این جا معصومیه است

فاخلع نعلیک؛ انک بالوادی المقدس طوی!

این صدای گریه نوزادی است

روز دیگری است امروز؛ نه این که ورود به ذی القعده، برای صد و هفتاد و سومین بار در تاریخ هجری قمری تقویم اسلام، تازگی داشته باشد که مدینه، ده ها بار در عمر دوسدة خود، چنین ورودی را تجربه کرده است. آن چه امروز را جلایی دیگر بخشیده و آن چه شمیم غریبی را در فضای ثانیه های این خانه منتشر کرده است، صدای گریة نوزادی است که خواهردار شدن امام هشتم علیه السلام را پس از بیست و پنج سال، بشارت می دهد.

تبسم مادرانة نجمه خاتون، نشاط روحانی امام موسی بن جعفر علیهما السلام را به تفسیر نشسته است.

گریة این نوزاد، تبسم های شیرینی را بر لب های اهل خانه نشانده است. امروز روز دختردار شدن مدینه است؛ دختری که آمده تا تاریخ فاطمه سلام الله علیها را دگرباره به تصویر بکشاند.

اشکی بر گونة دختر نوجوان می چکد

پدر در شهر بغداد، در زندان هارون به سر می برد و سال هاست که خانه را غبار غم فرا گرفته است؛ اما مگر کسی می تواند بی آن که با غربت اهل این خانه تلفیق شده و با گریه های دلتنگی شان زیسته باشد، اشک های چکیده بر گونه های معصومه سلام الله علیها را درک کند! زندان سیاسی هارون، نه تنها بر امام هفتم علیه السلام که بر دل یاران و عاشقان، سلولی تنیده است. زندانی ترین دل در این سالیان غم گرفته، دل دخترانة فاطمه ای است که بهانة دیدار پدر دارد.

این گریه، سیاسی - ولایی است

سال دویست هجری است و مامون عباسی، امام هشتمعلیه السلام را به مرو، دعوت کرده است. او بهتر از هر کس می داند که این، یک دعوت نیست؛ این، برنامة تبعید یک رهبر دینی است که خلیفه برای تثبیت پایه های قدرت خود، آن را به اجرا در آورده است. این را اکنون که لرزش شانه هایش راه جریان اشک را هموار کرده، به خوبی احساس می کند؛ اکنون که در بدرقة امام، مأمور به گریستن شده است؛ گریه ای که در پس آن، افشای ظلم و اختناق خلفای جور نهفته است.

بغضی که حرکت می آفریند

این یک سال را با چه صبری به سر آورده، خدا می داند. حال دلش را کسی جز دیوارهای خانه نمی فهمد. پس از پدر، تنها تکیه گاه دل بی سامان او، برادری بود که اینک در غربتستان طوس، به نقشه های تاریک مأمون گرفتار آمده است. نه، بیش از این نمی تواند؛ باید حرکت کند. باید به دنبال برادر به راه افتد. باید کاروان زینبی خود را آماده سفر کند!

روزها و هفته ها از پی هم می گذرد و کاروان، منزل به منزل، راه ها را در می نوردد؛ تا اینک که به شهر ساوه، نزدیک می شود. چه روز دهشتناکی است امروز! این جماعت که راه را بر کاروان بانو بسته اند، از پشتوانة حکومت برخوردارند. وگرنه، چگونه می توانند اینسان بی پروا، مردان کاروان را به خاک و خون کشانند و بانو را به مصیبتی چنین تلخ، داغدار سازند؟

این تبسم، بر چهرة قم، جاودانه است

بانو، فاصلة ساوه تا قم را پرسید و با آن حال بیماری فرمود: «مرا به قم ببرید. زیرا از پدرم شنیدم که می فرمود: شهر قم؛ مرکز شیعیان ماست».

هفده روز از اقامت بانو در بیت النور قم می گذرد و او نگاهش را به دوردست جاده هایی که به سمت خراسان امتداد دارند، سپرده است.

امروز، دهمین روز ربیع الثانی است. بانوی بیست و هشت ساله، درحالی پلک هایش را بر هم می نهد که تبسمی از جنس ولایت بر چهرة قم، به شهود می رسد؛ روز پرواز اوست و روز معصومه دار شدن قم؛ روز میلاد جاودانه قم در جغرافیای معنویت!

درباره اش چنین بشارت داده اند

امام صادق علیه السلام: خداوند حرمی دارد که مکه است. پیامبر حرمی دارد و آن مدینه است و حضرت علی علیه السلام حرمی دارد و آن کوفه است. قم، کوفه کوچک است که از هشت درب بهشت، سه درب آن به قم باز می شود. زنی از فرزندان من در قم از دنیا می رود که اسمش فاطمه، دختر موسی علیه السلام است و به شفاعت او، همة شیعیان من وارد بهشت می شوند.

امام رضا علیه السلام: «هرکس معصومه را در قم زیارت کند، مانند کسی است که مرا زیارت کرده است».

امام جواد علیه السلام: «کسی که عمه ام را در قم زیارت کند، پاداش او بهشت است».

هرچند همیشه رو به مردم بوده است

بانو وسط آینه ها گم بوده است

در دفتر شعر روزگار ثبت شده است

بانو، غزل مقدس قم بوده است

آرامش در دل توفان

نویسنده: کمال السید

مترجم: حسین سیدی

چیزی تلخ­تر از دیدن لحظه­های فرو ریختن نیست؛ لرزش چیزهای ثابت و سپس آوار شدن آنها؛ همه چیز می­لرزید. در لحظه­ای که عقل برابر زرق و برق­های حرص و آز زانو می­زند، صدای انسان به خاموشی می­گراید؛ تا صداهایی اوج گیرند که از غرایز دنیا، برمی­آیند. گردبادی است که مردمانش را می­چرخاند و توفانی آتشین است. در آن زمانة پست، همه چیز زیر سُم­های اسبان دیوانه، می­لرزید و مردی نزدیک به پنجاه ساله، با چشمانی که در آسمان بی کران سفر می­کردند، بر درگاه زمان ایستاده و دستانش را به سوی نقطه­ای دراز کرده بود که کِشتی شکستگان در لحظه­های ناامیدی، به آن رو می­کنند.

ای آن که مرا به خویش رهنمون شدی و دلم با پذیرش تو، فروتن گشت... از تو امنیت و ایمان در این جهان و آن جهان را می­طلبم.

فاطمه وارد شد و کنار برادرش نشست؛ تا در این دنیایی که هراس موج می­زند و سرشار از تبهکاری است، برای لحظه­ای، لذت آرامش و خیر را بنوشد. اندوهی تلخ در چشمانش می­درخشید؛ اندوهی پنج­ساله. از بیست سال پیش که پدرش را دستگیر کرده بودند و او دیگر پدر را ندیده بود. افزون بر این، آیا می­توانست جان سپردن مادرش را در آن شب سرد زمستانی، فراموش کند؛ شبی سرد که جز در کنار برادرش «علی»، به گرمی نمی­نشست؟

اینک، این علی بود؛ آرامشی در دل توفان. فاطمه که تا کنون همسری شایسته نیافته بود، به انسانی عشق می­ورزید که در کنارش، خود را به ملکوت، نزدیک­تر حس می­کرد. برایش علی همچون دریاچه­ای بود که روحش در آن از نور، غوطه­ور می­شد. با او، هزاران چلچراغ در درونش روشن می­شدند.

آتشفشانی که در مکه سر برآورده بود، مدینه را لرزاند. محمدبن جعفر سر به شورش برداشته بود؛ اما سپاهیان مأمون - هفتمین خلیفة عباسی - این آتش را فرو نشانده بودند و اینک اسبان آنها برای انتقام، به سوی مدینه می­تاختند.

«جلودی» - آن مرد آهن­دل - برای غارت خانه­های علویان، سپاه را فرماندهی کرد. اسب­های غارت­گر، وارد شدند؛ تا سواران آنها، همه چیز علویان را مصادره کنند. جلودی از مأمون، فرمان مستقیم داشت که همة زیورها و لباس­های زنان علوی را جز یک دست لباس تنشان، با خود ببرد. ابر هراس، همه جا را فرا گرفت. همه چیز می­لرزید. اسبان غارت­­گر، هیچ چیز را مقدس نمی­دانستند. علی برخاست تا با ترسی که می­آمد، رو در رو شود. بانوان را در یک اتاق گرد آورد و خود در برابر غارت­گران ایستاد. قلب فاطمه، تنها دلی بود که گنجایش امواج اندوه آن اتاق را داشت. خاطره­اش، آکنده از حماسه­های جاویدان بود؛ حماسه­ای از تاریخ سنگین غم؛ رنج­های خدیجه؛ کوچ فاطمه و غم­های زینب.

توفان زرد، همچنان می­وزید؛ تا ریشة درختی را برکند که ریشه­اش ثابت و شاخه­هایش در آسمان بود. فاطمه که غرق در فکر بازی­های روزگار بود، کنار در، صدای با خشونت دژخیمی را شنید که گفت: «من فرمان خلیفه را اجرا می­کنم».

آوایی آرام پاسخ داد: «اگر هدفتان غارت اموال زنان است، من به نمایندگی از شما این کار را می­کنم».

صدای خشن گفت: «چه کسی به من تضمین می­دهد که این کار را خواهی کرد؟ دستور خلیفه این است که تمام زیورها و لباس­های زنان را – جز لباسی که بر تن دارند – مصادره کنیم».

صدای آسمانی گفت: «برایت سوگند می­خورم که این کار را خواهم کرد».

جلودی به مرد علوی نگریست. در چشمانش، چنان پای­فشاری­ای دید که پایداری کوهستان در برابر آن، چیزی نبود. دریافت که اگر بخواهد به خانه هجوم برد، بهای گزافی را باید بپردازد و چه بسا اوضاع برگردد. در عمرش کسی را ندیده بود که در برابر شمشیر برهنه، با آرامش بایستد. هزاران نفر را دیده بود که در مقابلش خم می­شدند و از چشمانشان هراس می­چکید؛ اما در این لحظه، در برابر انسان دیگری ایستاده بود؛ انسانی که چشمانش، تبلور آرامش درونی وی بودند. جلودی به سربازانش دستور عقب نشینی داد و به مرد حجازی گفت: «منتظر می­مانم».

علی­علیه­السلام وارد حیاط و سپس وارد اتاق شد و به دخترکان و زنان نگریست. دل­های کوچک با شنیدن سم ضربه­های اسبان دیوانه، از بیم می­تپیدند. فاطمه می­دانست که در درون برادرش چه می­گذرد؛ دشوارترین کار برای یک مرد، پس­گیری گوشواره­ها، سینه­ریزها و النگوهاست. فاطمه گام پیش نهاد؛ تا این لحظه­های تلخ را بشکند. گوشواره و گردن­بند و النگوهای نقره­ای خویش را در آورد و به برادرش داد. در مدت کوتاهی، بانوان دیگر نیز چنین کردند. دستان گشودة علی از زیورها انباشته شد و به سوی گرگ­های منتظر در بیرون از خانه، رهسپار شد.

توفان زرد به پایان رسید. وزش مسموم آن، همه چیز را از سر راه خود برداشته بود؛ حتی گل­های بنفشه این جا و آن جا بر زمین ریخته بودند؛ اما عطرشان، فضا را آکنده بود. در آن شب زمستانی – که جلودی از خانة آنها دور شده بود – فاطمه نشست تا با آنانی که بر گرد او نشسته بودند و از او گرمای واژگان مقدس را می­طلبیدند، سخن بگوید؛

برایم نقل کرد فاطمه، دختر امام جعفر صادق که گفت:

برایم نقل کرد فاطمه، دختر امام پنجم که گفت:

برایم نقل کرد فاطمه، دختر امام چهارم که گفت:

برایم نقل کرد فاطمه، دختر امام حسین که گفت:

برایم نقل کرد ام­کلثوم از مادرش فاطمهسلام الله علیها – دختر رسول خداصلی­الله­علیه­وآله – که گفت: «آیا فراموش کردید سخن پیامبر خداوند را که روز غدیر خم فرمود: «هر که من مولای اویم، پس علی مولای اوست»؟

همچنین فرمود: تو برای من، همانند هارون – برادر موسیسلام­الله­علیه – برای موسی هستی».

فاطمه رو به دخترکی کرد که در چشمان عسلی­اش ستارگان می­درخشیدند و گفت: «ای برادرزاده! این حدیث­ها را بنویس تا میراث پیامبران از دست نرود».

سپس خاموش شد. او می­دانست توفانی که از مرو آمد، برادرش علی را می­خواهد؛ علی­ای که همچنان در برابر توفان زمانه، پایداری می­کند؛ علی­ای که دل آزادگان و ستم­دیدگان، به یاد او می­تپد. از این رو گفت:

نقل کرد برایم فاطمه، دختر امام ششم که گفت:

نقل کرد برایم فاطمه، دختر امام پنجم که گفت:

نقل کرد برایم فاطمه، دختر امام چهارم که گفت:

نقل کرد برایم فاطمه، دختر امام حسین که گفت:

نقل کرد برایم زینب، دختر فاطمه که گفت:

نقل کرد برایم فاطمه، دختر پیامبر خدا که گفت: «شنیدم رسول خدا می­فرمود: هنگامی که مرا - در معراج - به آسمان بردند، وارد بهشت شدم؛ وارد کاخی از مروارید سفید شدم که درون آن را خالی کرده بودند. قصر، دری آراسته از درّ و یاقوت داشت. جلوی در، پرده­ای آویخته بود. سرم را بلند کردم. روی در، نوشته شده بود: «خدایی جز پروردگار یگانه نیست! محمدصلی­الله­علیه­وآله پیامبر خداست و علی سرپرست مردم». روی پرده نوشته بود: «فرخنده باد به شیعة علی­علیه­السلام».

وقتی وارد آن شدم، کاخی از عقیق سرخ توخالی دیدم که دری از نقره داشت؛ آراسته با زبرجد سبز، روی در، پرده­ای بود، سرم را بلند کردم. روی در، نوشته بود: «محمد، پیامبر خداست. علی، جانشین مصطفی است».

روی پرده نوشته شده بود: «پیروان علی را به حلال­زادگی مژده ده».

وقتی وارد آن شدم، کاخی از زمرّد سبز دیدم توخالی که زیباتر از آن ندیده­ام و دری داشت از یاقوت سرخ؛ آراسته از گوهر. در، پرده­ای داشت. سرم را بلند کردم. روی پرده نوشته بود: «پیروان علی، رستگارند».

پس پرسیدم: «دوستم جبرئیل! اینها در مورد چه کسی است»؟

گفت: «ای محمد! برای پسر عمه­ات و جانشینت، علی بن ابی طالب است».

آبشاری از عشق الهی جاری شد و شادمانی، دل­ها را و لطافت، روح­ها را لبریز کرد.