شهرت گریزی آیت الله بهجت

شهرت گریزی، هوی ستیزی و فروتنی از دیگر ابعاد برجسته شخصیت معنوی ایشان است.

بدون تردید، سعادت و خوش بختی همه ما در این است که پیرو راستین اسلام ناب باشیم . اسلامی که خالص و صاف باشد و از آلودگی های مسلمان نماها و طاغوت ها محفوظ مانده باشد .

برای به دست آوردن اسلام ناب، مسیرهای متفاوتی وجود دارد که از جمله آن شناخت سیره و سبک زندگی پیام اکرم صلی الله علیه و آله و بررسی شیوه زندگی علمای دین خواهد بود که در این مقاله به این دو نکته مهم اشاره خواهیم نمود و مثالهای از سبک زندگانی آنها خواهیم آورد.

و به همین جهت خداوند در قرآن، به پیروی از عمل و سیرة رسول خدا امر فرموده است، و آن بزرگوار را بی هیچ قید و شرطی و همراه با تأکیدات فراوان، اسوه و میزان برای عمل مسلمانان و بلکه تمامی انسان ها قرار داده است، آن جا که می فرماید: « بدانید که پیامبر خدا، الگوی شایسته ای برای شماست» [1]و یا آن جا که می فرماید: « به آنچه رسول خدا به شما دستور داد، عمل کنید و از آنچه که شما را پرهیز داد، دوری نمایید»[2] و در ایاتی دیگر می افزاید: «دوست شما (محمّد) هرگز منحرف نشده و مقصد را گم نکرده است و هرگز از روی هوای نفس، سخن نمی گوید و آنچه آورده است، چیزی جز وحی نیست که به او وحی شده است». [3]

در برخی ازآیات قرآن، خداوند، ویژگی های رسول خدا(ص) را بدین ترتیب، برشمرده است:

برخاسته از منت مردم[4] ، دارای خلق نیکو[5]، مهربان و نرم خو [6]، آشنا با درد و رنج [7]و حریص بر هدایت[8]  و در نهایت آن بزرگوار را به داشتن اخلاق عظیم، ستوده است. [9]

ابن عباس می گوید: رسول خدا(ص)، آنچنان بی تکلّف و بی آلایش بود که وقتی وارد مجلسی می شد، در نزدیک ترین جای به محل ورود خود می نشست و کراهت داشت که کسی برای وی به پاخیزد و مردم نیز از این جهت، جلوی پای آن حضرت، بلند نمی شدند .

امام علی(ع) فرمود: روزی رسول اکرم(ص) بر گروهی از اصحاب خود وارد شد . آنان با گشاده رویی و خوش آمد گویی، حضرت را سید و مولای خود خواندند .

پیامبر خدا، سختْ خشمگین شد و به آنان فرمود: « این طور سخن نگویید و مرا سید و مولا نخوانید ؛ بلکه بگویید پیامبر ما و فرستادة خدای ما ! سخن، به راستی و حقیقت بگویید و در گفتار خود زیاده روی و غلو نکنید که گرفتار گمراهی خواهید شد».

در ادامه به نکاتی از تواضع و شهرت گریزی برخی از علما که نشان دهنده ایمان آنها بود، اشاره خواهیم نمود.

شهرت گریزی آیت الله بهجت

شهرت گریزی، هوی ستیزی و فروتنی از دیگر ابعاد برجسته شخصیت معنوی ایشان است؛ با اینکه فقیهی شناخته شده و مجتهدی صاحب نام و از برجستگان حوزه علمیه قم می باشند، نه تنها تا کسانی که از ایشان مسن تر بودند و یا جلوتر بودند، بلکه تا هم دوره ای های ایشان در قید حیات بودند هیچگاه اجازه انتشار توضیح المسائل خود را نمی دادند، تا اینکه با در خواستهای مکرر عالمان راضی شدند فتاوایشان به چاپ برسد، با این حال اکنون نیز به هیچ وجه اجازه نمی دهند رساله شان را از وجوهات شرعیه چاپ کنند.

و نیز در مجالسی که از طرف ایشان برگزار می شده است، ایشان به خطبای مجالس توصیه می فرمودند که: حتی از ذکر نام ایشان در مجلس خود داری کنند. و این، خود دلیل اوج هوی ستیزی و هوس پرهیزی این مرجع بزرگ است.

حاج آقا قدس درباره تواضع و شکسته نفسی ایشان می گوید:

« روزی با مهمان خودم، مرحوم حجة السلام حاج شیخ نصر الله لاهوتی به خدمت آقا رفتیم. آقای لاهوتی گفتند: آقا! من به مشهد مشرف شده بودم، کسی از شما انتقاد می کرد و من عصبانی شدم. آقا فرمودند: در روایات آمده است عالمی را که رو به دنیا آورد متهم سازید. من خیلی ناراحت شدم که خدایا! اگر زندگی این آقا رو به دنیا آوردن است، پس تکلیف ما چیست؟ »

زندگى و رفتار بى تكلف و ساده مرحوم حاج شیخ عبدالكریم

مرحوم شیخ عبدالكریم حائرى موسس حوزه علمیه قم فوق العاده خوش ‍ اخلاق و خوش برخورد بودند ظاهر و باطن او یكى بود و طلاب را دوست مى داشت و به اهل علم و فضیلت عشق علاقه عمیقى داشت او در مجلس ‍ صدر و ذیل نمى شناخت و همانند سیره حضرت رسول هر جا كه مناسب مى شمرد مى نشست ،یكى از اعضاء محترم جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از قول حضرت آیة الله العظمى امام خمینى نقل كردند كه در اراك بر سر جا در مجالس گاه اختلاف مى شد و مرحوم حائرى در زمانى كه در اراك تشریف داشتند براى از بین بردن این سنت سیئه هر وقت وارد مجلس ‍ مى شدند هرجا جائى مى دیدند در همان مكان مى نشستند و با این روش ‍ حسنه خود این سنت ناپسند را بهم زدند .

و یكى از شاگردان معظم له مى فرمودند كه ایشان هرگز در خوردن غذا به غذاهاى لذیذ توجه ننموده و تعمد داشت كه غذاهاى ساده و بى خورشت میل كند.

او از تقوى باطنى سرشار برخوردار بود و بارها مى فرمودند: «من هرگز براى ریاست و زعامت دست و پا نكرده ام »و مسئله زعامت خود را انجام یك تكلیف و امانتى الهى مى دانست .

باز از حضرت امام (مدظله ) نقل مى كرد كه بازار شهر اراك از بازارهاى طولانى ایران است و منزل آقاى حائرى در انتهاى بازار و محل درسش در اویل بازار قرار داشت وقتى كه از منزل عازم تدریس مى شدند عبا را به دست مى گرفتند و روى دوش نمى انداختند (این در حالى بوده كه عده اى از بزرگان شهر با اطرافیان و تفنگچى حركت مى كردند )و پیاده تا محل درس ‍ مى رفتند و اگر در بین راه كسى به دنبال ایشان مى افتاد مى ایستاد اگر طرف سوال و نیازى داشت آن را برطرف كرده و خود بتنهائى به راه مى افتاد.[10]

امید است با درس گرفتن از این نکات بسیار ارزشمند سیره علما و معصومین پیرو راه و مسیر معنوی آنها باشیم. در پایان به ذکر دو حدیث نورانی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله اشاره خواهیم نمود.

رسولُ اللَّهِ صلى الله علیه وآله : مالی لا أرى‏ علَیكُم حَلاوَةَ العِبادَةِ ؟! قالوا: وما حَلاوَةُ العِبادَةِ ؟ قالَ : التَّواضُعُ .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : چه شده است كه حلاوت عبادت را در شما نمى‏بینم ؟ عرض كردند : حلاوت عبادت چیست ؟ فرمود : فروتنى .

• عنه صلى الله علیه وآله : إنّ أفضَلَ النّاسِ عَبداً مَن تَواضَعَ عَن رِفعَةٍ .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : برترینِ مردم در بندگى (خدا) كسى است كه در عین بزرگى ، فروتنى كند .

پی نوشت ها:

[1]سوره احزاب، ایه 21.

[2]سوره حشر، ایه 7.

[3]سوره نجم، ایه 1 - 3.

[4]سوره آل عمران، ایه 164؛ سوره عنکبوت، ایه 48.

[5]سوره قلم، ایه 4.

[6]سوره آل عمران، ایه 159.

[7]سوره ضحی، ایه 6 ـ 11.

[8]سوره کهف، ایه 6.

[9]سوره قلم، ایه 4.

[10]مجله نور علم شماره 11.

منبع:

پایگاه حوزه نت

پایگاه غدیر

پایگاه شهید آوینی

منتخب میزان الحکمه

تبیان