آینه ی سیادت و سیاست

گفت و گو با سرکار خانم ملوک بهشتی (دختر گرامی شهید دکتر بهشتی - ره

یاس: لطفا خودتان را برای خوانندگان ما معرفی کنید و شمه ای از زندگی شهید بزرگوار دکتر بهشتی را بیان بفرمایید؟

فرزند ارشد خانواده هستم و هم اکنون به عنوان عضو هیئت علمی و مدیر گروه پژوهشی در مرکز اطلاعات و مدارک ایران وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در زمینه های تحقیقاتی فعالیت می کنم.

شهید بهشتی از سال 33 در جریان ملی شدن صنعت نفت به عنون طلبه ای آزاد اندیش و فعال در صحنه های سیاسی - اجتماعی حضور یافتند. در سال 42 به عنوان شاگرد صدیق امام بزرگوارمان و رهبر فکری جمعی از طلاب و دانشجویان خوش فکر آن زمان در قیام خونین 15 خرداد شرکت فعال داشته و به علت تاثیر فکری ایشان در میان قشر جوان و تحصیل کرده ی قم به تهران تبعید شدند. با آمدن ایشان به تهران و پس از تبعید امام عزیزمان مبارزین مسلمان جهت کسب تکلیف از امام خواستند که افرادی را به عنوان رابط معرفی کنند و حضرت امام استاد مطهری و دکتر بهشتی را معرفی کردند. ساواک که پی به فعالیت های مؤثر ایشان برده بود با دستگیری ها و باز داشت های مکرر ایشان را به مهاجرت به خارج از کشور مجبور نمود، ایشان به توصیه ی علمای زمان مدیریت جامعه ی اسلامی هامبورگ و اداره ی مسجد را به عهده گرفتند و اتحادیه ی انجمن های اسلامی دانشجویان ایرانی در اروپا را تشکیل دادند.

علاوه بر این ها ایشان جلسات منظم بحث و گفت و گو درباره مسایل مبتلابه جوانان و نوجوانان مقیم اروپا را به طور هفتگی برگزار می کردند و ایشان که به زبان آلمانی مسلط بودند شخصا جلسه را اداره می کردند. فعالیت های سیاسی - مذهبی ایشان گسترش یافته، در زمینه ی تقریب مذاهب نیز فعالیت های چشم گیری داشتند.

در سال 46 جهت دیدار حضرت امام به عراق رفتند و بحث و گفت و گوهایی در خصوص چگونگی تشکیل حکومت اسلامی با ایشان داشتند. ایشان از ابتدا به تشکیل حکومت اسلامی معتقد بودند و از سال 33 به تربیت نیروی انسانی مورد نیاز پرداختند و آن جایی که مطمئن شدند حفظ انقلاب نیاز به ریختن خون عزیزانی چون ایشان دارد آماده شهادت شدند و روز هفتم تیر ماه 1360 با غسل شهادت به استقبال مرگ شتافتند.

یاس: نظر شهید بهشتی راجع به فعالیت های اجتماعی و تحصیلی دخترانشان چه بود؟

شیوه ی برخورد شهید بهشتی در مورد تحصیلات دختر و پسرانشان بسیار جالب بود; زیرا همان امکاناتی که ایشان برای تحصیل پسرانشان فراهم کرده بودند برای دخترانشان نیز مهیا بود. ایشان همگی ما حتی همسرشان را به ادامه تحصیل و فراگیری علوم حوزوی و دانش امروزی تشویق می نمودند.

یاس: روش ایشان در مورد همکاری و هم فکری در زندگی خانوادگی چه بود؟

شهید بزرگوار در امور خانه و رفع مشکلات آن، همسر خود را همراهی می کردند. به همسر خود تنها به عنوان فردی که به امور خانه رسیدگی می کند نمی نگریستند، بلکه برای ایشان به عنوان یک زن مسلمان شخصیت مستقلی قایل بودند. فرزندان خود را تشویق به همکاری در خانه می کردند و برای هر یک وظیفه ای را جهت همکاری با مادر خانواده تعیین کرده بودند.

یاس: روش تربیتی ایشان در مورد فرزندانشان به چه صورت بود؟

ایشان معتقد بودند که تک تک اعضای خانواده دارای مسؤولیت و فکر و شعور هستند و در شیوه ی زندگی حق انتخاب دارند و عقیده داشتند که اجبار در دین باعث دوری جوانان از مکتب پویای اسلام می گردد و می گفتند که باید با مطالعه و بررسی و تفکر در مسایل گوناگون، انتخاب را به عهده ی خود جوان گذاشت.

یاس: اگر از شما خواسته شود که تصویر جامع و روشنی از الگوی برگزیده ی زن در افکار آن شهید ارایه دهید این الگو را چگونه ترسیم می کنید؟

شهید بهشتی معتقد بودند که زن در جامعه ی اسلامی می تواند در کنار رسیدگی به امور خانه و تربیت فرزندان، به فعالیت اجتماعی پرداخته و در زمینه های گوناگون سیاسی، آموزشی و تحقیقاتی نیرویی کار آمد و فعال و صاحب فکر و اندیشه باشد. از این روی دختران و زنان جامعه اسلامی را همواره تشویق به داشتن فعالیت های علمی، اجتماعی و سیاسی می نمودند و معتقد بودند زن مسلمان به عنوان نیمی از جامعه ی اسلامی می تواند سر مشق کامل برای زنان جهان قرار گیرد.

یاس: نقش مادر مرحومتان در پیشرفت علمی، سیاسی و اجتماعی شهید چگونه بود؟

مادر در همه ی لحظات در کنار شهید بهشتی و پابه پای او سختی های زندگی طلبگی، دوران زندان، تبعید و فعالیت های سیاسی و اجتماعی را تحمل کردند و همواره با رسیدگی به خانه، فرزندان و تربیت صحیح و آموزش دقیق آنان و شرکت در ارتباطات خانوادگی، فامیلی و اجتماعی حامی ایشان بودند.

یاس: بارزترین ویژگی اخلاقی ایشان از نظر شما چه بود؟

این که ایشان از ظرف زمان حیات خود و از لحظه لحظه های عمر شریفشان بیشترین استفاده را می نمودند و در همه حال به یاد پروردگار متعال بودند و فعالیت های علمی، اجتماعی و حتی زندگی روزمره خود را عبادت می دانستند و از این روی حتی ثانیه های فرصتی را که خداوند در اختیار ایشان گذاشته بود از دست نداده و به غفلت نمی گذراندند.

یاس: در مورد این سخن امام که فرمودند: «بهشتی مظلوم زیست، مظلوم مرد و خار چشم دشمنان بود» مظلومیت پدرتان را در چه می دانید؟

شهید بهشتی مظلوم بودند، زیرا حقیقتا آن چنان که باید و شاید در جامعه ی ما شناخته نشدند و قدردانی از ایشان به عمل نیامد، اگر چه ایشان تنها به خاطر کسب رضای خدا کار می کردند و به راستی نیازی به تشکر و تقدیر دیگران نداشتند. برخی دوستان نادان حتی به اندازه ی دشمنان سعی در شناخت چهره ای با این عظمت نکردند و هنوز هستند غافلانی که فکر می کنند شهید بهشتی برای خود و حفظ سمت دنیوی نگران انقلاب بود، غافل از آن که وی در همه حال به فکر حراست از ارزش های انقلاب اسلامی بود.