حدیث علم
منبع : «مجله تربیت» اردیبهشت 1374 - شماره 98 ,
انّ للعالم ثلاث علامات: العلم، و الحـلم، و الصّمت
دانـشمند و مـعلم را سه نشانه است: دانش و بینش،حلم و بردباری،سکوت و آرامش و وقار(امام علی علیه السلام)
للمتکلّف ثلاث علامات: ینازع فوقه بالمعصیة و یـظلم من دونه بالغلبة، و یظاهر الظّلمة
عالم نماها را سه علامت است: با دانشمندان بتر از خـویش،با رفتارهای نادرست،درگیر می شوند. نسبت بـه فـروتر از خود ستمگرانه عمل می کنند و از ستمگران حمایت و پشتیبانی می نمایند.
(امام علی-علیه السلام)
لو یعلم النّاس مافی طلب العلم لطلبوه و لو بسفک المهج و غوص اللّجج
اگر مردم،ارزش دانش آموختن را می دانستند،آنچنان به جست وجویش می پرداختند که از فرو ریختن خـون دلها و فرو رفتن در اعماق دریاها پروایشان نبود.(امام سجاد-علیه السلام)
کفی بالعلم شرفا ان یدّعیه من لا یحسنه و یفرح إذا نسب الیه.
در شرافت و فضیلت علم،همین بس که ناصالحان نادان ادعای داشتن آن را دارند و اگر عالم و دانشمندشان شـادمان می شوند.(امـام علی-علیه السلام)
لان یهدی اللّه بک رجلا واحدا خیر لک من الدّنیا و ما فیها
اگر خداوند یک نفر را به دست شما هدایت و راهنمایی کند،از تمام دنیا و هرآنچه در آن است برتر و ارزشمندتر است.(رسول اکرم-صلی اللّه علیه و آله)
من جـائه المـوت و هو یطلب العلم،لیحیی به الاسلام،کان بینه و بین الأنبیاء درجة واحدة
اگر کسی در هنگامهء دانش آموختن،مرگش فرا رسد،در بهشت،همپایه و همسایهء پیامبران خواهد بود.(رسول اکرم-صلی اللّه علیه و آله)
از مجموعه روایات می آموزیم که:
1-معلم و دانشمند باید بـا پشـتوانه ای از دانش و بینش،شکیبایی و بردباری و وقار و سکوت(در هنگام پرسش یا سخن دانش آموز)به سازندگی اندیشه و روان دانش آموزان بپردازد.
2-آنان که علم با روح و حالشان در نیامیخته،جز غرور و تحقیر دیگران و پشتیباین از اندیشه های ناروا و ناروایان، چیزی نخواهند کـرد.کم دانی و حـرکت در سـطح،آفت علم است.آنان که شاخسار وجـودشان از مـیوه های مـعرفت،پربار است؛متواضع،فروتن و بزرگ منش اند.
3-علم و دانش،بر عطش و تنشگی روح می افزاید.آنان که لذّت کسب علم را این راه؛رنجها و تلخی ها تحمل کنند و به زبان روایت،هرچند خون جگرها در راه و غرقابها و خـطرها در کـمین باشد.
4-دانـش،ارجمند و معلّم والاترین و برترین پایگاه و جایگاه را در پیشگاه پروردگار دارد.حـتی بـی دانش را اگر به دانش منتسب بداری،خشنود و شادمان می شود.پس آنکه جان را به دانش آراسته،بر قلّهء عظمت و ارجمندی صعود کرده است.
5-معلّمان و عـالمان،همنشین و هـم رتـبهء پیامبرانند،چرا که کار عالم و معلّم همان کار انبیاست:نشان دادن راه،توان بـخشیدن به گامها،افشاندن بذر امید در قلبها و شوق آفرینی برای سپردن راه. همین است که،خوبترین سمت بهشت، از آن پیامبران،عالمان،معلمان و شهیدان است.