ای رهگذر که چنین آرام از کنارمان می گذری...!

فتح خرمشهر فتح خاک نیست، فتح ارزشهای اسلامی است. خرمشهر شهر لاله های خونین است. خرمشهر را خدا آزاد کرد.

فتح خرمشهر (سوم خرداد 1361) در تاریخ جنگ ایران و عراق از اهمیت ویژه ای برخوردار است. خبر آزادی خرمشهر آن چنان شگفت آور بود که در سراسر میهن اسلامی، مردم را به وجد آورد. با اعلام خبر فتح خرمشهر، مردم ایران بسان خانواده ای بزرگ که فرزند از دست رفته خود را باز یافته است اشکهای شادی و شعف خود را نثار روح شهدای حماسه آفرین صحنه های شورانگیز این نبرد کردند.

حضرت امام خمینی رحمه‏الله به مناسبت فتح خرمشهر، پیام رسا و متینی را به این شرح صادر فرمودند: «این جانب، با یقین به آن که «ما النصر الا من عنداللّه‏» از فرزندان اسلام و قوای سلحشور مسلح که دست قدرت حق از آستین آنان بیرون آمد و کشور بقیة‏اللّه‏ الاعظم ارواحنا لمقدمه الفدا را از چنگ گرگان آدم خوار که آلت‏هایی در دست ابرقدرتان، خصوصاً آمریکای جهانخوارند، بیرون آورد و ندای اللّه‏ اکبر را در خرمشهر عزیز طنین انداز کرد و پرچم پرافتخار لااله الا اللّه‏ رابر فراز آن شهر خرم که با دست پلید جنایتکاران غرب به خون کشیده شده و خونین شهرنام گرفت، به اهتزاز در آورد، تشکر می‏کنم و آنان، فوق تشکر امثال من هستند. آنان به یقین مورد تقدیر ناجی بشریت و بر پاکننده عدل الهی در سراسر گیتی روحی لتراب مقدمه الفدا می‏باشند». .....

در ساعت 11 صبح روز 3 خرداد در حالی که درگیری شدیدی بین قوای ایران و نیروهای عراقی در شمال نهر خین جریان داشت و دشمن درصدد بود تا هر طور شده حلقه محاصره خرمشهر را بشکند رزمندگان ایرانی از جناح غرب وخیابان کشتارگاه وارد شهر شدند. دشمن در ناحیه گمرگ خرمشهر در کنار اروند اندکی مقاومت کرد که آن هم بسرعت درهم شکسته شد.

سرانجام در ساعت 12 قوای ایران از سمت شمال و شرق نیز وارد شهر شدند و نیروهای متجاوز بعثی که 24 ساعت در محاصره کامل قرار داشتند راهی جز اسارت یا فرار و یا کشته شدن نداشتند. بدین جهت واحدهای عراقی گروه گروه به اسارت رزمندگان اسلام در آمدند.

در ساعت 2 بعدازظهر خرمشهر به طور کامل آزاد شد و پرچم پرافتخار جمهوری اسلامی ایران بر فراز مسجد جامع و پل تخریب شده خرمشهر به اهتزاز درآمد.

بدین ترتیب این شهر مقاوم که پس از 35 روز پایداری و مقاومت در 4 آبان 1359 به اشغال دشمن در آمده بود، پس از 578 روز (19 ماه) اسارت باردیگر به آغوش گرم میهن اسلامی بازگشت و پیکره پاک آن از لوث وجود متجاوزان تطهیر گردید.

رزمندگان اسلام در اولین اقدام خود پس از آزاد سازی شهر، نماز شکر را در مسجد جامع خرمشهر اقامه کردند. خبر آزاد سازی خرمشهر به سرعت در همه جا طنین افکند و ملت مسلمان ایران اسلامی را که مدتها در آرزوی شنیدن چنین خبر مسرت بخشی بود، غرق در شادی و سرور کرد. مردم به خیابانها ریختند و با پخش شیرینی به جشن و شادی پرداختند. در پایان آن روز امت شهید پرور ایران با حضور در مساجد نماز شکر به جای آورد و با فرا رسیدن شب به یمن پیروزی حق بر باطل بر پشت بامها ندای الله اکبر سر دادند.

حادثه به یاد ماندنی آزاد سازی خرمشهر و بازگشت دوباره خاک شهید پروران به پیکره سرزمین مادری از جهات مختلف قابل بررسی و ارزیابی است. ممکن است برخی از نقطه نظر ارزش عملیات نظامی که منجر به فتح پیروزمندانه خرمشهر شد، بدان بنگرید و از حیث تاکتیکی و لجستکی و دیگر وجوه نظامی عملیات بیت المقدس را ارزیابی نموده و ویژگیهای ممتازش را بررسی کنند.

برخی نیز ممکن است تاثیرات اجتماعی، سیاسی و روانی فتح خرمشهر را بر جامعه ایرانی که پس از انقلاب اسلامی و تاسیس یک نظام سیاسی نوین دچار شوک یک جنگ تحمیلی شده بود، بررسی نمایند.

اما شاید مهمترین ویژگی سوم خرداد و فتح خرمشهر این باشد که نماد پیروزی غرورانگیز ملی در برابر دشمن مهاجم در سراسر جنگ تحمیلی هشت ساله بوده است.

طی قریب به دوسال نخست وقوع جنگ تحمیلی که بخشهای ارزشمندی از خاک جنوب و غرب کشور در اشغال مهاجمان بود، فتح خرمشهر را می توان فتح الفتوح و مادرهمه پیروزیها دانست که حلاوت آن به گونه ای تکرار ناپذیر تا پایان جنگ وتا امروز در کام همه ملت باقی مانده است و دقیقا از همین جهت است که به خلاف همه نبردهای پیروزمند دیگر، روز سوم خرداد پس از بیست و یکسال همچنان در حافظه تاریخی ملت استمرار یافته و در کنار روزهای بزرگ دیگر نظیر 22 بهمن و دوم خرداد در خدمت جشنهای ملی ایرانیان باقی مانده است.

ویژگی مهم عملیات بیت المقدس مثل تمامی دوران دفاع مقدس حضور پررنگ مردم در عرصه دفاع از نیکان کشور و انقلاب بود.

در آن روزگار مردم فوج فوج به مراکز ثبت نام و اعزام به جبهه مراجعه می کردند و از کودک دوازده ساله تا پیرمرد هفتاد ساله برای عزیمت هر چه سریع تر به خط مقدم اصرار می کردند. استقبال مردم در این زمینه چنان پرشور و فراگیر بود که همواره امکانات و تدارکات موجود صرفا کفاف بخشی از نیروهای اعزام شونده را می داد و همین ویژگی بود که در عرصه جنگ تحمیلی و بخصوص در فتح خرمشهر از دل محالات یک معجزه به یاد ماندنی را متولد ساخت.

اگر امروز در هر شهر و روستا به گلزار شهیدان گذر کنیم و تاریخ نقش بسته بر سنگرها را مرور کنیم خواهیم دید که مجموعه شهیدان سوم خرداد 1360 الگویی کوچک از ملت مقاوم ایران است که چونان سپهری پرستاره می درخشد.

شادی های به یاد ماندنی خودجوش و سراسری پس از آزادسازی خرمشهر نیز برگ دیگری از این حماسه ملی بود و نشان داد که مردم سراسر اقطار و بلاد ایران اعم از آن که هرگز خرمشهر را به چشم دیده باشند یا نه چگونه از شنیدن خبر این پیروزی ساعت ها به دست افشانی و پایکوبی پرداختند و هزیمت دشمن اشغالگر را از خاک میهن جشن گرفتند.

سوم خرداد یک حماسه ملی است؛ اگر حضور ملت در صحنه جبهه های دفاع نبود، نه حماسه آن پیروزی تحقق می یافت و نه حماسه حضور مردم در جشن پس از پیروزی. لذا به حق می توان گفت پاسداشت فتح خرمشهر در گرو پاسداشت حضور مردمی در همه صحنه هاست.

ای رهگذر که چنین آرام از کنارم می گذری

بر ما نظری کن!

بر ما که شقایق های عشقیم و حماسه

برما که هر گلبرگمان نشانی از عشق است

عشق به سرزمین مان

عشق به دیانت مان

عشق به تو، به تو …

بر ما نظر کن!

بر ما که هر شبنم گلچهره مان

اشک نیمه شب مادر است و سرخی گلبرگمان سوزدل پدر

خوب گوش کن!

آیا می شنوی؟

صدای باد را می گویم، که در میان دشت شقایق می پیچد.

این تنها صدای باد نیست

این صدای بهانه های یتیمان بی پدر است

و مویه های همسران بی شوهر!

تو که هنوز شاهد شقایق های شاخه شکسته بربستری

تو که ناظر مرگ جانگداز شقایق های دیروز در امروزی

خوب نگاه کن!

آیا می بینی؟

آسمان را می گویم، آسمان بلند و آرام آبی را

همانجا که ملکوتی های آسمانی

بر رشادتهای شقایق های سرخ زمینی درود می فرستادند

همانجا که یکتا پرستان پرهیزگار

ملکوتی های زمینی را می خواندند

و آنگاه

شقایقی سرخ برزمین می افتاد

آری

شقایقی بر زمین می افتاد تا امروز

تو مطمئن و آرام بر خاک ایران زمین قدم برداری

پس اینچنین بی تفاوت از کنارمان مگذر!

ای رهگذر که چنین آرام از کنارمان می گذری....