شکوه سجاد(علیه السلام )

نویسنده : معصومه سادات میرغنی

هر بار که می خواست وضو بگیرد، آب از چاه می کشید و در خمره می ریخت. برای نماز که آماده می شد، رنگ چهره اش می پرید و دستانش می لرزید.

«چرا چنین می شوی؟ این چه حالتی است که به شما دست می دهد؟» می فرمود: مگر نمی دانید در پیشگاه چه کسی می ایستم و با که سخن می گویم؟

نیمه شب ها بلند می شد کیسة نان به دوش می گرفت و از خانه بیرون می رفت. در خانة هر نیازمندی مقداری می گذاشت و به آرامی به در خانة دیگری می رفت. همیشه سفارش می کرد: «صدقه دادن در تاریکی شب، خشم پروردگار را فرو می نشاند. بی گمان، صدقه پیش از آن که در دست نیازمند قرار گیرد، در دست خداوند جای می گیرد. من از خدایم شرم می کنم که برادری از برادران (دینی) خود را ببینم که نیازمند باشد و از خدا بخواهم که به او بهشت ارزانی دارد ولی خود، بخل ورزم و از مال دنیا او را محروم کنم؛ زیرا آن گاه که روز قیامت شود، به من گفته می شود: «تو در دنیا برای مال و منال آن، بخیل بودی. اگر بهشت در دست تو بود، خیلی بخیل تر از این بودی و آن را به هیچ کس نمی دادی.»

خدمتکارش را دوبار صدا زد، اما پاسخی نشنید. بار دیگر صدایش زد. این بار خدمتکار به نزدش آمد و گفت: «بله، آقای من!» حضرت فرمود: «ایا وقتی صدآیت کردم، شنیده بودی؟» پاسخ داد: «آری، صدآیتان را شنیدم» امام پرسید: «پس چرا پاسخ ندادی؟» خدمتکار لبخندزنان گفت: «چون از خشمت در امان بودم و نمی ترسیدم. می دانستم که مرا تنبیه نخواهی کرد.»

حضرت سر به آسمان بلند کرد: «سپاس را خدا که خدمتکارم از من نمی ترسد.»

هشام بر کنار شده بود. حضرت به فرزندانش فرمود: «این مرد برای پاسخگویی به عملکردش نسبت به مردم نگه داشته شده است. کسی از شما حق ندارد، متعرضش گردد!» عبدالله با ناراحتی گفت: «اما پدرجان، برای چه؟ به خدا سوگند رفتار او با ما خیلی ناپسند بود ما منتظر چنین روزی برای انتقام بودیم.»

این بار امام تأکید کرد: «پسرم! او را به خدا واگذار تا هر آنچه صلاح می داند، با وی کند.» چند روز بعد حضرت نزد هشام رفت و فرمود: «به وسیلة ما از هر کسی که خواستی کمک بخواه تا از وی برآیت رضآیت بخواهیم.» هشام سر به زیر انداخت، به یاد ظلم و ستم های کرده اش افتاد. تنش لرزید و گفت: به راستی که خداوند بهتر می داند که رسالتش را در کدام خاندان قرار دهد.

اسیران خاندان پیامبر را به شام بردند. مردم نمی دانستند آنها کیستند. خیلی هایشان فکر می کردند عده ای کافر را اسیر کرده اند. مردی از اهل شام فریاد زد: «سپاس خدا را که شما را کشت و نابود ساخت.»

امام پرسید: «ای مرد! ایا قرآن خوانده ای؟»

«آری! قرآن خوانده ام.»

«ایا سورة شوری را خوانده ای؟»

«چه می گویی؟ چطور می شود قرآن را بخوانم و سورة شوری را تلاوت نکنم؟!»

این بار حضرت پرسید: «ایا این ایه را تلاوت کرده ای: قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی؟» تن مرد لرزید. اشک از چشمانش جاری شد. دانست که خاندان پیامبر را به اسیری آورده اند.

تا سی سال به هر بهانه ای از کربلا و شهدای مظلومش می گفت و می گریست. می پرسیدند: «ای علی بن الحسین! چرا چنین با سوز و ناله گریه می کنی؟» می گفت: ملامتم نکنید زیرا یعقوب تنها مدتی از فرزندش یوسف دور ماند و با این که می دانست او نمرده است ولی چنان در فراقش گریست که دو چشم او کور شد؛ من چگونه نگریم با این که هفده تن از خاندانم را در یک روز در بیابان کربلا با سر بریده دیده ام. ایا شما گمان می برید اندوه و داغ آنها هرگز از دلم بیرون می رود.»

اولین کسی بود که بر تربت پدرش حسین(ع) سجده کرد و به مهر و تسبیح خاک تربت، عبادت کرد.

مرد پرسید: اموری که در تمام ادیان آسمانی مشترک است، چیست؟

حضرت فرمود: «گفتن حرف حق، قضاوت به عدل و داد و وفای به عهد.»

نیمه شب بود و صدای مناجات حضرت به گوش می رسید: «پروردگارا! بنده ناچیزت به درگاه توست. نیازمند و درمانده ات به درگاه توست. پروردگارا! گدآیت به درگاه توست. پروردگارا! فقیرت به درگاه توست و از تو درخواست می کند.» طاووس بن کیسان یمانی این جملات را حفظ می کند و هرگاه مشکلی دارد آنها را می گوید. بارها شاهد بوده که در کارش گشایش حاصل شده.

یکی از دعاهای همیشگی حضرت این بود: «بارخدایا! مرا به خودم وامگذار تا از مهار آن درمانم و مرا به مخلوق نیز وامگذار تا تباهم سازند.»

بیست و دو بار با شترش به حج رفته بود. نه در راه حج و نه هیچ جای دیگر، حتی یک تازیانه بر بدن شترش نزده بود. بعد از شهادتش، شتر بی قراری می کرد. بر سر مزار حضرت می رفت. سینه اش را روی سنگ می گذاشت. ناله می کرد و اشک می ریخت. مدتی امام باقر(ع) می آمد و شتر را آرام می کرد؛ اما باز شتر بی قراری می کرد. سه روز که گذشت، شتر از شدت بی تابی هلاک شد.

منابع

1. امام سجاد(ع) از دیدگاه اهل سنت، علی باقر شیخانی، چاپ اول 1385، قم، مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما.

2. زندگی نامه و خطبة امام سجاد(ع) در شام، علی محمدی، انتشارات ارم، قم.

3. تحلیلی از زندگانی امام سجاد(ع) ، باقر شریف قریشی، ترجمه محمدرضا عطائی، جلد دوم، چاپ اول 1372، کنگره جهانی حضرت رضا (ع) .

4. راه و رسم زندگی از نظر امام سجاد(ع) ، علی غفوری، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران.

مطالب مرتبط

نمی از یمی

در روز چهار شعبان، 38 سال پس از هجرت رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرزندی پاک از سلاله فاطمه زهرا علیها السلام در مدینة النبی به دنیا آمد و چشم شیعیان را روشن نمود . نام او «علی » بود که بعدها به «زین العابدین » و «سجاد» مشهور گشت .

پارامتر های مهم برای یک مومن در کلام امام سجاذ علیه السلام

در روایت از امام سجاد علیه السلام نشانه هایی برای مومن ذکر شده است .

میلاد حضرت زین العابدین امام سجّاد (ع)

«خداوند متعال او را سید عابدان و زینت دوستان خدا خوانده است. گویی هم اینک او را می بینم که در روز قیامت در بین صف ها شاد و سربلند و خرامان در رفت و آمد است».

نسخه متفاوت امام سجاد(علیه السلام) برای طلب رزق و روزی

حقیقت عبادت این است كه انسان خود را بنده و مملوك خدا بداند، برای خود در مقابل خدا مالكیت و اراده مستقلی قایل نباشد، بلكه خود و دارایی خود را از آنِ خدا بداند؛ به طور كامل تسلیم اراده او باشد و به عبد بودن خود در مقابل پروردگار اعتراف كند.

شمه ای از فضائل و مناقب امام سجاد علیه السلام

در روز چهار شعبان، 38 سال پس از هجرت رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرزندی پاک از سلاله فاطمه زهرا علیها السلام در مدینة النبی به دنیا آمد و چشم شیعیان را روشن نمود . ن

خطبه امام سجاد «علیه السلام»، قیام بر علیه نیرنگ ها

امام علی بن الحسین «علیه السلام» چهارمین امام شیعیان سال 37 یا 38 هجری در مدینه منوره به دنیا آمد. از جانکاه ترین حادثه زندگی امام، حادثه عاشورا بود که با تمام وجود خود آن را لمس کرد؛ هر چند که بیماری توان یاری رساندن به پدر را از او گرفته بود و خدا می خواست تا زمین از حجّتش خالی نماند.

شمه ای از فضائل و مناقب امام سجاد علیه السلام

در روز چهار شعبان، 38 سال پس از هجرت رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرزندی پاک از سلاله فاطمه زهرا علیها السلام در مدینة النبی به دنیا آمد و چشم شیعیان را روشن نمود .

ولادت حضرت امام سجاد علیه السلام

امام علی بن الحسین علیه السلام ملقب به «زین العابدین»، «سید الساجدین»، «سجّاد» و «ذوالثفنات»، در سال 38 هجری در مدینه زاده شد. پدرش حسین بن علی علیه السلام و مادرش شهربانو نام داشت. کنیه آن حضرت «ابوالحسن» و «ابومحمد» بود. امام سجاد علیه السلام از زمان شهادت پدر بزرگوارش در سال 61 تا محرم سال 95 هجری، به مدت 34 سال امامت امت را عهده دار بود و سرانجام در 55 سالگی به دستور ولید بن عبدالملک مسموم شد و به شهادت رسید و در مدینه مدفون گردید.

مناجاتی از امام که انجیلیه نام گرفت.

بنا به روایتی از امام محمد باقر(ع)، علی بن الحسین (ع) را از آن رو «ابن الخیرتین»(فرزند دو سلسله برگزیده) می گویند که پدر گرامی شان امام حسین(ع) از برگزیده عرب یعنی هاشم و مادر بزرگوارش شهربانو برگزیده غیرعرب یعنی از فارس است.

جلوه‌های حقوق بشر در رساله حقوق امام سجاد(ع)

رساله‌ی حقوق امام سجاد علیهم‌السلام‌ یکی از کلمات اهل بیت علیهم‌السلام‌ در بیان حقوقی است که همه‌ی انسان‌ها از آن‌ها برخوردارند و از طرفی دیگر در برابر آن مسئول هستند.

فاتح قلبها

دانشمند نیایش گر

دانشمندی بود که دیگران را برای صعود به قله ی دانش تشویق می کرد.

فاتح قلبها

دل های پر از حرف

امام سجاد ( علیه السلام) به تنهایی گام بر می داشت . آدم های زیادی، در رفت و آمد بودند . در راه امام، جمعی از فقیران جذامی نشسته بودند . هرکس که آن ها را می دید، زود راهش را کج می کرد، تا با آن ها برخورد نکند .

دانشمند نیایش گر

دانشمندی بود که دیگران را برای صعود به قله ی دانش تشویق می کرد.

فاتح قلبها

خورشید تابناک

امام سجاد علیه السلام از کربلا تا شهادت

در زندگی پرفراز و نشیب امام زین العابدین علیه السلام نکات بسیار مهمی برای بحث و بررسی وجود دارد. در اینجا گوشه ای از نقش احیاگر سیدالساجدین حضرت امام زین العابدین علیه السلام را از کربلا تا شهادت در چند محور به صورت گذرا مورد بررسی قرار می دهیم

خطبه امام سجاد «علیه السلام»، قیام بر علیه نیرنگ ها

امام علی بن الحسین «علیه السلام» چهارمین امام شیعیان سال 37 یا 38 هجری در مدینه منوره به دنیا آمد. از جانکاه ترین حادثه زندگی امام، حادثه عاشورا بود که با تمام وجود خود آن را لمس کرد؛

چرا به امام سجاد(ع) «ابن الخیرتین» می گویند؟

دو تکه نان

زهری از راویان اهل سنّت چنین حکایت کرد:

پرتوی از مبارزات امام سجاد

تقدیر خداوند بار دیگر آفرینشی شگفت را رقم زد و دل انگیزترین جلوه های صفات الهی را در جمال دل آرای شخصیتی بزرگ از تبارعلی(ع) آفرید. معراج عرفان و شور و عشق او آنچنان شکوهمند وپر رمز و راز بود که زیباترین روح پرستنده، «زین العابدین »لقب یافت و دلدادگی اش به جمال ربوبی در حال سجده موجب شد که او را «سجاد آل محمد(ص)» نام نهند. زمانی که در پنجم شعبان سال 38 هجری قمری دیده به جهان گشود. (1) پدرش امام حسین(ع)نام زیبای علی را برای او برگزید تا اینکه یاد و نام علی(ع)در خاطره ها زنده بماند و زندگی و محفل انس پدر را رونق فزاینده تر بخشد.

شمه ای از فضائل و مناقب امام سجاد علیه السلام

شکوه سجاد(ع)

دریا به دیده ی تر من گریه می کند

دریا به دیده ی تر من گریه می کند آتش ز سوز حنجر من گریه می کند

مادر نیایشها کیست

دفتر گشوده تاریخ همواره مزین به زرینه ترین برگهای بهشتی است؛ انسانهای وارسته ای که بر بلندای اندیشه آنها حقیقتهای هستی رویش می یابد و سعادت و کمال در ماهتاب نگاه آنها می درخشد. انسانهایی که در دامان خویش تاریخ را پرورش دادند و در گوش نسلهای فردا زمزمه توحید را نجوا کردند و لالایی آنها «لا اِله الاّ اللّه » بود.

دانشمند نیایش گر

نگاهی کوتاه به بعد علمی امام سجاد(ع)

بحرانی که امام سجاد (ع) آن را مدیریت کرد

شیعیان پس از واقعه دردناک عاشورا بدترین روزها را می گذراندند، عاشورا غمبارترین روز پیروان واقعی رسول اللّه صلی اللّه علیه وآله وسلم بود و بعد از واقعه عاشورا وضعیت شیعیان بدتر شد؛ بعد از شهادت، امام حسین علیه السلام میان مسلمانان چند دستگی به وجود آمد و فاجعه بعد از فاجعه، جامعه اسلامی را تهدید کرد و هر یک از سران حکومتی قیام کردند، حتی ابن زیاد و عبد اللّه بن زبیر هم داعیه خلافت داشتند و کسانی که در روی زمین، منفورترین و مبغوض ترین چهره ها بودند، به خلافت طمع نموده و می خواستند متولی دین اسلام و مسلمانان شوند! از سوی دیگر، خوارج هم در آن ایام به جولان پرداختند و هر کسی از ایشان چند نفر را دور خودش جمع و آشوبی به پا می کرد.

خطبه آتشین در مسجد شام

اهل بیت پیامبر(ص) در اول صفر سال 61 هجری قمری در شرایطی وارد شهر شام شدند که حدود چهل سال در این شهر و اطراف آن بر ضد امیرالمؤمنین علی علیه السلام تبلیغات مسموم صورت گرفته بود.

فاتح قلبها

بی تردید یکی از مهم ترین رازهای توفیق پیشوایان معصوم علیهم السلام در طول حیات و بعد از شهادت آن بزرگواران، جایگاه معنوی و شخصیت والایشان در قلوب انسان های مشتاق فضائل و کمالات بوده است . از آنجا که حضرات معصومین علیهم السلام هرکدام در عصر خویش به عنوان اسوه کامل انسانیت و بارزترین نمونه کمالات و صفات انسانی بوده اند و عموم مردم فطرتا چنین صفاتی را دوست دارند; به این جهت، به امامان معصوم علیهم السلام به دیده محبت و عشق می نگریسته اند . حتی دشمنان آن بزرگواران با اعتراف به این حقیقت انکارناپذیر، بارها زبان به ستایش پیشوایان معصوم گشوده و مناقب و افتخارات آنان را به دیگران یادآور شده اند .

یک سند ارزشمند حقوقی وتربیتی از امام سجّاد (یادداشت ویژه)

از میراث گرانبهای معنوی امام سجّاد، میراث حقوقی آن بزرگ‌حق‌شناس وحق‌طلب روزگار است که گستره‌ی آن، از حقوق خدا بر انسان، حقوق انسان‌ بر خویشتن، تا حقوق انسان بر همدین و همنوع، تا حقوق هر جاندار وبیجان را دربرمی‌گیرد و در حقیقت شاهراهی است برای رهایی از بندهای خرافه وتحریف و جهل و فریب و زورسالاری ورسیدن به فراخنای آزادگی وآزادی و عدالت و دست‌یافتن به حقوق وکرامت انسانی.