محبت اساس تربیت است!

برچسپ ها: روش ، محبت ، آدمی ، خردمندانه ، اصلاح ، تربیت ، اساس

Print Friendly and PDF

روش محبت کارسازترین روش در اصلاح آدمی است و در تربیتی خردمندانه بیشترین نقش به محبت اختصاص می یابد. امیر مومنان علیه السلام در حکمتی والا فرموده است: التودد نصف العقل. دوستی ورزیدن نیمی از خرد است.

 

محبت فرزند

 

محبت چیست!محبت، از میل طبیعى انسان به یک چیز و یا لذت بردن از آن به وجود مى آید؛ به عبارت دیگر، محبت، حالتى است که در دل یک موجود ذى شعور، نسبت به چیزى ایجاد مى گردد که با وجود او، ملایمت و با تمایلات و خواسته هایش تناسب دارد.

تربیت محبت آمیز اساس دین است!

با توجه به سرشت آدمی و تأثیر پذیری انسان از مهر و دوستی و انزجار  فطرت انسان از خشونت، نیکوترین راه و رسم در تربیت آدمی مهرورزی است؛ اساسا ستونهای دین الهی نیز بر دوستی استوار شده است. امیر مومنان علی علیه السلام در ضمن خطبه ای فرموده است:

«ثم ان هذا الاسلام دین الله الذی اصطفاه لنفسه، و اصطنعه علی عینه، و أصفاه خیرة خلقه، و أقام دعائمه علی محبته.» دیگر اینکه این اسلام دین خداست که آن را برای خود گزید، و به دیده عنایت خویش پرورید، و بهترین آفریدگار خود را مخصوص (رساندن) آن (به مردمان) گردانید و ستونهای آن را بر دوستی خود استوار نمود.

بی گمان در تربیت تا پیوندی انسانی و ارتباطی عاطفی و زمینه دوستی فراهم نشود، نمی توان گامی در جهت اهداف مطلوب برداشت. این امر شاخصه تربیت انسانی است.

خداوند در سرشت هر موجودی عشق ذاتی سیر به سوی کمال  خود را ایجاد کرده است و روش محبت نزدیکترین راه رسیدن به تربیت الهی است. از علی علیه السلام روایت شده است که گفت از رسول خدا صلی الله علیه وآله درباره سنت آن حضرت پرسیدم، فرمود: «و الحب أساسی.» محبت بنیاد و اساس (روش و سنت) من است.

پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله والاترین مربی بشر، مردمان را به محبت تربیت نمود و بیش از هر چیز از این روش بهره برد. از انس ابن مالک در توصیف آن حضرت چنین نقل شده است: «کان رسول الله صلی الله علیه وآله من أشد الناس لطفا بالناس.» رسول خدا صلی الله علیه وآله بیشترین لطف (و محبت) را به مردم داشت.

رسول خدا (صلی الله علیه وآله) تحول اساسی انسانها را، به روش محبت به انجام رساند و همه استعدادهای آدمی در جهت کمال مطلق را برانگیخت.

تولید رقت و رفع غلظت و خشونت از روح، و به عبارت دیگر تلطیف عواطف، و همچنین توحد و تأحد و تمرکز و از بین رفتن تشتت و تفرق نیروها و در نتیجه قدرت حاصل از تجمع، همه از آثار عشق و محبت است.

محبت چنان انسان را متحول می سازد که هیچ چیز دیگری با آن قابل قیاس نیست و هیچ چیز نمی تواند مانند آن انسان را از ملک به ملکوت بکشاند.

شاد باش ای عشق خوش سودای ما - ای طبیب جمله علتهای ما

ای دوای نخوت و ناموس ما - ای تو افلاطون و جالینوس ما

جسم خاک از عشق بر افلاک شد - کوه در رقص آمد و چالاک شد

خردمندان مهر می ورزند!

انسان به هر چه محبت پیدا کند بدو متمایل می شود و رنگ و بو و حال و هوای او را می گیرد و همسانی صورت می پذیرد؛ به بیان علی علیه السلام: «من أحب شیئا لهج بذکره.» هر که چیزی را دوست بدارد، به یاد آن حریص می شود.

بنابراین روش محبت کارسازترین روش در اصلاح ادمی است و در تربیتی خردمندانه بیشترین نقش به محبت اختصاص می یابد. امیر مومنان علیه السلام در حکمتی والا فرموده است: «التودد نصف العقل.» دوستی ورزیدن نیمی از خرد است. امام علی علیه السلام محبت را عامل پیوند معرفی کرده است:المودة قرابة مستفادة. دوستی ورزیدن پیوند با مردم را فراهم آرد.

با توجه به سرشت آدمی و تأثیر پذیری انسان از مهرو دوستی و انزجار فطرت انسان از خشونت، نیکوترین راه و رسم در تربیت آدمی مهرورزی است؛ اساسا ستونهای دین الهی نیز بر دوستی استوار شده است.

بی گمان در تربیت تا پیوندی انسانی و ارتباطی عاطفی و زمینه دوستی فراهم نشود، نمی توان گامی در جهت اهداف مطلوب برداشت. این امر شاخصه تربیت انسانی است.

کلام آخر

محبت به فرزندان دارای آثاریست که برخی از آنها عبارتند از: ایجاد شادابی و نشاط .فراهم کردن زمینه اعتماد به نفس. ایجاد انگیزه های قوی فعالیت درجهت تحصیل و بالندگی. جلب علاقه و اعتماد فرزندان به والدین. ایجاد تغییر و تحول مثبت در زندگی فرزندان و والدین و ...

 


 

منابع: 
- جمال الدین محمد خوانساری، شرح غررالحکم و دررالکلم، ج ٥، ص ١٧٧. 
- نهج البلاغه، حکمت ١٤٢، حکمت ٢١١، خطبه ١٩٨. 
- مثنوی معنوی، دفتر اول، ص ١٣٣، ص ٣٥ - ٣٦. 
- أبوالفضل عیاض بن موسی بن عیاض (قاضی عیاض)، الشفا بتعریف حقوق المصطفی، ج ١، ص ١٨٧ 
- أبونعیم احمد بن عبدالله بن احمد الاصبهانی، دلائل النبوة، ج ١، ص ١٨٢ 
- مرتضی مطهری، جاذبه و دافعه علی علیه السلام، ص ٤١.

اشتراک گذاری


مطالب مرتبط

۸ کاری که افراد موفق در طول روز انجام می دهند

برای چند لحظه عنوان شغلی خود را فراموش کنید هر کسی به دنبال راه کارهایی برای بهتر و موثرتر کردن کار خود است و حالا زمان آن فرا رسیده که لیوان های بزرگ قهوه خود را زمین بگذارید،

محبوب‌ترین انسان‌ها در روش و منش پیامبر

پیامبر برای کامل‌سازی و شکوفایی اخلاق شایسته آمده است، و اخلاق و منش زیبا، در حقیقت حاصل و رهاورد و میوه‌ی هر دین و آیین و نظام و مکتبی است، و واژه‌ باهتوهم و حدیث *مباهته* *هر گز نه چنان است که برخی دوستان در روزنامه‌ی کیهان و مراکز مشابه، معنا و عمل می‌کنند، بلکه به‌مفهوم مبهوت‌ساختن مخالف، با بارش دلیل و برهان خردپسند و دلسوزانه و حکیمانه است و نه باراندن باران تهمت و رفتار دشمنانه بر او.

عاملی که محبت ها را زیاد می کند!

فرهنگ تقدیر و تشکر، موجب توسعه ی خیرات و افزایش نیکوکاری و احسان در جامعه است.

تقوا و محبت الهی

به نظر می رسد تحلیل دقیق رابطه انسان با خدا براساس آموزه های قرآنی بسیار دشوار و پیچیده باشد؛ زیرا به همان اندازه كه از حركت انسانی به سوی خدا گفته می شود، از نوعی مشیت الهی و اراده او برای تحریك انسانی نیز گفته شده است؛

راه حل برطرف شدن گرفتاری هاا

در اسلام هدیه دادن به دوستان و عزیزان سفارش شده است. هدیه دادن باعث نزدیکی قلوب و از بین رفتن کدورت ها و محکم شدن دوستی ها و ایجاد و محکم شدن محبت می شود.

سه فاکتور طلایی محبت آفرین

امام صادق (علیه‌السلام) برای تولید هر چه بیشتر محبّت، نسخه سه گانه‌ای را ضمن روایتی ارزشمند چنین می‌کنند...

حدیث غدیر، ولایت یا محبت؟

پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله در طول دوران رسالت، پیوسته به موضوع جانشینی بعد از خود اشاره کرده و به صورت مکرر آن را امری مربوط به خدا دانسته است.

محبت ما به اهل‌بیت علیهم‌السلام واقعی است؟

آيا معياري وجود دارد كه ما از طريق آن به اين شناخت برسيم كه آنچه گفته مي شود لقلقه زبان و از روي احساسات نيست بلكه از روي شناخت و واقعيت است. با مراجعه به آموزه هاي دين مي توان معيارهايي را بدست آورد كه محبت واقعي افراد نسبت به اهل بيت عليه السلام را نشان دهد.

رافت و محبت

در جریان رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) تعلیم و تزکیه او مشخص، رأفت او مشخص، محبّت و ایمان او به الله و محبّت و رأفتش نسبت به مؤمنین مشخص و رنجور شدن پیامبر از رنج مردم این هم مشخص، درباره دشمنان دیگر هم فرمود، حضرت و همراهانش ﴿أَشِدَّاءُ عَلَی الْکُفَّارِ رُحَماءُ بَینَهُمْ﴾ این هم مشخص، راه نفوذ را بستن هم مشخص، راه درون را باز کردن برای مؤمنین مشخص، همه این ها را که وقتی جمع بندی کرد فرمود: ﴿إِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ﴾.

آدمی مخفی است در زیر زبان

خاموشی از فضایلی است که باعث جمعیّت خاطر و فکر، موجب وقار و هیبت و سبب پوشیدن عیب ها می شود. بسیاری از بزرگان دین و دانشمندان علم و ادب در این باره سخن ها گفته اند؛ سخن معروف «کم گوی و گزیده گوی» نیز حاکی از این فضیلت است.

حسی که آدمی را هیچ گاه رها نمی کند

حتما برای همه ی شما این صحبت مصداق دارد که در هر مقام و منزلت و جایگاهی که هستید، یک ترس، حزن و غمی با شما همراه است و آنچه که متفاوت است ورژن ها و سطح های مختلف این ترس ها است؛ یکی ازاین می ترسد که خطای مرتکب شده اش را پدر و مادرش بفهمند، یکی از این می ترسد که یک روزی چیزی را که خیلی دوستش دارد را از دست بدهد و امثال این موارد ...