آرامش روح
نیمه های شب بود كه اویس پس از یك سجده طولانی سر را به سوی آسمان بلند كرد و ستارههای درخشان را از نظر گذراند. شاید ستارهها نیز او را مینگریستند و نیایشهای او را میستودند. همه، آوازه او را در عبادت شنیده بودند و میدانستند كه هر شب، اویس در دل شب بر میخیزد و با خدای خود راز و نیاز میكند. حتی برخی میگفتند او شبهایی را در حال ركوع به صبح میرساند، ولی این حالتهای اویس برای بسیاری از مسلمانان غیرقابل باور بود. برخی كه این خبر را برای دیگران نقل میكردند، با شگفتی آنان رو به رو میشدند. آنان نمیتوانستند بپذیرند كه كسی تاب و توان این گونه شب زنده داری را داشته باشد. آنان با خود میگفتند: «چگونه برای انسان ممكن است تا صبح، در حال ركوع یا سجده باشد. جسم هر چقدر هم قوی باشد، تاب و توان ندارد و بیشك از پای میافتد»، ولی اویس وقتی این حرفها را میشنید، لبخند میزد و سخن نمیگفت. اویس یكی از یاران با وفای امام علی (ع) بود كه بدون آنكه پیامبر خدا (ص) را ببیند، به او ایمان آورده بود.
روزی از روزها كه اویس قرنی تنها در خانه نشسته بود، صدای در را شنید و برای گشودن در، از جا برخاست. در را كه گشود، یكی از مسلمانان بود كه تا به حال چندین بار او را دیده بود. اویس او را با خود به درون اتاق برد و در بالای اتاق نشاند. پس از آن، مرد مسلمان سخن را آغاز كرد و گفت: «آیا درست است كه میگویند نماز شما تا صبح ادامه دارد؟ اگر چنین است من از شما میپرسم كه چرا این همه دشواری بر خود روا میداری؟»
اویس مثل همیشه لبخندی زد و به آرامی به افق نگاه كرد. چه میتوانست بگوید. پیدا بود كه این مرد حقیقت نماز و عبادت را درك نكرده و حرفهای او را نمیفهمد، ولی وقتی دید مرد همچنان در انتظار پاسخ اوست، گفت: «حال عبادت و نماز، وقت راحتی و آسایش من است. ای كاش از ازل تا ابد یك شب بود و من آن شب را در ركوع یا سجده به سر میبردم».مرد پرسش كننده پس از این پاسخ، نفس راحتی كشید، ولی چیزی نگفت. برخاست و پس از خداحافظی خانه را ترك كرد. از خانه اویس كه خارج شد، آرام و زیر لب این آیه را میخواند: «أَلا بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ همانا به یاد خداست كه دل آرام میگیرد.» (1)
او حالا میدانست كه اگر دل آرام بگیرد، جسم نیز به آرامش میرسد. او از این سخن اویس چیزهای بسیاری آموخت. اویس با این حرف خود دریچهای نو به روی او گشود. آری، سخنان مردان خدا و كسانی كه پیوسته در حال نمازند، در دلها اثر میكند. آنان كسانی هستند كه عاقبتی نیك دارند. همچون اویس كه در جنگ صفین در ركاب حضرت علی علیهالسلام جنگید و پس از جنگی جانانه در راه خدا به شهادت رسید و آری، نام اویس هرگز از ذهنها محو نخواهد شد.
پی نوشت:
1. سوره رعد، آیه 28