمالی در نظرگرفته شده است که مسلمان را بیش از پیش در مسیر دریافت رحمت و مغفرت الهی قرار می دهد. این اعمال عبارتند از: طهارت (غسل) نماز عید، دعاهای مخصوص مانند دعای چهل و هشت و چهل و شش صحیفه سجادیه، دعای ندبه و قربانی کردن، خواندن تکبیر و...

عید قربان عید تقرّب

اگر ابراهیم، خلیل اللّه گشت، از آن رو بود که در مقام دوستی و محبت به خدا، از هر چه داشت، حتی از جوانی اش گذشت.

قربان

آفرید دل را و در گلوی دل، عطش عشق را چشاند؛ عشقی که از زلالین احساس ها جاری می شود و در چشمه ساران روزها می جوشد؛ روزگارانی که به رنگ انتظار بودند و روزهایی که ثمره انتظارند.

فضیلت و اعمال عید قربان

در تعالیم دینی چهار روز است که به عنوان عید تعیین گشته است که عبارتند از: عید فطر، عید قربان، عید غدیر و روز جمعه. در این میان عید قربان یکی از اعیاد مهم و بزرگ مسلمین به شمار می رود به نحوی که برخلاف بسیاری از اعیاد، مورد اختلاف نبوده و همه فِرَق مسلمین این روز را عید محسوب می کنند؛

عرفان عرفه

برخی از روزهای خدا، خداجویی فطری ما را بیدار می سازند و موجی از خواهش های معنوی را راه می اندازند. عرفه و روز نیایش،

راهها پیموده ام تا کوی تو

عرفات، نام منطقه وسیعی است با مساحت حدود 18 کیلومتر مربع در شرق مکه معظمه، اندکی متمایل به جنوب که در میان راه طائف و مکه قرار گرفته است .